Svetinja u kojoj se duže od jednog veka čuva srce Rusa koji je život dao za odbranu Srbije
Svetinja u kojoj se duže od jednog veka čuva srce Rusa koji je život dao za odbranu Srbije
Sputnik Srbija
U prelepom šumovitom okruženju, na desnoj obali Južne Morave nalazi se jedna od najstarijih srpskih svetinja — manastir posvećen Blagovestima Presvete... 07.12.2024, Sputnik Srbija
U prelepom šumovitom okruženju, na desnoj obali Južne Morave nalazi se jedna od najstarijih srpskih svetinja — manastir posvećen Blagovestima Presvete Bogorodice, u kome se duže od jednog veka čuva srce ruskog plemića koji je život dao za odbranu Srbije.
Manastir Sveti Roman je jedan od najstarijih u Srbiji, a prvi sačuvani zapisani pomen manastira nalazimo u Hrisovulji vizantijskog cara Vasilija II iz 1019. godine. Manastir se u ovoj Hrisovulji naziva Sventeromon.
Podignut je na mestu gde je, po predanju, živeo i upokojio se monah Roman Sinait koji je kasnije proglašen za svetitelja, pa je manastir po njemu i dobio ime.
O njegovom životu se malo zna. Pretpostavlja se da je bio jedan od Sinajskih monaha, koji su u vreme kneza Lazara došli u Srbiju sa Sinaja i Svete Gore i nastanili se širom srednjevekovne Srbije. Njegove svete mošti i danas se čuvaju u manastirskoj Crkvi.
O starini, značaju i dobrom materijalnom stanju manastira svedoči činjenica, da manastir nije obnavljan kroz čitav nemanjićki period. Kada je u XIV veku Kruševac postao prestonica Srbije, knez Lazar Hrebeljanović obnovio je manastir 1377. godine.
Nakon Kosovskog boja 1389. godine, hram je nekoliko puta spaljivan, pljačkan i rušen, ali ubrzo i obnavljan. Najveća stradanja manastir je doživeo u XVI veku, a u vreme Austrijsko- turskog rata 1716- 1718. godine je srušen do temelja.
Nakon razaranja, manastir je obnovio 1795. godine Đorđe Pila, iz zahvalnosti za čudesno isceljenje od teške bolesti. Poslednjom obnovom 1795. godine manastirska Crkva je potpuno završena i od tada nije ni jednom stradala.
Tokom obnove 1796. godine u hramu je naslikan novi živopis, rad nepoznatih zografa moravske škole. Na jednom mestu sačuvan je deo freske povorke arhijereja, koja predstavlja stariji sloj živopisa.
U odvojenom delu hrama, kao posebna kapelica smeštena u uskom hodniku dužine nekoliko metara nalazi se grobnica svetog Romana koju je 1938.godine oslikao akademski slikar iz Beograda Nemanja Brkić.
U manastirskoj porti nalazi se veliki zvonik, podignut 1852. godine. Zvonik je visok ok 12 metara i predstavlja jedinstvenu građevinu u čitavom pomoravlju. Sastoji se od tri nivoa i sazidan je od kamena. Na zvoniku se nalaze tri zvona, od kojih je jedno poklon kneza Miloša Obrenovića iz 1833. godine.
U srednjem veku, u prizemnim odajama zvonika nalazila se bolnica za lečenje duševnih bolesnika, koja je radila do kraja Drugog svetskog rata. Bolesnici su u ovom lečilištu boravili i do mesec dana (obično 15 do 30 dana), uz strogi post i svakodnevne svštene molitve
Čuveni Etnolog i jedan od najvećih poznavalaca jugoistočne Evrope Feliks Kanic beleži da je manastir 1893. godine posedovao 82 hektra oranica i livada, 3 hektara voćnjaka i vinograda i 115 hektara šume, a na Moravi je posedovao i dve vodenice
Tokom ratnih godina 1914–1918, mantirski konak je postao dom i utočište za preko stotinu dece – ratne siročadi Prve godine rata, decu su u manastiru lečili lekari iz naših i ruskih vojnih misija.Četrdesetak dece je dočekalo oslobođenje u manastiru, a potom su vraćena u Beograd, na školovanje i zanate
Nakon Drugog svetskog rata, manastiru je oduzeta skoro sva imovina. Blagoslovom episkopa niškog Jovana Ilića, 1960. godine manastir je preobražen u ženski. Od 4. avgusta 2012. godine, po blagoslovu episkopa niškogJovana Purića, manastir je ponovo preobražen u muški
Za vreme Srpsko-turskog rata 1876–77. godine sa Đuniškog visa na manastir je ispaljena granata, koja je pogodila oltarsku apsidu hrama, ali nije eksplodirala, o čemu svedoči tabla na južnom zidu manastriske crkve.
