On ističe da Srpska crkva nije nikakva verska zajednica, nego Crkva Hristova u Crnoj Gori koja postoji osam vekova i poručuje:
— Mošti Svetog Vasilija će sigurno biti sutra na Saboru, one su za to pripremljene, a verujem da će doći i dosta naroda, monaštva, sveštenstva. Pročitaćemo Đukanoviću i pismo carigradskog patrijarha, gde on govori o tome da Mitropolija crnogorska nikad nije bila autokefalna, kao što i nije, kao i da je jedina normalna crkva u Crnoj Gori Mitropolija crnogorsko-primorska Srpske pravoslavne crkve.
Poruka je došla i od Moskovske patrijaršije
— Mi imamo i odluku Sinoda Moskovske patrijaršije s tim u vezi, gde se potvrđuje to isto. Ruska crkva je u svoje vreme podržala Mitropoliju, naročito početkom 19. veka, čak i čitav 18. vek je podržavala, a u Sankt Peterburgu je sahranjen i mitropolit Vasilije Petrović i na njegovom grobu piše: Mitropolit crnogorski, egzarh srpskoga trona pećkoga. To piše u Petrogradu, jer je on to i bio. On je čak tražio od Sinoda Ruske crkve da obnovi Pećku patrijaršiju, ali to nije bilo moguće. Zato je Ruska crkva od 1833. godine prihvatila da rukopoloži Petra Drugog Petrovića Njegoša, a onda i da rukopolaže i ostale mitropolite. I ne samo to. Blagodareći tome, ta mitropolija koja je izvojevala slobodu, koja nije prihvatila da se potčini Carigradskoj patrijaršiji u to vreme, posle ukidanja Pećke patrijaršije i koja je vodila borbu za oslobođenje od Turske i uspela, i jeste ona koja je stvorila Crnu Goru.
Srpska crkva nije od juče
Sada se sprema novi Zakon o verskim zajednicama u Crnoj Gori...
— Naša osnovna primedba je što se u tom zakonu ne pominje crkva. Oni nam ne priznaju ime koje ova ustanova nosi dve hiljade godina. Ja nisam nikakva verska zajednica, ja sam Crkva Hristova u Crnoj Gori i ova naša crkva pravoslavna, crkva srpska, Pećka patrijaršija koja postoji osam vekova, nije ustanova od juče. A oni to ignorišu i svoj predlog zakona zasnivaju da ne kažem na laži — da je kao navodno Mitropolija crnogorska crnogorska crkva, da je ona prestala da postoji 1918. godine, da je ne znam ko nju okupirao — i to Srpska pravoslavna crkva kojoj ova Mitropolija pripada osam vekova.
Predsednik Milo Đukanović rekao je u Skupštini da SPC nije postojala 1918. godine...
— On je, nažalost, prihvatio tu laž koju posebno forsira ova sekta koja tu postoji, a koja je sebe proglasila za autokefalnu crnogorsku crkvu, a u stvari je bezglava. Glave nema ni taj koji se prikazuje kao njena glava. To je raščinjeni sveštenik Carigradske patrijaršije... To je grupica crkvenih delikvenata koje sad ova vlast podržava, koju bukvalno plaća, daje im novac da mogu da opstanu i da postoje, a koja suštinski nema nikakvog uticaja u narodu. I ime koje su uzeli, i način na koji se ponašaju — a pokušavaju da otmu i ime i dostojanstvo Mitropolije crnogorske koja tu postoji kroz vekove. A to podržava sadašnja vlast i to ni za tu vlast nije dobro, ni za Crnu Goru, jer Crna Gora postoji kao nezavisna država od 2006. godine. Mi kao crkva nismo protiv države, mi samo tražimo od države da se ponaša na pravni, normalni način, da donosi zakone koji su saglasni sa vekovnim predanjem Crne Gore, i sa savremenim, modernim evropskim zakonodavstvom. Ništa drugo ne tražimo.
