Međunarodni tribunal za mornaričko pravo saopštiće odluku povodom teritorijalnog spora Kine i Filipina 12. jula.
Prema mišljenju Kazanisa, Peking, koji ne priznaje jurisdikciju međunarodnog suda u ovom sporu, ima nekoliko varijanti reagovanja na negativnu presudu.
Najmanje je verovatno da Kina uopšte neće odreagovati na odluku suda i da će defakto nastaviti da širi svoj uticaj u Južnom kineskom moru — da gradi veštačka ostrva koja mogu da se koriste kao vojne baze s nosačima aviona i najnovijim bombarderima. U budućnosti Peking će moći da uspostavi zonu ograničenja i zabrane pristupa u Južnom kineskom moru.
„Ovakva reakcija, blaga po sadašnjim kineskim standardima, malo je verovatna. Stara dobra strategija više neće funkcionisati jer mnogi Kinezi zahtevaju od rukovodstva svoje zemlje oštar odgovor, demonstraciju sile, odnosno da Peking ne dozvoli spoljnim snagama da zauzimaju teritoriju koja ne može da se nazove nikako drugačije osim sfere kineskog uticaja u Južnom kineskom moru“, pretpostavlja analitičar.
S obzirom na ove okolnosti, postoje dva verovatna ishoda, i oba mogu da dovedu do opasnog sukoba superdržava.
Vašington je, podseća Kazanis, sporazumima povezan s Manilom i jedina je strana koja može da izazove Kinu u slučaju krize.
Verovatnije je da će Kina odlučiti da uspostavi zonu identifikacije protivvazdušne odbrane nad celim Južnim kineskim morem, smatra analitičar.
U javnim istupanjima većina kineskih činovnika i diplomata negira da rukovodstvo zemlje ima takav plan, ali istovremeno se naglašava da je to u budućnosti moguće, s obzirom na neprijateljsko okruženje Kine u regionu.
„Takva zona, u zavisnosti od razmera, može da izazove regionalnu krizu u koju bi bile uvučene sve azijske zemlje. Vašington će nekako morati da odgovori na to, a to se neće završiti na jednom ili dva B-52 (američki strateški bombarder)“, smatra Kazanis.
Najneverovatniji scenario jeste da Kina krizu zaoštri do mogućeg kinetičkog sukoba, vršeći pritisak na najbolnije tačke Azije — na Istočno kinesko more, gde nezadovoljstvo Pekingom iskazuje Tokio, zatim na Tajvanski zaliv i na greben Skarboro. Ovaj potez je najrizičniji ako se ima u vidu da je Vašington slao tamo lovce A-10 „tanderbolt“ kao demonstraciju sile.
Kina i niz zemalja u regionu imaju nesuglasice u vezi s morskim granicama i zonama odgovornosti u Južnom kineskom i Istočnom kineskom moru.
Kina smatra da zemlje poput Filipina i Vijetnama svesno koriste podršku Sjedinjenih Američkih Država za rast napetosti u regionu.
U januaru 2013. godine Filipini su jednostrano osporili pred Međunarodnim tribunalom za mornaričko pravo pretenzije Kine na niz oblasti u Južnom kineskom moru, ali zvanični Peking je kategorički odbio mogućnost rešavanja ovakvih pitanja u međunarodnom sudstvu.
