Kako je jedno ostrvo postalo mesto spasa i nade za sve Srbe
Kako je jedno ostrvo postalo mesto spasa i nade za sve Srbe
Sputnik Srbija
Od momenta kada je noga prvog srpskog vojnika kročila na obalu Krfa, ovo prelepo mitsko ostrvo za Srbe će zauvek postati osrtvo spasa, nade, stradanja ali i... 05.10.2024, Sputnik Srbija
Od momenta kada je noga prvog srpskog vojnika kročila na obalu Krfa, ovo prelepo mitsko ostrvo za Srbe će zauvek postati osrtvo spasa, nade, stradanja ali i vaskrsnuća srpske vojske i Srbije.
Od momenta kada je noga prvog srpskog vojnika kročila na obalu Krfa, ovo prelepo mitsko ostrvo za Srbe će zauvek postati ostrvo spasa, nade, stradanja ali i vaskrsnuća srpske vojske i Srbije.
Srpski kadeti na plaži u luci Guvija - prvom odredištu iznemoglih srpskih ratnika, koji su nakon Albanske golgote pronašli spas na grčkom ostrvu Krf. Golgota i stradanje srpske vojske i naroda počela je oktobra 1915. godine, kada je nakon više od mesec dana pružanja otpora daleko nadmoćnijem neprijatelju, srpski vojni i državni vrh doneo odluku o povlačenju prema Jadranskom moru.
Posle više od mesec dana teških marševa, preko snegom zavejanih albanskih planina, srpska vojska se okupila kod Skadra, Drača i Valone, ali dolazak na obalu nije značio i konačan spas. Velike sile nisu mogle da se dogovore o načinu i mestu prihvata gladnih, promrzlih i iscrpljenih srpskih ratnika
Kao i uvek u teškim vremenima, Srbija se za pomoć obratila Rusiji. Odgovarajući na molbu srpskog državnog vrha, car Nikolaj Drugi upućuje telegram saveznicima u kome zahteva da srpska vojska bude spasena ili će se u protivnom Rusija povući iz saveza. Posle energične reakcije ruskog cara počela je evakuacija srpske vojske sa obala Albanije
„Kreće se lađa francuska, sa pristaništa solunska. Odlaze moji drugovi, drugovi srpski vitezi“, početni taktovi jedne od najpoznatijih pesama iz Prvog svetskog rata(koja se danas peva u prerađenoj verziji) verno opisuje 21 januar 1916 . godine kada su francuske lađe na Vido iskrcale prve grupe srpskih vojnika, iznemoglih, bolesnih, polumrtvih dečaka (regruta) i tifusara iz sastava Moravske divizije
Prve poljske bolnice na ostrvu Vido improvizovali su Francuzi i u njima su smešteni srpski vojnici( uglavnom regruti). Njihovi iscrpljeni organizmi hranu i vodu nisu prihvatali, neretko nisu imali snage ni reč da progovore, samo su pogled put neba upirali sa nemom molitvom na usnama. I umirali. Grčko „ostrvo zmija“ za Srbe je postalo “ostrvo smrti“
Nakon što je ostrvo postalo pretesno za sahranjivanje sve većeg broja nagomilanih leševa(čije gomile su dostizale i visinu čoveka), pribeglo se sahranjivanju u moru. Beživotna tela srpskih ratnika spuštana su u dubine Jonskog mora. Gledajući kako tela svojih saboraca odlaze u plave dubine, Milutin Bojić je napisao svoju čuvenu pesmu „Plava grobnica“ koja je do danas ostala najuverljivije svedočanstvo tragedije jedne generacije
Pretpostavlja se da je od gladi, premora ali i napada u albanskim planinama umrlo oko 20.000 srpskih vojnika. Koliko su ti dani bili tragični za srpski narod možda najbolje govori citat jednog srpskog vojnika: „Kroz Albaniju, ako ne znaš gde je put, samo gledaj gde je vojnik mrtav. Idi tuda, izaći ćeš na more"
Kosti ratnika koji su bili sahranjeni na Vidu kao i svih drugih sahranjenih na ukupno 28. vojničkih grobalja rasutih širom ostrva Krfa čija su imena bila poznata, preneti su u kasete u unutrašnjosti mauzoleja. Ukupno 1.232 kasete postavljene su po azbučnom redu. A zemni ostaci 1.532 neidentifikovana vojnika, pohranjene su u dva spoljna bočna bunkera mauzoleja
Danas se na Vidu nalaze dva spomenika posvećena srpskim stradalnicima Mornarički krst i Mauzolej-kosturnica gde se svake godine u poslednjoj nedelji septembra održava državna komemorativna svečanost.
Spomen-kosturnicu projektovao je čuvani ruski arhitekta Nikolaj Krasnov.
Ostavljanje jabuke na spomenik posvećen vojnicima Drugog pešadijskog puka prvog poziva Moravske divizije „Knez Mihajlo” poznatog pod nazivom „Gvozdeni puk“ u mestašcu Dasija, udaljenom 12 kilometara od grada Krfa. Nakon Albanske golgote vojnici Moravske divizije Prve armije bili su smešteni na potezu između mesta Dasija i Ipsos odakle su, nakon oporavka i popune upućeni na Solunski front
Spomenik Šumadijskoj diviziji u okviru mesnog groblja „Sveti Lazar" u opštini Almopia. Prva srpska jedinica koja je probila Solunski front bila je Šumadijska divizija
Baš kao što su nekada, nakon oporavka, ulicama grada Krfa defilovali srpski vojnici, tako su kadeti Vojne akademije i studenti Kriminalističko-policijske akademije, 108. godina kasnije, tim istim ulicama, ponosno koračali noseći zastavu Srbije i Republike Srpske
U samom centru grada smešten je muzej koji čuva spomen na stradanje srpskih ratnika simboličnog naziva Srpska kuća. Muzejska postavka sadrži mnogobrojne fotografije, dokumenta i eksponate kojima se ilustruje period Prvog svetskog rata odbrane Srbije 1915., stradanja srpske vojske tokom povlačenja preko Albanije i prihvata na Krfu, pa sve do odlaska vojske sa Krfa 1916.