Kako komentarišete to da crnogorske vlasti negiraju to da je Mitropolija, da je Crkva stvorila Crnu Goru?
— Ranije se ovde zvala Zeta, pa kada je zetski mitropolit prešao na Cetinje i postao cetinjski mitropolit i taj kraj je počeo da dobija naziv Crna Gora. Dakle, Crna Gora je dobila naziv po Mitropoliji.
Duh Brozovih pionira
Mitropolija je krstila državu po imenu...
— Mitropolija je rodila Crnu Goru. A ta mitropolija je 1918. godine odlukom Svetog Sinoda crkve u Kraljevini Crnoj Gori prva vaspostavila jedinstvo Pećke patrijaršije, sa Mitropolijom u Srbiji. Ona je bila podsticaj da se vaspostavi Pećka patrijaršija koja je onda potvrđena i od Carigradske patrijaršije 1922. godine i priznata od svih pomesnih pravoslavnih crkava do danas. To je ono što je istorijska činjenica. Nažalost, treba biti iskren u tom pogledu — ono što radi sadašnja vlast u Crnoj Gori, to je direktni nastavak lenjinizma i staljinizma. Ono što je pokušao Lenjin, da stvoru živu obnovljensku crkvu u Rusiji, progoneći patrijarha Tihona i ubijajući hiljade sveštenika i episkopa, isto se to dogodilo i ovde u Crnoj Gori.
Naši komunisti su ubili mitropolita Joanikija, pobili preko 120 sveštenika, zatvorili su 1953. mitropolita Arsenija i osudili ga na 11 godina zatvora na pravdi Boga, progonili mitropolita Gavrila zato što je branio da se sruši crkva na Lovćenu. I sada isti taj duh nastavljaju njihovi naslednici, jer su praktično ovi koji upravljaju Crnom Gorom Brozovi pioniri. To je komunistički, partijski odnos prema crkvi, ne znajući ni šta je crkva, nego imajući svoje partijsko-ideološko mišljenje.
Oni su sada stavili u program da žele da obnove crnogorsku crkvu...
— Koja to partija na svetu stvara crkve? Jedna je ova koja sada vlada Crnom Gorom da oni slave svoju crkvu. Ne verujući u postojeću i poistovećujući sebe kao vlast i kao partija sa državom. Crna Gora je međunarodno priznata država i ne dovodimo pod znak pitanja državu, ali ne možemo dozvoliti da jedna vlast, koja je u stvari komunistička, ugrožava crkvu. Naši komunisti su oduzeli dosta crkvene imovine, sad ovi koji bi trebalo da vrate tu imovinu, što je i traženo od Evropskog parlamenta, hoće još i hramove da oduzmu.
Poziv na bratsku slogu
Za 24. decembar je zakazano zasedanje Skupštine, a očekuje se da će se 26. decembra na dnevnom redu naći taj zakon. Može li da se spreči da taj zakon bude donet?
— Mi ih molimo da dođu sutra u Nikšić, pozvali smo i njih, a i naše muslimane i rimokatolike, ne samo pravoslavne. Ovde je običaj već 350 godina da dolaze svi za pomoć od Boga, ne samo pravoslavni, nego i muslimani i katolici. Umesto da prosleđuju takve zakone, mi ih zovemo da dođu i oni. To je poziv na bratsku slogu, na pomirenje naroda, a ne na svađe. A šta su oni uradili? Oni, ova vlast, sklopili su ugovor sa Vatikanom i islamskom i jevrejskom verskom zajednicom. Mi smo dali svoj predlog 2011/2012. godine, ali oni nam nisu ni odgovorili. I 2015, kad je iznet prvi predlog zakona, podneli smo 5.000 primedbi, ali nikad nisu odgovorili ni na te primedbe. Evo, sada smo ponovo dostavili i njima i međunarodnoj javnosti svoje primedbe na predlog zakona. A tvrde da su ispoštovali sve.
I preporuke Venecijanske komisije. Tvrde i da je bilo razgovora sa najmnogobrojnijom crkvom u Crnoj Gori...
