I Bogorodica Ljeviška na meti Prištine, cilj - razbiti Eparhiju raško-prizrensku
© Tanjug / Filip Krainčanić
Pratite nas
Sve što se u poslednje vreme dešava sa srpskim crkvama i manastirima na Kosovu i Metohiji, uključujući najnovije prisvajanje crkve Bogorodice Ljeviške, ukazuje na to da Priština ima na umu da razbije Eparhiju-raško prizrensku i da deo njenih pravoslavnih manastira pripoji Albanskoj pravoslavnoj crkvi.
Ovo je mišljenje istoričara i univerzitetskog profesora sa Kosova i Metohije Luke Jovanovića nakon što se u prištinskim medijima pojavio test u kom se tvrdi da je crkva Bogorodica Ljeviška u Prizrenu nastala na „temeljima paganskog dardanskog svetilišta“.
Pokušaj razbijanja Eparhije
„Nigde u istorijskim spisima ne postoji ovakav podatak da bi kosovski Albanci mogli da se pozovu na njega kada je ovaj pravoslavni hram u pitanju. Naprotiv, postoje zapisi u kojima jasno piše da je ovaj hram oduvek bio u službi Srpske crkve,“ kaže Jovanović.
On ističe da je veoma je neobično da se ovom tematikom bavio albanski stručnjak koji je školovan u Hrvatskoj.
„Jasno je da nam se nešto iza leđa dešava i da Zapad na čelu sa našim komšijama ima nameru da u tome učestvuje. Takođe je jasno da su naše svetinje ozbiljno ugrožene i da kosovski Albanci na sve načine u poslednje vreme rade na tome da kroz naše svetinje dokažu kako su oni autohtoni narod i vlasnik svetilišta na KiM,“ upozorava naš sagovornik.
Jovanović razlog za ovakvo ponašanje vidi u dve momenta, a kako napominje i jedno i drugo izgleda da ima zeleno svetlo sa Zapada.
Opasan scenario
„Sumnjam i to veoma dugo da Priština želi da osnuje svoju crkvu, ali isto tako mislim da im je „lakše“ da prvo odvoje deo srpskih svetinja i pripoje ih postojećoj Albanskoj pravoslavnoj crkvi, koja bi im kasnije dala mogućnost osnivanja i sopstvene crkve. Jer ako se osvrnemo unazad, već nekoliko manjih crkava je bilo na meti preuzimanja od strane Prištine, na ovaj ili onaj način. Gračanica je ugrožena preko Ulpijane (arheološkog nalazišta) ali i uknjižena u autohtone lepote albanskog življa u njihovim istorijskim i kulturnim vodičima, na primer“, kaže naš sagovornik.
Što se tiče Ljeviške, kako napominje, njima to savršeno odgovara jer objekat nije manastirskog tipa i što je još pogodnije - u Prizrenu je.
„Postoji opasnost da oni ovu našu svetinju na neki način „preuzmu“, iako nema nikakvih dokaza da je Ljeviška na bilo koji način povezana sa Albancima. Međutim, njima treba neko „sedište“ i procena je da su za to „pikirali“ Ljevišku. Jer Visoki Dečani su zaštićeni kao i Pećka Patrijaršija i Gračanica s obzirom na prašinu koju prati slučaj oko Dečana, monaštvo SPC-a koje je preseljeno u Pećku patrijarišiju i da je Gračanica centar srpskog življa,“ obrazlaže Jovanović.
On podseća da je njegova svetost patrijarh srpski Porfirije izjavio je da iza namera osnivanja navodnih pravoslavnih crkava Hrvatske, Crne Gore i na Kosovu i Metohiji, stoji želja da se duhovno naudi i identitetski ošteti srpski narod, omogući otimanje imovine Srpske pravoslavne crkve (SPC) i razgradi nacionalno jedinstvo Srba.
Uklanjanje žile kucavice Srba
„Svi znaju da je na Kosovu i Metohiju Srpska pravoslavna crkva žila kucavica za postanak našeg narod na ovim prostorima. To što Albanci uporno žele da nas predstave kao kolonizatore na Kosovu i Metohiji je potez kojim žele da razgrade najjaču tačku koja drži Srbe na KIM na okupu,“ uveren je naš sagovornik.
Inače, povodom pisanja albanskih medija o Bogorodici Ljeviškoj oglasio se i Manastir Visoki Dečani saopštenjem u kome navode da je „tokom Srednjeg veka, ova crkva služila kao glavna eparhijska crkva za pravoslavne hrišćanske episkope, koji su govorili srpski jezik i bili povezani sa srpskom dinastijom Nemanjića, koja je imala prestonicu u Prizrenu".
"Ne postoje konkretni pisani dokazi o bilo kakvim dardanskim etničkim crkvama. Dardanija i kasnije Mezija, koje se pominju u rimskim hrišćanskim izvorima, bile su administrativne regije Carstva i nisu povezane isključivo sa modernim etničkim identitetima", navodi se u saopštenju manastira.
Crkva Bogorodice Ljeviške, prvobitno kasno istočnorimska, vizantijska crkva iz 11. veka, podignuta je u čast Bogorodice Milostive, koju je kao dotrajalu crkvu rekonstruisao u 14. veku srpski kralj Milutin, koji joj je dodao značajne detalje, dajući joj sadašnju strukturu sa pet kupola.
Pogledajte i:
