Zavirite u grad konzula: Mesto koje je srpska vojska oslobađala dva puta
Zavirite u grad konzula: Mesto koje je srpska vojska oslobađala dva puta
Sputnik Srbija
Natkriven planinskim visovima, ušuškan u oazi zelenila smestio se grad, u kome su pre više od jednog veka, sve velike sile imale svoja diplomatska... 22.06.2025, Sputnik Srbija
Natkriven planinskim visovima, ušuškan u oazi zelenila smestio se grad, u kome su pre više od jednog veka, sve velike sile imale svoja diplomatska predstavništva, te ga zbog toga prozvaše grad konzula.
Na mestu gde se obronci Pelistera spuštaju u plodnu Pelagoniju smestio se jedan od najdugovečnijih gradova Balkana - Bitolj, grad u kome se na svakom koraku vide ostaci slavnog vremena, mesto koji je srpska vojska dva puta oslobađala
Slovenski naziv grada Bitola potiče od reči Obitel koja je u srednjem veku korišćena za manastirsko bratstvo, odnosno zajednicu monaha. Vremenom su Sloveni zaboravivši svoju reč, iz Obitel prestali da izgovaraju glas O, pa je upravo to razlog što se grad naziva Bitolj na srpskom, Bitola na makedonskom, Bitolя Bitolja na bugarskom.
Zbog svoje duge istorije, tokom koje je menjao carstva i imperije, Bitolj je imao mnogo imena. Grci su grad zvali Monastiri a taj naziv su od njih preuzeli i Turci i Mlečani.
Za vreme otomanske vlasti grad se zvao Manastir, što su Turci i Albanci usvojili od Grka. Nakon pobede srpske vojske u Bitoljskoj bici, 1913. oslobođenom gradu je vraćen slovenski naziv Bitola koji nije menjao do danas.
Bitolj je u tursko doba bio centar rumelijske oblasti i jedna od tri najveće vojne oblasti u celoj turskoj carevini. Osmanlije su ostavile brojne tragove u ovom gradu, koji su sačuvani do danas.
Osmanlije su u 19. veku u Bitolju imale stacionirano između 40.000 i 50.000 vojnika i Vojnu gimnaziju (Manastirsku vojnu srednju školu) koju je 1896. pohađao turski reformator Kemal Ataturk.
Bitolj je dugo vremena nosio epitet "najkonzulskijeg" grada na Balkanu. Prva tri strana konzulata u Bitolju otvorena su oko 1853. godine. Bili su to francuski, britanski i nemački. Na vrhuncu svoje slave Bitolj je imao dvadeset konzulata
Ubrzo su, otvarajući svoja konzularna predstavništva u Bitolju, brigu za obespravljenu raju, iskazale i druge države poput Francuske, Grčke, Rusije, Srbije, Italije, Austrougarske, Rumunije…
Prvi srpski konzulat u Bitolju je svečano otvoren 25. aprila 1889. godine. Prvi konzul bio je Dimitrije Bodi, čovek koji će sa svojim prvim saradnikom Branislavom Nušićem udariti temelje srpskoj diplomatiji u Makedoniji
Mala varošica podno Pelistera postala je mesto atentata na ruskog konzula. Velikog borca za prava pravoslavne raje, koju su Turci zlostavljali i zatirali, ruskog carskog konzula plemićkog roda Aleksandra Arkadijeviča Rostokovskog, 8. avgusta 1903. ubili su dvojica turskih askera albanske nacionalnosti
Pobeda srpske vojske u Bitoljskoj bici u Prvom balkanskom ratu označila je kraj turske vladavine u Bitolju. Dana 6. novembra 1912. godine, varoš je oslobođena, da bi na isti dan, četiri godina kasnije 6. novembra 1916.
bio ponovo oslobođen od Nemaca i Bugara u Prvom svetskom ratu.
"Bitolj je prvi srpski grad oslobođen ispod osvajačeva jarma" zapisao je čuveni doktor Arčibald Rajs koji je novembra 1916. godine, zajedno sa srpskom vojskom, ušao u tek oslobođenu varoš pod Pelisterom.
Pravoslavna Crkva Sv. Dimitrija podignuta je 1830. godine, prilozima građana koji su skupili između sebe 184.662 turska groša. U crkvi koja je bila pod jurisdikcijom Carigradske patrijaršije pričešćivali su se Srbi. Tako je u jesen 1900. godine tu pričešćena sva srpska omladina, koja je pohađala osnovne škole i gimnazije
Nakon završetka Prvog svetskog rata, Bitolj je uključen u Kraljevinu Srba, Hrvata i Slovenaca, kasnije nazvanu Kraljevina Jugoslavija. Ohridski, Bitoljski i Tikveški okrug su 1922. spojeni u Bitoljsku oblast, koja je obuhvatala čitav južni deo vardarske Makedonije
U Bitolju je 1922. godine osnovana bogoslovija SPC, na čijem čelu se nalazio episkop Nikolaj Velimirović.Ustavom SPC iz 1931. spojena je sa Ohridskom u Ohridsko-bitoljsku, sa sedištem u Bitolju.
Na Širokom Sokaku (jednom odnajdužih korzoa u Evropi) nalazi se bioskop Manaki posvećen braći Manaki, pionirima kinematografije u tada otomanskom delu Balkana. Braća Manaki otvorili su 1921. godine bioskop u Bitolju. Jedan od braće je u svom ateljeu fotografisao srpskog kralja Aleksandra prilikom njegove posete Bitolju
U neposrednoj blizini Bitolja nalazi se Antički grad Heraklea Linkestis, koji je još u 4. veku pre nove ere podigao Filip Makedonski, otac Aleksandra Makedonskog
Sahat kula u centru Bitolja jedan od njegovih simbola. Izgrađena je 1830-ih, zajedno sa crkvom Svetog Dimitrija. Prema legendi, tokom njene gradnje, osmanske vlasti su iz lokalnih sela pokupile 60.000 jaja, kako bi njime dodatno učvrstile malter.
Dok je pre više od jednog veka, ruski konzul štitio pravoslavnu raju od zuluma turskog okupatora, danas je ruski konzulat u Bitolju zatvoren. Diplomatsko predstavništvo smešteno na trgu Magnolija je pod pritiskom Zapada zatvoreno 2022. godine
Danas su u Bitolju smeštena konzularna predstavništva dvanaest država, te ga mnogi zbog toga i dalje nazivaju gradom konzula, iako se u današnjoj varoši vidi samo deo njegovog sjaja
Pristup ćaskanju je blokiran zbog narušavanja pravila.
Ponovo možete da učestvujete za:∞.
Ako se ne slažete sa blokiranjem, koristite formular za povratne informacije
Razgovor je završen. U diskusiji možete učestvovati 24 sata od objavljivanja članka.
