Najstarija srpska svetinja – Sveti Sava se u njoj krstio

U Petrovoj crkvi su kršteni sinovi Nemanjića, Vukan, Nemanja i Rastko. Stefan Nemanja se u ovoj crkvi zamonašio, i odavde otišao prvo u Studenicu a zatim i na Svetu goru

Tokom 19. veka Petrovu Crkvu su Turci pretvorili u vojni magacin. Tek nakon Prvog balkanskog rata 1912. ovom izuzetno vrednom objektu ponovo je vraćena njena prvobitna namena

Kroz čitav 18. vek crkva je imala rang mitropolije, a nakon 1784. godine Raška eparhija je pripojena Prizrenskoj eparhiji

Unutrašnji zid galerije, svodovi na galeriji, luci, tambur kubeta i kilota rađeni su od sige. U tamburu kubeta očuvan je teško oštećeni prvi sloj živopisa (četiri nejasne kompozicije na žutoj pozadini)

Današnji oblik Petrove crkve najverovatnije potiče iz 6. veka, mada postoje tragovi da se na tom mestu nalazio i predhrišćanski rimski paganski hram. Kada je 927. godine srpski knez Časlav Klonimirović (927–960) iz dinastije Vlastimirovića preuzeo vlast nad Rasom, najverovatnije je preduzeo obnovu hrama

Na lokalitetu gde se nalazi crkva rađena su brojna arheološka istraživanja. Na području crkve najpotpunije su reprezentovani mermerni spomenici Studeničke škole

Na ovom mestu je po nekim izvorima Stefan Nemanja (1166-1196) ponovo kršten tj. miropomazan, a takođe je tu sazvao državni sabor na kome je odlučeno da se osudi Bogumilska jeres koja je pristigla iz Bugarske

Po načinu gradnje slična je crkvama sa prostora Primorja, Gruzije, Jermenije i Italije koje potiču od 7. do 9. veka, ali je usled prepravki i dograđivanja postala jedinstvena

U Petrovoj crkvi, Stefan Nemanja takođe sazvao sabor dana 25. marta 1196. godine, na kome se okupila sva srpska vlastela i Nemanja je baš tu predao presto svome sinu Stefanu Prvovenčanom (1196–1227)

Na blagom uzvišenju samo nekoliko kilometara od Novog Pazara nalazi se najstariji spomenik crkvene arhitektire u Srbiji, posvećen Svetim apostolima Petru i Pavlu. Petrova crkva, kako još nazivaju ovu svetinju, izgrađena je u devetom veku na temeljima još starije bogomolje koja je tu postojala još u šestom veku