Na gradilištu petlje Mateševo, gdje se grade dva mosta, Tara 1 i Tara 2, primjetno je da je izvođač radova, kineska kompanija CRBC, u potpunosti devastirao riječni tok, dok je korito Tare na pojedinim djelovima izmješteno.
S obzirom na to da je Tara zbog kristalno čiste vode (koja se može piti cijelom dužinom rječnog toka), kao i zbog izuzetnog bogatstva biljnim i životinjskim vrstama, od kojih su mnoge endemske, poznata kao „suza Evrope“, u crnogorskoj javnosti se otvorila polemika da li aktuelna izgradnja auto-puta vodi kao trajnoj devastaciji Tare.
I dok iz Vlade tvrde da je normalno da „gradnja infrastrukturnih projekata tokom same izgradnje ostavlja određene ožiljke, veće ili manje, na prirodu“, ali i da je, što se Vlade Crne Gore tiče, konačan odgovor — „i Tara i auto-put, i ’suza Evrope‘ i put do Evrope“, u civilnom sektoru upozoravaju da će, ukoliko se ovako nastavi, „’suza Evrope‘ nestati pod udarom građevinskih mašina na auto-putu“.
Nevladina organizacija MANS, koja je pokrenula čitav slučaj, tvrdi da je, prema dokumentima u koje je imala uvid, „Vlada Crne Gore znala da rijeka Tara može biti ugrožena izgradnjom auto-puta, jer su je eksperti upozoravali na to“, ali da su, uprkos tome, „državne institucije dozvolile devastaciju korita Tare“.
Koliko su stavovi o ovom pitanju na relaciji crnogorska vlada — NVO sektor nepomirljivi, govori detalj da će konačnu presudu ko je u pravu na kraju donijeti Unesko, čiji će izvještaj u vezi sa dešavanjima na rijeci Tari biti prezentovan početkom decembra.
Takođe, na okruglom stolu pod nazivom „Uticaj izgradnje auto-puta na rijeku Taru“ u organizaciji MANS-a, a na koji je, između ostalih, bio pozvan i Ministar za održivi razvoj i turizam Pavle Radulović, ministar se nije odazvao, već je, kao reakciju na okrugli sto, istovremeno sazvao sopstvenu konferenciju za štampu.
„Odlučili smo da ne idemo na taj događaj. Takve manifestacije ne doprinose ni blagovremenom ni istinitom informisanju“, kazao je ministar Radulović, dodajući da se „prašina oko Tare podigla pred dolazak predstavnika Uneska“.
Sa druge strane, na diskusiji na kojoj su, pored izvršne direktorice MANS-a Vanje Ćalović Marković, učestvovali i brojni biolozi, ekolozi, univerzitetski profesori i čelnici NVO organizacija koje u fokusu imaju očuvanje životne sredine, ocijenjeno je da bi zbog devastacije i izmještanja korita Tare, ta rijeka mogla biti skinuta sa Uneskove liste.
Profesor Vladimir Pešić sa Prirodno-matematičkog fakulteta (PMF) kazao je da je tim PMF-a uradio studiju koja je pokazala da je brojnost faune dna Tare, koje je direktno izloženo uticaju, pala na ispod 50 jedinki po metru kvadratnom, dok je prošle godine ona iznosila oko hiljadu, a pretprošle do dvije hiljade jedinki.
On je upozorio da će proces rekolonizacije biljnih i životinjskih vrsta biti veoma dug — možda i dvadesetak godina.
Izvršna direktorka „Grin houma“ Nataša Kovačević rekla je da je plan regulacije (izmještanja korita Tare na pojedinim djelovima toka) najproblematičniji, te da on predstavlja „školski primjer kako da izbjegnete sve zakone koji su vezani za životnu sredinu i upravljanje vodama“.
Ona je istakla da rijeka koja je tekla stotinama godina treba sama da formira svoj tok i da ga mijenja.
Izvrši direktor Ekološkog pokreta „Ozon“ Aleksandar Perović naglasio je da građani nisu imali šansu da se izjasne da li žele da se izgradnjom auto-puta ugrozi ideja ekološke države.
Na skupu je posebno naglašeno da država čitav posao izgradnje auto-puta drži pod velom tajne, te da javnost nije u prilici da sazna gotovo ništa o stvarnim dešavanjima na Tari, a čula su se i mišljenja da bi jedan od ključnih zahtjeva trebalo da bude i ostavka ministra Radulovića, kao i apeli upućeni opoziciji da se više angažuje, jer je „NVO sektor prilično iscrpljen“.
Takođe, prikazani su satelitski i video-snimci kao dokaz da je korito rijeke Tare u toku izvođenja radova na auto-putu zaista vještački izmještano i preusmjeravano sa svoje prirodne putanje.
Čini se da je čitavu stvar dodatno zabiberio ministar održivog razvoja i turizma Pavle Radulović na svojoj konferenciji za štampu, objašnjenjem da nije u pitanju izmještanje korita, već da je samo riječ o „manipulaciji terminima“.
„Moramo napraviti razliku između građevinskih termina i termina kod očuvanja životne sredine. Prema terminu očuvanja životne sredine, izmještanje korita bi značilo da smo ga mi uzeli i prenijeli negdje drugo. Za građevinca, izmještanje je sve što treba da se pomjeri sa mjesta A na mjesto B, makar to bilo i jedan centimetar. Tako se ovdje ne radi o izmještanju, već o regulisanju vodotoka“, kazao je Radulović.
Tako je u moru video-zapisa, satelitskih snimaka, ekspertskih mišljenja kao i sintaksičkih i semantičkih finesa, svakom građaninu preostalo da sam izvuče zaključak šta se zaista dešava sa Tarom.