Kadet Vojne akademije ispred potresnih fotografija koje su deo postavke. Sva patnja i stradanje naših predaka tokom povlačenja preko Albanije, dokumentovana kroz retke fotografije koje su ovekovečili ondašnji ratni fotografi, nikoga ne ostavlja ravnodušnim
Grčki i srpski sveštenik kraj spomen biste grčkom seljaku Janisu Janulisu koji je poklonio svoju njivu kako bi na njoj bilo sahranjeno 560 vojnika Drinske divizije. Iz zahvalnosti prema grčkom seljaku koji je sa srpskim vojnikom delio sve što je imao, u centru Agios Mateosa, postavljen je spomenik ovom velikom dobrotvoru i prijatelju srpskog naroda
"Na humkama u tuđini, neće srpsko cveće nići, poručite našoj deci, nećemo im nikad stići". Na Srpskom vojničkom groblju počivaju posmrtni ostaci 7.565 ratnika. Više od pola veka čuvar groblja bio je Đorđe Mihajlović( u narodu poznat kao deda Đorđe) kome je prošlog vikenda otkrivena spomen bista
Rakija iz Srbije koju je ministar Gašić uručio deda Đorđevoj udovici Fotini, rasplakala je staricu. Grkinja Fotini(kojoj je Đorđe, kad ju je oženio, dao srpsko ime Svetlana) je gotovo šest decenija bila deda Đorđeva saputnica pomažući mu u svakodnevnom, ne lakom, održavanju Zejtinlika
Biste premijera zemalja saveznica iz Velikog rata: Grka Elefteriosa Venizeliosa, Srbina Nikole Pašića, Francuza Aristida Brijana, Britanca Dejvida Lorda Džordža i Italijana Vitorio Emanuele Orlandada postavljene su u Polikastru. Parcelu za ovo spomen-obeležje darivao je 1975. godine, Grk Hristos Karafodoros
Kao što su nekada, sa srpskim vojnicima komad hleba i parče sira delili, tako se i danas gostoprimstvo lokalnih Grka oseti na svakom koraku. Srpsku delegaciju u selu Egzoplatanos,(pored velikog broja meštana i đaka) dočekao je i ovaj 94-godišnji deka koji je u svojim staračkim rukama držao nacrt ograde za spomenik srpskim vojnicima u tom selu
Srpski vojnici bili su raspoređeni po logorima koji su bili pretežno organizovani duž istočne strane ostrva. Bili su u Guviji, Moraitici, Kato Korakijani, Agios Mateosu. Pozdravima "Kali ora, stratioti serviko (U dobar čas, srpski vojnici) – neka vas Bog poživi, dobri Srbi", ispratili su Grci srpske vojnike na Solunski front u proleće 1916. godine
Sred vekovnih maslinovih šuma, ogrejani zracima mediteranskog suncem, nahranjeni, ne samo grčkim vinom i sirom, već i dobrotom Krfljana, srpski ratnici su se oporavili i reorganizovali. Ispod, možda baš ovih stabala, srpski je vojnik krenuo u proboj Solunskog fronta, otvorio "Kapiju slobode" i pobedonosno se vratio u otadžbinu
Ruski konzul u Grčkoj Vladimir Vladimirovič Brednev, polaže venac pored venca srpske delegacije na spomen obeležju na Polikastru podignutom na uzvišenju gde se tokom probija Solunakog fronta nalazilo komandno mesto savezničkih snaga Sila Antante
Spomenik u Polikastru izrađen od belog mermera u obliku petougaone pirmide sa buktinjom na vrhu kao da para nebo i svetli nad dušama srpskih junaka koji su nezadrživo jurišajući na neprijateljske rovove, krvlju poprskanim grudima otvorili "Kapiju slobode". Slava im i ogromno HVALA!
Pristup ćaskanju je blokiran zbog narušavanja pravila.
Ponovo možete da učestvujete za:∞.
Ako se ne slažete sa blokiranjem, koristite formular za povratne informacije
Razgovor je završen. U diskusiji možete učestvovati 24 sata od objavljivanja članka.
!["Na humkama u tuđini, neće srpsko cveće nići, poručite našoj deci, nećemo im nikad stići". Na Srpskom vojničkom groblju počivaju posmrtni ostaci 7.565 ratnika. Više od pola veka čuvar groblja bio je Đorđe Mihajlović( u narodu poznat kao deda Đorđe) kome je prošlog vikenda otkrivena spomen bista - Sputnik Srbija](https://cdn1.img.sputnikportal.rs/img/07e8/0a/02/1177857155_0:0:3137:2048_600x0_80_0_1_029b4e0d4720072070f186aa90151d9e.jpg ""Na humkama u tuđini, neće srpsko cveće nići, poručite našoj deci, nećemo im nikad stići". Na Srpskom vojničkom groblju počivaju posmrtni ostaci 7.565 ratnika. Više od pola veka čuvar groblja bio je Đorđe Mihajlović( u narodu poznat kao deda Đorđe) kome je prošlog vikenda otkrivena spomen bista")
