Srpski vidovnjak koji je blokom za crtanje pokorio Pariz, ponovo pred publikom u domovini
© Sputnik / Milica Trklja / Fotografije iz monografije ,,Ljuba - pariski uspon 1963-1983".
Pratite nas
Bez slika, zapravo, ni mene nema, govorio je Ljuba Popović, Valjevac kome se još za života poklonio ceo svetski likovni svet, jedan od retkih na čijim je radovima umetnost, umesto da imitira, iznova stvarala stvarnost. Zbog toga su izložbe njegovih dela uvek i svuda dočekivane kao praznik slikarstva.
Sa takvim osećanjem dočekana je i postavka otvorena u Galeriji Arte nazvana “Ljuba: Pariski uspon” koja je, u dva galerijska prostora, predstavila najraskošnije iz Popovićevog opusa iz njegove reprezentativne, pariske faze. Od 24 platna njih 14 se prvi put nalazi pred domaćom publikom.
Jedan od kustosa ove izložbe, slikarka Tijana Gogić objašnjava za Sputnjik da je ovaj poduhvat realizovan zahvaljujući kolekcionarima i Ljubinoj porodici koji su, osim ustupanja njegovih dela, učestvovali i u izradi obimne, raskošno ilustrovane monografije koja prati izložbu.
Fotografije iz monografije ,,Ljuba - pariski uspon 1963-1983".
© Sputnik / Milica Trklja / Fotografije iz monografije ,,Ljuba - pariski uspon 1963-1983".
“Saradnja sa kolekcionarima je bila ključna, jer bez njihovog pristanka da slike iz svojih privatnih prostora prenesu u javni i tako omoguće i ostalima da ih vide, ne bi sve bilo tako reprezentativno" – kaže Gogićeva.
Od Kupole do “pokoravanja” Pariza
Radovi velikog formata izloženi u prostoru na Andrićevom vencu, kao i u novootvorenom na Terazijama, svedoče o retkom majstorstvu umetnika koji je iz beogradskog ateljea, iz čuvene Kupole, jedinstvenim rukopisom, pokorio Pariz u koji je otišao u jesen davne 1963. Godine. Slike nastale u periodu od 1963. do 1983. koje čine ovu postavku najrečitiji su izraz onoga što je Popović doneo u glavni grad svetske umetnosti.
“Ljuba odlazi u Pariz sa pet slika, blokom i priborom za crtanje i za šest meseci ima prvu samostalnu izložbu, a onda u vrlo kratkom periodu još tri. Odmah je, dakle, prepoznat u Parizu. Srećni smo što smo uspeli da te slike donesemo u Beograd, da ih nekako vratimo u njihovu postojbinu, jer Ljuba je iz ove sredine poneo svoj talenat”, podseća Tijana Gogić.
Fotografije iz monografije ,,Ljuba - pariski uspon 1963-1983".
© Sputnik / Milica Trklja / Fotografije iz monografije ,,Ljuba - pariski uspon 1963-1983".
Izložba koja obuhvata 20 godina Ljubinog stvaranja, nudi i jedinstveni uvid u to kako su se slike menjale, evoluirale, menjajući kolorit.
“Ovde se vidi kako se iz pretežno bordo-crvenog kolorita koji je karakterističan za Ljubin beogradski period, preko slika na kojima dominiraju različite vrste zelenih polako ide ka slikama koje poznajemo iz kasnijeg perioda - tamno plavih i naravno velikih kontrasta, sa uvek prisutnom onom žutom i blještećom svetlosti koja dolazi iz centra Ljubinih slika. Iz bogate arhivske građe, iz arhivskih fotografija vidi se kako se njegova slika transformisala, koliko je to slojeva, koliko je to traženja u kom smeru treba da se ide da bi slika dobila svoj najbolji izraz. Ljuba je znao kuda ide i koji je to smer. “Svetlost dolazi iznutra”, kaže u tekstu objavljenom u monografiji Dušan Makavejev. I zaista, na tim slikama svetlost dolazi iz njih samih, a Ljuba ih otkriva i sebi i nama.”
Ezoterizam, veliki formati, majstorstvo forme, čudo inteligencije, volje, energije, ali i “barbarske snage koja će iznedriti, ali bez grubosti, jedno izuzetno civilizovano stvaralaštvo, “vidovnjak koji može prepisati i napraviti ono što vidi”,, “majstor neizgovorenih poruka”… samo su neki od opisa kojima autori tekstova u monografiji “slikaju” Ljubu i njegovo delo.
Fotografije iz monografije ,,Ljuba - pariski uspon 1963-1983".
© Sputnik / Milica Trklja / Fotografije iz monografije ,,Ljuba - pariski uspon 1963-1983".
“Na Ljubinim slikama ima toliko elementa, najčešče je tu centralna figura i mnoštvo sporednih oko nje. To je ta ikonografija iskustva Ljubinog učešća u grupi Mediala dok je bio u Beogradu, to je taj prostor tipične matematičke perspektive koji nam ostavlja utisak dubine na slikama. Oko svake slike ispunjene nekom složenom vizijom postoji, kako je sam govorio, taj mračni kvadrat. On u stvari slikanjem ne kreće od belog platna, već skida mrak sa slike i rasvetljava je. I ta centralna svetlost, blještava, je ono što iznova zapanji.
Možda je “zapanjeni” prava reć koja opisuje i prve utiske pariskih posetilaca iz šezdesetih godina, koji su ga prepoznali i sa njim razgovarali – isključivo preko slika.
Bio je odgovor na težnje umetnosti
“Ti pariski posetioci su sa Ljubom komunicirali isključivo preko slika. Ljuba je došao u Pariz bez znanja jezika. On nije mogao i verovatno nije ni želeo da objasni svoje slikarsko drugačije nego njim samim. Ljudima je prilazio svojim slikama i to je ono što mu je otvorilo sva vrata. Slike su bile jezik koji su odmah svi razumeli. Po reakcijama se sticao utisak da su samo njega čekali, jer Ljuba je u tom trenutku apsolutno odgovorio na težnje savremene umetnosti i na težnje onoga šta se čekalo u toj sredini.”
Podsetivši da ovu veliku izložbu uz publikovanu monografiju Galerija Arte organizuje u znak obeležavanja 90 godina od Ljubinog rođenja, Tijana Gogić kaže da ona ne samo da ilustruje koja je bio Ljuba u Beogradu i ko je postao u Parizu, već da pokazuje i ko je Ljuba Popović danas.
“Ovi radovi potvrđuju da je on i dalje neko ko prednjači, ko je iz budućnosti. Ljubino stvarolaštvo je trajno, bezvremeno, izgleda da je oduvek tako i bilo. Možemo samo da se divimo kako je neko toliko godina ranije znao, verovao, išao putem za koji se danas ispostavlja da je bio pravi. Umetnik koji je jednako fascinirao publiku onog i ovog vremena.”
