U Srbiji najmanje 40.000 ljudi nema vodu za piće, a 30.000 živi — bez struje
14:33 13.06.2021 (Osveženo: 18:05 07.08.2022)
© Depositphotos.com / RteeNattapong
Pratite nas
U neformalnim naseljima Srbije 40.000 ljudi nema pristup pijaćoj vodi, a 30.000 živi bez struje. Iako je pre oko godinu dana Zaštitnik građana doneo set preporuka za unapređivanje uslova za život u tim naseljima namenjen jedinicama lokalne samouprave i nadležnim ministarstvima, do danas se mnogo toga — nije promenilo.
Prema podacima iz istraživanja Kancelarije visokog komesara UN-a za ljudska prava u Srbiji i Tima za socijalno uključivanje i smanjenje siromaštva Vlade Republike Srbije, u našoj zemlji skoro 170.000 ljudi stanuje u neformalnim naseljima, koja se nalaze u više od 90 lokalnih samouprava.
Istraživanje „Mapiranje podstanarskih romskih naselja — prema rizicima i pristupu pravima u Republici Srbiji“ pokazalo je da oko 40.000 ljudi živi bez pristupa pijaćoj vodi, a oko 30.000 bez struje. Tokom pandemije, njihovi uslovi za život nisu se značajno promenili.
U Srbiji 40.000 ljudi bez vode, a 30.000 bez struje
Zbog toga je Inicijativa za ekonomska i socijalna prava „A 11“ skrenula pažnju javnosti na taj problem, postavivši bilborde na četiri lokacije u Beogradu: na uglu Cvijićeve i Takovske, kod Sava Centra i Čuburskog parka.
„Najteža situacija je u naseljima koja se mogu klasifikovati kao slamovi. To su naselja u kojima nijedan stanovnik nema pristup pijaćoj vodi i električnoj energiji. Polovina ukupnog broja ovih naselja su slamovi. Oni su najčešće formirani u urbanim sredinama. U Beogradu ima 102 neformalna naselja, a nešto manje od polovine toga su slamovi. To su naselja u kojima ljudi žive u improvizovanim stambenim objektima koji nisu izgrađeni od čvrstog materijala“, predočava za Sputnjik koordinator za javno zastupanje Inicijative „A11“ Marko Vasiljević.
U Srbiji 40.000 ljudi nema pristup pijaćoj vodi
© Foto : Sanja Knežević
Na početku pandemije, pre oko godinu dana, Zaštitnik građana i Incijativa „A 11“ posetili su deset neformalnih naselja u nekoliko beogradskih opština: Kovinu, Pančevu, Požarevcu i Kostolcu. Tada je Zaštitnik građana doneo set od deset preporuka za jedinice lokalne samouprave i nadležna ministarstva čiji je cilj bio da se unapredi stanje u ovim naseljima, imajući u vidu početak neizvesne borbe sa pandemijom.
Inicijativa „A 11“ je, zbog loših uslova za život u neformalnim naseljima, u to vreme pokrenula postupak pred Evropskim sudom za ljudska prava, kako bi podstakla lokalne samouprave da obezbede osnovne uslove za život u tim naseljima.
„Nakon pokretanja postupka, beogradska opština Čukarica je, u jednom od najvećih neformalnih romskih naselja u kojem su uslovi izuzetno loši, Čukaričkoj šumi, gde već 20 godina žive ljudi raseljeni s Kosova koji još nisu stambeno zbrinuti, obezbedila cisternu s vodom koja je u naselje došla svega nekoliko puta, ali se nakon toga s tom praksom prestalo. To je jedan od primera koji dovoljno dobro ilustruje odnos nadležnih prema onima koji su najsiromašniji i najugroženiji“, ističe Vasiljević.
Iz opštine Čukarica za Sputnjik kažu da vode računa o oko 70 romskih porodica koje žive u tom naselju, iako je ono nelegalno, zbog čega je rešavanje infrastrukturnih problema Čukaričke šume i drugih naselja sa sličnim mukama na teritoriji Beograda pod nadležnošću Grada.
„Ranije smo dovozili cisternu, u saradnji s Vodovodom, jednom nedeljno. Međutim, oni su uspeli da nađu nelegalne priključke, kojih sad ima oko 15 u naselju. Mi ih redovno obilazimo i pozivamo ih na sastanke i radionice koje organizujemo, vezane za školu, zdravstvo i sve što se tiče Roma. Nažalost, oni su nelegalno priključeni i na struju“, kaže mlađa savetnica za nacionalne manjine i etničke grupe Opštine Čukarica Metija Kadrijević.
Kako su iz Opštine dodali, u proteklih godinu dana nisu mogli da sprovedu sve planirane aktivnosti vezane za neformalna naselja zbog situacije prouzrokovane virusom korona.
Struju nema 30.000 ljudi u Srbiji
© Foto : Sanja Knežević
Samo pet opština sprovelo preporuke
Prema informacijama koje je Inicijativa „A 11“ dobila od Zaštitnika građana, do danas je po preporukama postupilo samo pet od ukupno 174 lokalne samouprave, i to: Novi Sad, Ljig, Niška Banja, Malo Crniće i Boljevac. To znači da je preporuke sprovelo samo 0,3 odsto lokalnih samouprava.
„Nemamo potpunu informaciju o tome u kojoj meri su postupili, da li su ispunili sve preporuke ili samo neke od njih, dok ostale lokalne samouprave nisu učinile ništa u tom pogledu. Mi smo još na samom početku pandemije kontaktirali Ministarstvo za rad i druge nadležne institucije i predlagali formiranje tzv. trećeg kriznog štaba, koji bi bio usmeren na pomoć i podršku onima koji su najugroženiji i najsiromašniji. Nažalost, nije bilo sluha za tako nešto“, rekao je Vasiljević.
Povodom problema ljudi koji žive u neformalnim naseljima kontaktirali smo i Ministarstvo za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja, odakle su nam rekli da su za to nadležne lokalne samouprave. Stupili smo u kontakt i s Gradom Beogradom, ali do objavljivanja ovog teksta nismo dobili odgovor.
Studija Mreže udruženja lokalnih vlasti jugoistočne Evrope „NALAS“ iz 2011. godine pokazala je da se neformalna naselja najčešće formiraju u gradskim područjima u Crnoj Gori, Srbiji i Turskoj, a potom i u Bosni i Hercegovini i Albaniji. S druge strane, Slovenija, Bugarska i Moldavija ne suočavaju se s problemom formiranja neformalnih naselja.
Pročitajte još:
