Ova uvažena i ne baš uvijek uglađena gospoda su se zabrinula posebno zbog Srbije. Zamjeraju joj zbog „kulturnih veza, propagande, energetike i odnosa u odbrambenoj sferi koji se šire…“. Za razliku od Crne Gore, koja je, opet, pohvaljena zbog beskrajne i po sebe štetne poslušnosti ovim centrima moći.
Razumije se da je ova priča izazvala zabrinutost kod našeg svijeta. Kod onih običnih ljudi koji žele da (konačno) počnu da žive i stvaraju u miru. Mnogi su se zapitali da li su to naši davnašnji prijatelji opet odlučili da nas „usreće“, makar i protiv naše volje i svih dosadašnjih iskustava?
Istovremeno, niko nije udostojen argumentima koji bi potkrijepili tvrdnju o štetnosti ruskog uticaja na ovom ili nekom drugom prostoru. Kako takvih dokaza nema, o njima se ne može ni raspravljati. „Maligni“ uticaj Rusije stoga ostaje u sferi vjerovanja na riječ. Na drugoj strani postoji „dobroćudni“ anglo-američki uticaj, koji se, sam po sebi, toliko podrazumijeva da ga ne treba ni isticati niti dokazivati. Ali, sa ekonomske tačke gledišta, u njega bi se moglo povjerovati, tek ako bi se zaboravile neke njegove dosadašnje istorijske epizode.
Otkada je čuveni dvojac — Ronald Regan i Margaret Tačer, ondašnji američki predsjednik i britanska premijerka, promovisao i svijetu nametnuo ekonomski model liberalnog kapitalizma, u svjetskoj ekonomiji su se stvari kretale u pravcu od lošeg ka gorem. Američki dolar, kao svjetska rezervna valuta, napustio je zlatni standard (1971. godine), a nestanak svoje stvarne vrijednosti počeo je da podupire čudovišnom vojnom moći Amerike.
U Čileu je demokratski izabrani predsjednik, socijalista Salvador Aljende, ubijen u predsjedničkoj palati (11. septembra 1973. godine), a na njegovo mjesto je, uz presudnu američku ulogu, doveden diktator general Augusto Pinoče. Aljendeov grijeh je bio u planu da nacionalizuje čileanske rudnike bakra, tada pod kontrolom američke kompanije. Čileu je, umjesto toga, nametnut program ekonomskih reformi (pod nazivom „cigla“) koji su i ondašnji, najkonzervativniji ekonomski časopisi tog vremena, poput „Ekonomista“, nazvali „orgijom samosakaćenja“. U narednim godinama iste ekonomske mjere su bile nametane desetinama drugih latinoameričkih zemalja. Uvijek sa istim katastrofalnim rezultatima. I uvijek pod istim, krajnje nedemokratskim uslovima. U ekonomskoj literatruri se ovo naziva „vrijeme u kojem su ljudi morali ići u zatvor, da bi cijene bile slobodne“.
Godinama kasnije, krajem 1994. godine, u Meksiku je izbila finansijska kriza koja je snažno pogodila i Argentinu i Brazil. Američko ministarstvo finansija je imalo presudnu ulogu i u stvaranju i u „razriješenju“ dotad neviđene finansijske ujdurme. Kažu da je, tada u Meksiku, najčešće mogao da se čuje vapaj Bogu koji je predaleko i Americi koja je preblizu.
Početkom devedesetih godina prošlog vijeka sve države Istočne Azije su pokazivale zadivljujući i stalni privredni rast, uključujući i njihov unutrašnji preobražaj nabolje. Zbirno su nazivane „azijski tigrovi“. Ali, na Urugvajskoj rundi pregovora, MMF i Svjetska trgovinska organizacija primorali su ih da se pridruže „opštim pravilima“ i liberalizuju svoja finansijska tržišta, kao i da smanje dotadašnju ulogu države u ekonomiji. Uslijedio je slom i serija bankrota, čime je tigar bio ukroćen i vraćen u poslušno stado.
Istočnoazijska kriza se, krajem 1998. godine, prenijela i na Rusku Federaciju. Godine koje su uslijedile predstavljaju tužno vrijeme ruske istorije, a ekonomisti ga opisuju kao „pljačku stoljeća“. Pod parolom demokratije i slobode razorena je dotadašnja privreda i država dovedena do ivice propasti. Rusija je počela da se uzdiže, tek onda kada je napustila savjete i diktate ekonomskih stručnjaka sa Zapada. Džozef Štiglic, poznati američki ekonomista, opisao je ulogu svoje države u poglavlju pod naslovom „Ko je izgubio Rusiju?“, priznajući da je tolika američka bezobzirnost morala izazvati neprijateljsku reakciju ne samo Rusije, nego i svih ostalih pogođenih zemalja.
U anglo-američku ekonomsku dobroćudnost mogu, dakle, da povjeruju samo oni koji su skloni zaboravu. Ili su plaćeni da budi zaboravni.
