U poslednjih sto godina životni standard se značajno povećao u mnogim zemljama. Pravilna ishrana, razvijena medicina i higijena doveli su do toga da su ljudi porasli i počeli da žive duže. Međutim, početkom 1980-ih prosečna visina žena je iznosila je 170 centimetara, a muškaraca 180, a od tada se pokazatelji nisu menjali. Takođe, životni vek se nije produžio iznad 120 godina. Ovakve podatke su izneli francuski naučnici, koji su analizirali veliki broj informacija prikupljenih u poslednjih 150 godina, koje se tiču prosečne visine, trajanja životnog veka i fizičkih sposobnosti ljudi. Istraživači su uzeli u obzir genetske faktore i uticaj spoljašnje sredine, i došli su do zaključka da je čovečanstvo dostiglo krajnju granicu: zahvaljujući napretku u ishrani, medicini i nauci povećao se broj zdravih ljudi, ali visina i prosečni životni vek se ne menjaju, dok se novi sportski rekordi minimalno razlikuju od prethodnih.
Ipak, stručnjaci su uvereni da će se ljudi u bliskoj budućnosti vratiti na nekadašnju visinu, a i životni vek će se skratiti.
„Osnovni zadatak danas je da se ovi pokazatelji održe na visokom nivou. Promene životne sredine, uključujući i klimatske, mogu od nas zahtevati mnogo više napora i finansijskih sredstava, kako bi sve ostalo kao pre. Međutim, istraživanja pokazuju da se nešto počelo menjati, i to ne nabolje. Tako se u proteklih deset godina u pojedinim afričkim zemljama smanjila prosečna visina stanovništva. To ukazuje da već sada postoje društva koja ne mogu osigurati dovoljno hrane za svoju decu i voditi računa o njihovom zdravlju“, ističu autori članka.
Pored visine i životnog veka, u poslednjih sto godina povećana je i ljudska izdržljivost, a o tome svedoče novi sportski rekordi. Međutim, prema mišljenju američkih stručnjaka, ne treba očekivati nove rekorde kada je reč o maratonskim ili biciklističkim trkama, jer je telo svakog čoveka sposobno da sagoreva samo dva i po puta više energije nego što troši dok je u stanju mirovanja. Ako se ta granica prekorači, organizam oštećuje mišiće i tkiva, pokušavajući da nadoknadi deficit kalorija. Prema mišljenju stručnjaka, čak ni najsposobniji sportista ne može prevazići tu barijeru.
Tokom nekoliko meseci istraživači su pratili zdravlje sportista koji su učestvovali u biciklističkoj trci „Tur de Frans“, koja je trajala više dana, kao i onima koji su učestvovali u maratonu dugom 140 dana, od Los Anđelesa do Njujorka. Istraživači su potom uporedili rezultate sa bazalnim metabolizmom, odnosno sa količinom energije koju sportisti iskoriste tokom mirovanja.
Kako se ispostavilo, na početku takmičenja sportisti su trošili mnogo kilokalorija, ali nakon nekoliko nedelja njihove energetske potrebe su se naglo smanjile na oko 1.200 kilokalorija.
Istovremeno, istraživači su izmerili i potrošnju energije kod trudnica i dobijene brojke su se poklopile sa rezultatima sportista. Buduće majke su u proseku sagorevale isti broj kalorija koliko i učesnici u maratonu tokom poslednjih dana trke.
Prema rečima stručnjaka, razlog za to je specifičnost sistema čoveka, koji nije u stanju da vari mnogo više kalorija nego što telo troši u stanju mirovanja.
„Tokom procesa evolucije, ljudi su postali mnogo izdržljiviji od ostalih primata. To se desilo zbog toga što su tokom prirodne selekcije opstajali fizički aktivni pojedinci, posebno oni koji su bili u stanju da trče na velike udaljenosti. Ali, moguće je i da je izdržljivost povezana i sa dužim periodom trudnoće, ili čak i sa povećanom potrošnjom energije našeg mozga“, smatraju autori istraživanja.
Holandski istraživači, koji su analizirali podatke o 75 hiljada ljudi koji su umrli u periodu od 1968. godine do 2006. godine, otkrili su da se čovečanstvo približilo granici najdužeg životnog veka. Kod žena on iznosi 115,7 godina, dok je najduži životni vek muškaraca nešto kraći i iznosi 114,1 godina. Stručnjaci smatraju da je nemoguće prevazići tu granicu, čak i ako nastave da se poboljšavaju životni standard, medicina i kvalitet ishrane.
Američki stručnjaci, koji su obradili statistike smrtnosti iz 40 zemalja u poslednjih 100 godina, izračunali su maksimalni životni vek koji čovek može dostići, a on iznosi 125 godina. Najduži životni vek na zemlji imala je Francuskinja Žana Kalman, koja je umrla u 122. godini.
„Borba protiv infektivnih i hroničnih bolesti će verovatno produžiti prosečni životni vek, ali ne i njegov maksimum. Stoga je potrebno preraspodeliti resurse. Sredstva koja se danas koriste kako bi se produžio životni vek mogla bi se usmeriti na to da se produži trajanje zdravog života, odnosno da se ljudi osećaju dobro i u starosti“, zaključili su autori.
