„Ova dokumenta namenjeni su širokom auditorijumu, od naučnika do najmlađih internet korisnika. Posebno je važno da ih mogu pročitati mladi naraštaji Rusije i Evrope. Hrabrost i herojizam vojnika i oficira Crvene armije za vreme oluje, kako su tada govorili, jazbine nacističke zveri - Berlina, ne smeju se predati zaboravu, a ovi dokumenti predstavljaju večne dokaze njihovog podviga”, kaže naučni direktor RVIO Mihail Mjahkov u saopštenju.
U materijalima iz Centralnog arhiva Ministarstva odbrane Rusije, predstavljeni su originalni ratni izveštaji, mape, rezolucije i potpisi predstavnika sovjetske ratne komande – od komandira divizije do Vrhovnog komandanta.
Među njima je i izveštaj komandanta 150. streljačke Idričko-Berlinske divizije, odlikovane ordenom Kutuzova drugog stepena, general-majora Šatilova, koji je upućen komandantu 79. streljačkog korpusa. U njemu je detaljno opisana bitka za Rajhstag.
„Plan operacije je bio sledeći: u noći 30. 4. 45. godine 674. i 756 streljački puk čiste od neprijatelja četvrti oko Ministarstva unutrašnjih poslova, izbijaju na teritoriju parka, koji se nalazi odmah uz Rajhstag i do do jutra zauzimaju Rajhstag. Početak akcije u 4.30, 30.45 godine“, pisao je Šatilov.
Kako se navodi, 30. aprila 1945. godine do devet časova ujutru zgrada Ministarstva unutrašnjih poslova je očišćena od neprijatelja, a jedinice koje su veoma brzo napredovale ka jugoistoku, izbile su na teritoriju u neposrednoj blizini zapadne i južne strane Rajhstaga.
Nakon što su koncentrisali artiljeriju, minobacače, tenkove i samohodno oruđe, sovjetski vojnici su napali položaje Nemaca u blizini zgrade Rajhstag.
Simbol pobede na Rajhstagu
U izveštaju se opisuje i završni napad na Rajhstag, koji je doneo sovjetskim vojnicima istorijsku pobedu.
„Grupa heroja 756. streljačkog puka postavila je zastavu u prizemlju na jugoistočom delu zgrade Rajhstaga u 13.45 časova 30.4.45 godine (zastava armije №5), a vojnici 674. streljačkog puka – u 14.25 minuta 30.4.45 godine na severnoj strani zapadne fasade razvili su zastavu puka“, pisao je Šatilov.
Kako se navodi, protivnici su eliminisani iz Rajhstaga do 22.00 časova po lokalnom vremenu 30. aprila.
Te iste večeri na krovu Rajhstaga razvijena je zastava 150. streljačke Idričko-Berlinske divizije, odlikovane ordenom Kutuzova drugog stepena, koja je postala zvanični simbol pobede sovjetskog naroda u Drugom svetskom ratu.
Zastavu su postavili vojnik Crvene armije Mihail Jegorov, mlađi narednik Meliton Kantarija i mlađi poručnik Aleksej Berest. Komandant 79. streljačkog korpusa, general-major Semjon Perevertkin pisao je u svom izveštaju vojom veću treće udarne armije o sudbini Zastave pobede nakon 9. maja 1945. godine.
„Prema mojoj naredbi, zastava Crvene armije, koja je postavljena 30. aprila 1945. godine na zgradi Rajhstaga sada je skinuta. Umesto zastave aredio sam da se postavi velika purpurna zastava“, pisao je Perevertkin.
Kako se navodi, komandant je naredio da se zastava koja je razvijena na Rajhstagu 30.4.1945. godine sačuvala i da je predata, kao simbol pobede, Staljinu.
Svet 2020. godine obeležava 75. godišnjicu pobede nad fašizmom i kapitulacije nacističke Nemačke.
U okviru projekta „75 godina od Velike pobede“, Sputnjik vam predstavlja ekskluzivne materijale o Drugom svetskom i Velikom otadžbinskom ratu. Saznajte sve o najvećim bitkama i herojima Drugog svetskog rata, čitajte svedočenja preživelih, komentare stručnjaka, pogledajte dokumente koje je deklasifikovalo rusko Ministarstvo odbrane, arhivske fotografije i video-snimke.
Pročitajte još:
► Pad Beča otvorio je crvenoarmejcima vrata Berlina
► O ovome se ne govori: Sa čime se Crvena armija suočila prilikom napada na Berlin
