Herojstvo koje nikada ne sme biti zaboravljeno — 22 godine od završetka bitke na Košarama /foto/
10:08 14.06.2021 (Osveženo: 03:13 26.08.2021)
© AP Photo / Dejan Mladenovic
Pratite nas
Navršava se 22 godine od završetka bitke na Košarama, gde su pripadnici Vojske Jugoslavije tokom 67 paklenih dana i noći branili i odbranili granicu zemlje.
Povodom sećanja na branioce srpskih Termopila, čije herojstvo nikada ne sme biti zaboravljeno, predsednik Srbije Aleksandar Vučić polaže venac na spomenik junacima Košara u Beogradu, a u Kombank dvorani u 20 časova biće održana komemorativna akademija.
Bitka na Košarama vođena je od 9. aprila na graničnom prelazu Rasa Košare, na granici SR Jugoslavije i Albanije, kada su teroristi tzv. OVK napali pripadnike Vojske Jugoslavije sa ciljem kopnene invazije.
Plan NATO stratega i terorističke OVK je bio da se iznenadnim napadom poraze jedinice VJ na pograničnom prelazu Košare kako bi se omogućio ulazak pripadnika tzv. OVK i Albanske vojske na Kosovo i Metohiju.
Deo državne granice oko karaule Košare čine planinski vrhovi Prokletija od preko 2.000 metara visine, u to doba i dalje prekriveni snegom. Upravo ta nepristupačnost i mali broj vojnika koji je obezbeđivao granicu, neprijatelju su davali nadu da će lako ostvariti svoje planove.
Međutim, planovi NATO stratega su osujećeni. U prvom naletu, tek nešto više od 100 pripadnika 53. graničnog bataljona su se tokom dva dana borbi natčovečanskom snagom suprotstavili desetostruko jačem neprijatelju. Glavninu graničnih jedinica na Košarama pre bitke činili su vojnici na redovnom odsluženju vojnog roka koji su imali uglavnom 19-20 godina.
„Nema nazad, iza je Srbija“
Masovna artiljerijska vatra sa albanske strane u pravcu karaule Košare počela je 9. aprila 1999. godine u 3 časa, na pravoslavni Veliki petak. Vatru je otvorila regularna vojska Albanije, koja je iz topova, haubica i minobacača tukla po pograničnim položajima Vojske Jugoslavije, pružajući tako podršku pripadnicima tzv. OVK.
Na Košarama je život izgubilo je 108 pripadnika Vojske Jugoslavije
© Sputnik / Lola Đorđević
Bitka je trajala do jutra sledećeg dana. Uz pomoć artiljerije, teroristi su zauzeli Maja Glavu, i nastavili granatiranje karaule Košare. Vojska Jugoslavije je popodne morala da napusti karaulu. Oko 19 časova pripadnici OVK su ušli u napuštenu karaulu, a velike televizijske ekipe (američki Si-En-En i britanski Bi-Bi-Si) su to odmah zabeležile i poslale sliku u svet.
Pripadnici VJ su se povukli prema drugoj liniji odbrane iznad karaule. Te pozicije su bile lakše za odbranu. Tokom sledećeg dana stigla su pojačanja za Vojsku Jugoslavije u ljudstvu i u artiljerijskom oruđu. Pripadnici tzv. OVK su tokom sledeće noći uz pomoć albanske artiljerije napale pozicije VJ na vrhu Opljaz, pokušavajući da slome otpor naših vojnika, međutim, svi napadi su odbijeni uz velike gubitke na strani napadača.
Sledećih dana tzv. OVK je pokušavala da slomi otpor druge odbrambene linije VJ ali ni ti napadi nisu imali uspeha.
Albanska artiljerija nastavila je da bombarduje pozicije VJ sa Maja Glave i Rase Košare. Komanda VJ je odlučila da izvede iznenadni kontranapad. Na dan 14. aprila vojnici VJ krenuli su u napad na Maja Glavu. Rastojanje između dva protivnička rova nije bilo veće od 50 metara. VJ nije uspela da u potpunosti zauzme Maja Glavu, ali je prekinula albansko artiljerijsko delovanje sa tog vrha.
Tokom aprila na Rase Košaresu nije bilo nikakvih promena na linijama fronta i obe strane su trpele značajne gubitke, vojnici VJ zbog artiljerijskog delovanja, a Albanci zbog neuspelih juriša pokušavajući da slome odbrambenu liniju VJ.
Fotografije poginulih na Košarama
© Sputnik / Lola Đorđević
Početkom maja, pripadnici Vojske Jugoslavije su izveli kontranapad na pozicije tzv. OVK na Rasa Košare kako bi zaustavila artiljerijsko delovanje. Sledila je krvava bitka sa velikim gubicima sa obe strane ali je Rasa Košare i dalje bio u rukama tzv. OVK.
Scena iz filma posvećenog herojima sa Košara
© Sputnik / Lola Đorđević
Na dan 10. maja, komanda VJ je poslala dva tenka T-55 da pomognu ofanzivu na Rasa Košare. Kada su tenkovi, koji su prošli preko terena koji je bio gotovo neprohodan za borbena vozila, uspeli da zauzmu oko 100 metara teritorije, teroristima je u pomoć priskočila NATO avijacija, koja je kasetnim bombama zasula položaje VJ, ubivši osam vojnika i jednoga oficira a ranivši preko 40. To je omogućilo snagama tzv. OVK da odbiju snage VJ sa te pozicije na početnu.
Spomenik herojima sa Košara
© Sputnik / Lola Đorđević
Sredinom maja vodile su se bitke na vrhu Mrčaj koji je zauzet od strane VJ, a tzv. OVK je pretrpela velike gubitke. Zauzevši taj položaj, VJ je dobila taktičku prednost na terenu za koordinaciju artiljerijske vatre i zadržavanje napadača van linija odbrane.
Na mrtvoj straži
Bitka na Košarama je zvanično završena 14. juna 1999. godine, kada se Vojska Jugoslavije na osnovu Kumanovskog sporazuma sa snagama Kfora povukla sa tog položaja. U odbrani domovine na Košarama život je izgubilo je 108 pripadnika VJ (18 oficira i podoficira, 50 vojnika na redovnom služenju vojnog roka,13 rezervista, 24 dobrovoljca). Među poginulima je i ruski dobrovoljac Bulah Glebovič.
Pročitajte još:
