Ostalo ih je samo 350: Šta se događa sa retkim morskim divovima za koje mnogi nikada nisu ni čuli
CC BY-SA 3.0 / Olga Shpak / A bowhead whale
Pratite nas
Sudari sa brodovima i zaplitanje u užad koja se koriste za lov na jastoge i rakove dva su vodeća uzroka ovih ogromnih životinja. Oni su jedni od najugroženijih sisara na svetu i vrsta za koju mnogi nikad nisu čuli - crni ledeni kit. Manje ih je od 350.
Američki stručnjaci za zaštitu prirode nadaju se da će predložena promena američkih saveznih propisa kojom se proširuje ograničenje brzine za plovila duž istočne obale SAD spasiti ove morske divove od izumiranja.
Predstavnici konzervativaca su protiv tog predloga.
„Nažalost, većina crnih ledenih kitova koje sam videla bili su mrtvi“, izjavila je u četvrtak Kejti Mur, morski biolog Međunarodne fondacije za dobrobit životinja u svom govoru u Kapitol hilu kada su zagovornici kitova pokušali da utiču na američki Kongres.
Speeding towards extinction.
— AFP News Agency (@AFP) October 20, 2023
One of the most endangered mammals in the world, North Atlantic right whales number fewer than 350.
Conservationists hope a proposed rule change on speed limits for vessels along the US East Coast will save the giantshttps://t.co/3yggN6JCkT pic.twitter.com/IVqpJ80erz
Situacija je teška. Crni ledeni kitovi (Eubalaena glacialis) doživljavaju „neobičan period mortaliteta“ od 2017. godine, sa manje od 70 reproduktivno sposobnih ženki.
Stopa nataliteta je opala zbog stresa ženki, a vrsta bi mogla funkcionalno da izumre do 2035. godine.
Poslednji dokumentovani smrtni slučaj u sudaru čamca dogodio se u februaru, kada se dvadesetogodišnji mužjak nasukao na obalu sa slomljenom kičmom u Virdžinija Biču u srednjem Atlantiku.
Sa tako malom populacijom, svaka nova smrt može pokrenuti silaznu spiralu.
Približavajući se dužini od 18 metara i životnog veka nalik čovekovom, veruje se da su crni ledeni kitovi nekada brojali 20.000 jedinki, pre nego što je komercijalni kitolov desetkovao njihovu populaciju.
Kitolovci su ih smatrali „pravim kitovima“ za lov zbog kvaliteta njihovog loja i zbog ploča od roga, koje kitovi koriste za filtriranje hrane, a koje su snažan, savitljiv materijal korišćen u vreme pre razvoja plastike.
Lov na kitove konačno je zabranjen 1935. godine, što je dovelo do oporavka i vrhunca od 483 jedinke do 2010. godine, pre sadašnjeg pada.
Vodeći uzroci smrti
Sudari sa brodovima i zaplitanje u užad koja se koriste za lov na jastoge i rakove dva su vodeća uzroka smrti ove vrste, a situaciju pogoršavaju promene temperature koje menjaju distribuciju zooplanktona kojim se hrane.
Promene koje je predložila Nacionalna uprava za okeane i atmosferu proširile bi granice i vreme sezonskih ograničenja brzine duž istočne obale i povećale obavezna ograničenja brzine većih plovila.
Vest je izazvala negodovanje u nautičkoj i ribarskoj industriji.
Grupe za zaštitu prirode ističu da nove mere utiču na manje od četiri odsto rekreativnih plovila duž atlantske obale koja su dovoljna velika da se promene na njih odnose.
Oni upoređuju ograničenja brzine zbog kitova sa merama ograničenja brzine u školskim zonama gde su deca najviše izložena opasnosti od automobila.
Nacionalna uprava za okeane i atmosferu je saopštila da planira da finalizira nacrt propisa do decembra, nakon pregleda više od 90.000 komentara. Čak i ako se dogodi, sprovođenje ostaje problem.
Read: “Speeding boats risk killing off North Atlantic right whales” by @issamahmed @afp #RightWhaleToSave https://t.co/wgag6EluiG
— Oceana (@oceana) October 20, 2023
Brodovi ne poštuju ograničenje brzine
Novi izveštaj koji je u četvrtak objavila neprofitna organizacija „Okeana“ pokazao je da više od 80 odsto brodova dužih od 20 metara na istočnoj obali SAD-a ne poštuje postojeća ograničenja brzine u zaštitnim zonama osmišljenim za zaštitu kitova od smrtonosnih sudara.
Nacionalna uprava za okeane i atmosferu je samo u 46 od 9.358 evidentiranih slučajeva prekoračenja brzine izrekla kazne, u periodu od novembra 2021. do jula 2022.
Ketlin Kolins, viši menadžer pomorskih kampanja za IFAW, rekla je za AFP da je ohrabrena nedavnim finansiranjem u iznosu od 82 miliona dolara za spas vrste, uključujući tehnologije koje će osigurati poštovanje propisa i zaštitu kitova.
S druge strane, tvrde stručnjaci za zaštitu prirode, tehnologija ne može sve da reši: praćenje celokupne populacije kitova u realnom vremenu kako je predloženo u zakonu, nije pravi put.
Kažu da se crni ledeni kitovi ne mogu trajno označiti i pratiti. To uzrokuje rizik od infekcije, a kitovi uspevaju da odbace uređaje u roku od nekoliko nedelja.
Ne možemo spasiti ovu vrstu ako Kongres odbije da dopusti agenciji da radi ono što treba, rekla je Džejn Davenport, advokat organizacije Defenders of Wildlife.
