Novootkrivene ćelije igraju vitalnu ulogu u održavanju pravilnog funkcionisanja respiratornog sistema, a mogle bi i da inspirišu nova istraživanja o lečenju određenih bolesti, navodi se u novoj studiji.
Ćelije, imenovane kao sekretorne ćelije disajnih puteva (RAS), nalaze se u sićušnim, razgranatim prolazima – bronhiolama, koje su na vrhu alveola, malenih vazdušnih kesa koje razmenjuju kiseonik i ugljen-dioksid u krvotoku.
Nove RAS ćelije su slične matičnim ćelijama – ćelijama „praznog platna“ koje se mogu diferencirati u bilo koju drugu vrstu ćelija u telu – i sposobne su da poprave oštećene ćelije alveola i transformišu se u nove.
Istraživači su otkrili RAS ćelije nakon što proučavali pluća miševa kao model za ljudski respiratorni sistem. Međutim, zbog određenih razlika, borili su se da popune neke praznine u znanju o ljudskim plućima.
Da bi bolje razumeli ove razlike na ćelijskom nivou, tim je uzeo uzorke plućnog tkiva zdravih ljudskih donora i analizirao gene unutar pojedinačnih ćelija, što je otkrilo ranije nepoznate RAS ćelije.
„Već neko vreme je poznato da su disajni putevi ljudskih pluća drugačiji nego kod miševa“, rekao je autor Edvard Morisi, profesor na Medicinskom fakultetu Perelman na Univerzitetu u Pensilvaniji, koji je specijalizovan za respiratorni sistem.
„Ali nove tehnologije su nam tek nedavno omogućile da uzorkujemo i identifikujemo jedinstvene tipove ćelija“, dodao je on za „Lajv sajens“.
Tim je takođe pronašao RAS ćelije kod tvorova, čiji je respiratorni sistem sličniji ljudskom nego što je to slučaj sa miševima. Kao rezultat toga, istraživači sumnjaju da većina sisara verovatno ima ćelije RAS u plućima, rekao je Morisi.
RAS ćelije imaju dve glavne funkcije u plućima. Prvo, luče molekule koji održavaju tečnu oblogu duž bronhiola, pomažući u sprečavanju kolapsa sitnih disajnih puteva i uvećavajući efikasnost pluća.
Drugo, one mogu delovati kao progenitorske ćelije za ćelije alveolarnog tipa 2 (AT2), posebne vrste alveola koje luče hemikaliju koja se delimično koristi za popravku drugih oštećenih alveola. (Progenitorna ćelija je ćelija koja ima kapacitet da se diferencira u drugu vrstu ćelije, slično kao što se matične ćelije diferenciraju u druge ćelije.)
„RAS ćelije su ono što smo nazvali fakultativnim progenitorima“, rekao je Morisi, „što znači da deluju i kao progenitorne ćelije i takođe imaju važnu funkcionalnu ulogu u održavanju zdravlja disajnih puteva.“ To znači da ćelije RAS igraju vitalnu ulogu u održavanju zdravih pluća, dodao je on.
Istraživači smatraju da ćelije RAS mogu igrati ključnu ulogu u bolestima povezanim sa pušenjem, kao što je hronična opstruktivna plućna bolest. U teoriji, ćelije RAS bi trebalo da spreče ili barem ublaže efekte ovog stanja popravkom oštećenih alveola.