U borbi za oslobođenje od turskog jarma, srpske ustanike je podržalo oko 3.500 ruskih dobrovoljaca. Najpoznatiji među njima je 37-godišnji Nikolaj Rajevski, konjički pukovnik i oficir štaba glavnokomandujućeg timočko-moravske vojske generala Mihajla Černjejeva. Iz Odese u Srbiju, na Moravsko ratište pukovnik Rajevski stigao je u jeku turske ofanzive. Sudbina je htela da na prvoj liniji fronta, u Gornjem Adrovcu, herojski strada samo dve nedelje kasnije 1. septembra 1876. godine.
Spomen obeležje na mestu pogibije pukovnika Rajevskog. Po predanju, pukovnik Rajevski je neposredno pred smrt rekao "Ako umrem, srce mi ostavite u Srbiji", te je njegova poslednja želja ispoštovana. Telo poginulog ruskog plemića sahranjeno je u porti manastira Svetog Romana u Đunisu, a odatle je posle nekoliko dana preneto u Beograd, i uz najviše državne počasti otpremljeno za Rusiju.
Prema dokumentaciji, telo je nakon eshumacije bilo balsamovano i poslato za Rusiju( gde je sahranjeno), a srce je ostalo u njegovoj prvobitnoj večnoj kući, u porti srpske svetinje, gde i danas počiva
Na mestu pogibije pukovnika Rajevskog (u Gornjem Adrovcu) podignuta je crkva Sveta Trojica, u narodu poznata kao šarena crkva ili ruska crkva. Crkvu je podigla grofica Marija, snaha pukovnika Rajevskog, dok je plac za njenu gradnju otkupila kraljica Natalija Obrenović. Veliku je ulogu pri gradnji crkve imao je vladika niški Nikanor Ružičić.
Sudbina pukovnika Rajevskog poslužila je ruskom piscu Lavu Tolstoju kao prototip za glavnog junaka, grofa Vronskog, u njegovom delu „Ana Karenjina“. I kao što će grof Vronski večno živeti u jednoj od najlepših ljubavnih priča u svetskoj književnosti, tako će hrabrost i žrtva pukovnika Rajevskog zauvek ostati upamćena u svesti srpskog naroda
Pristup ćaskanju je blokiran zbog narušavanja pravila.
Ponovo možete da učestvujete za:∞.
Ako se ne slažete sa blokiranjem, koristite formular za povratne informacije
Razgovor je završen. U diskusiji možete učestvovati 24 sata od objavljivanja članka.
![Spomen obeležje na mestu pogibije pukovnika Rajevskog. Po predanju, pukovnik Rajevski je neposredno pred smrt rekao "Ako umrem, srce mi ostavite u Srbiji", te je njegova poslednja želja ispoštovana. Telo poginulog ruskog plemića sahranjeno je u porti manastira Svetog Romana u Đunisu, a odatle je posle nekoliko dana preneto u Beograd, i uz najviše državne počasti otpremljeno za Rusiju. - Sputnik Srbija](https://cdn1.img.sputnikportal.rs/img/07e8/0c/03/1180166128_0:0:3072:2048_600x0_80_0_1_f5ee39fc99325b5818a9a14965b643d1.jpg "Spomen obeležje na mestu pogibije pukovnika Rajevskog. Po predanju, pukovnik Rajevski je neposredno pred smrt rekao "Ako umrem, srce mi ostavite u Srbiji", te je njegova poslednja želja ispoštovana. Telo poginulog ruskog plemića sahranjeno je u porti manastira Svetog Romana u Đunisu, a odatle je posle nekoliko dana preneto u Beograd, i uz najviše državne počasti otpremljeno za Rusiju.")