— Sa crkvom koja je rodila Crnu Goru. Nadamo se u Boga da će ih urazumiti, ali se nadamo i u pomoć međunarodne zajednice, jer se oni očigledno na trezveniji način odnose prema tome, iako ne vole da se mešaju u unutrašnje poslove Crne Gore. To i razumem, ali njihovo raspoloženje i država posebno pravoslavnih, i Grčke i Rusije, kristalno je jasno. Čak i evropske države smatraju da to nije normalno.
Oglasila se i EU...
— Mi se nadamo da će Bog urazumiti ovu grupicu koja sada vlada, ti naši Titovi pioniri… I ono što je najgore, čak i ono što je komunizam ostavio u njoj, što je narod gradio, stotine preduzeća, sada je opljačkano, a jedna grupa ljudi su postali milioneri. Sad je ostalo samo da i crkvu opljačkaju i to je sva priča. Crkva, iako u teškoćama, uspela je da obnovi preko 700 hramova, da sagradi katedralni hram u Podgorici, koji su osveštali moskovski i carigradski patrijarh i to je bilo njihovo poslednje sasluživanje. Ja se sada ponovo molim Bogu da dođu i carigradski i moskovski patrijarsi.
Nada u jedinstvo u pravoslavlju
To je jedini hram koji su osveštali obojica...
— Ja se nadam da će oni ponovo doći posle ove nesreće u Ukrajini da se ovde u Crnoj Gori sastanu i da se obnovi jedinstvo pravoslavne crkve. Jer to što se dogodilo sa Ukrajinom, sa tom lažnom crkvom, jedna je od rana. Nažalost, tu je šteta što se umešao carigradski patrijarh. Carigrad je prestolna crkva, ali to ne znači da je glava crkve, jer u pravoslavlju je glava crkve sam Gospod Hristos, nema druge sem te. A on je u odluci o ukrajinskoj crkvi napisao da je glava crkve, što je potpuno papsko tumačenje koje je na sramotu Carigradske patrijaršije.
Čini se da vlast u Podgorici koristi sukob oko ukrajinske crkve?
— Ono što su uradili sa Moskovskom patrijaršijom i Ukrajinskom pravoslavnom crkvom, ukidajući odluke patrijarha Dionisija Četvrtog iz 1686. godine i time remeteći jedinstvo Moskovske patrijaršije, priznato pre više od 300 godina, time daju znak da imaju pravo da ukidaju sve autokefalije koje je dala Carigradska patrijaršija.
Ako može tamo da ukida, zašto onda ne može da ukida autokefaliju i Srpske crkve, Atinske arhiepiskopije i drugih crkava. I ne samo to. Tim svojim gestom poništili su odluke Sabora na Kritu iz 2016. godine koji je imao vaseljenski značaj, kada je potvrđeno da postoji 14 autokefalnih crkava u njihovim kanonskim granicama. Carigrad se ogrešio i o Sabor koji je održan, i o vekovna predanja pravoslavne crkve, ne samo o Moskovsku patrijaršiju i Ukrajinsku pravoslavnu crkvu.
Stvorio je raskol, pripremio jedan raskol pravoslavne crkve koji je katastrofalan. Bože oprosti, to podseća na ono što se desilo u 11. veku. Neće dati Bog, u svakom slučaju, tako nešto, ali nije dobro, nije zdravo i nadajmo se da će Carigrad da se popravi.
Mnogo je značajno ono što je predložio jerusalimski patrijarh, sazivanje svepravoslavnog savetovanja, jer je Jerusalimska patrijaršija jedina „majka crkva svih crkava“. Carigradska jeste majka naših slovenskih crkava, ali sve crkve, čitavo hrišćanstvo se rodilo iz Jerusalima.
Nadajmo se da će poziv jerusalimskog patrijarha prihvatiti i Carigrad. Mi ostali smo to prihvatili, i Moskovska patrijaršija, da se svepravoslavno, svesaborski reše ta pitanja. Jedino tako mogu da se reše.
