U mnogim relevantnim istorijskim krugovima postoji ozbiljna dilema o datumu i mjestu Tuđemilske bitke, kao i o samom povodu za njeno odigravanje, a detalj da se ona navodno desila 1042. godine, što znači, čak više od deceniju prije npr. velikog raskola na Istočnu i Zapadnu hrišćansku crkvu (1054. godine), kod mnogih budi podozrenje o postojanju ikakve realne spone ovdašnjih Crnogoraca sa junacima koji su bili protagonisti na Tuđemilu.
Ipak, u iracionalnoj želji da po svaku cijenu naprave otklon od sopstvene istorije, čini se da crnogorske vlasti ni u ovoj stvari nisu mnogo marile za zdravu logiku, pa je bitka na Tuđemilu, pored svih slavnih epopeja relativno nedavne crnogorske istorije, ipak proglašena za Dan vojske Crne Gore, a na samom mjestu Tuđemilu, kod Bara, podignut je spomenik crnogorskoj vojsci u vidu egipatskog obeliska.
Da se mnogi ne slažu sa ovom odlukom vidjelo se i februara 2011. godine, kada su zasad još nepoznati počinioci minirali spomenik na Tuđemilu, kada je sa vrha obeliska visokog 10 metara detonacija srušila kamenu kupolu.
Sam obelisk je u međuvremenu ponovo obnovljen, pa su juče u sklopu obilježavanja Dana vojske Crne Gore, načelnik Generalštaba Ljubiša Jokić i gradonačelnik Bara Zoran Srzentić položili vijence na spomenik u čast pobjede junaka na Tuđemilu.
Istoričar Aleksandar Stamatović za Sputnjik objašnjava da se uzimanje Tuđemilske bitke i njenog datuma kao obilježja vojske Crne Gore zasniva na pretpostavkama koje se ne mogu smatrati vjerodostojnim, jer relevantna istoriografija na osnovu dostupnih izvora nije uspjela da utvrdi tačnu lokaciju, kao ni datum odigravanja Tuđemilske bitke, pa kako smatra, sve treba dovesti u kontekst novoformirane „referendumske Crne Gore“.
„Uzimanje ove bitke i ovog datuma za Dan vojske Crne Gore ima zapravo jedno ideološko obilježje: ono treba da pokaže da je neka fiktivna zemlja ’Dukljanija‘ iz tog mračnog istorijskog perioda o kome nema relevantnih istorijskih dokaza — najstarija. Da zapravo Crna Gora veže svoj državni i etnički identitet za tu Duklju iliti ’Dukljaniju‘“, smatra Stamatović.
Stamatović podsjeća da u momentu odigravanja Tuđemilske bitke, Crna Gora nije imala karakteristike države, pa se u tom smislu ne može govoriti o nekoj dukljansko-zetskoj državi, dok za ključni razlog za uzimanje ovog datuma za Dan vojske on vidi isključivo političku i ideološku pozadinu.
„Ovaj datum i ova bitka uzeti su u kontekstu neke imaginarne Duklje kao poruka da je ova sadašnja država starija i od nekih islamsko-pravoslavnih i katoličkih podjela. Da je ona starija i od Srba i Crnogoraca, i da današnji Crnogorci vuku porijeklo od tih i takvih Dukljana, što nema veze. Ako pogledate istorijske izvore iz tog perioda, možete ipak u tim izvorima opet naći da je upravo taj knez Vojislav sa svojim sinovima, koji je vodio tu bitku, definisan od strane vizantijskih i franačkih izvora takođe kao Srbin. Dakle, i država koja se tada formirala je jednim svojim dijelom bila i srpska država, baš kao što je to Raška“, napominje naš sagovornik.
Uz ponovno podsjećanje da čitav slučaj treba dovesti u kontekst današnje „referendumske, odnosno, majske Crne Gore od 2006. godine“, Stamatović se na koncu zapitao zašto za Dan vojske Crne Gore nije uzet neki od slavnih datuma iz moderne crnogorske istorije.
„Zašto nije uzet neki drugi datum o kojem postoje tačne istorijske činjenice, jer Crna Gora u svojoj borbi za sticanje državnosti ima niz bitaka u kojima su izvojevane veličanstvene pobjede, za čije se datume zna i za čije se geografske lokalitete zna — počev od bitke na Carevu lazu, bitke na Martinićima, Krusima, bitke na Grahovcu, bitaka na Fundini i Vučijem dolu ili pak Mojkovačke bitke“, zaključuje Stamatović.
