Jedna epoha, dva umetnika, tri muzeja: Paja Jovanović i Gustav Klimt
© AP Photo / Kirsty Wigglesworth
Pratite nas
Na izložbi otvorenoj u petak 13. oktobra u Galeriji Matice srpske, predstavljene su tri slike iz tri muzeja. Tri pažljivo odabrana dela, od kojih su dva prvi put izložena u Srbiji, ukazuju na sličnosti i razlike između Paje Jovanovića i Gustava Klimta, govore o društvenom kontekstu u kojem su nastajala i povezuju muzeje iz čijih su kolekcija.
Sličnosti dva naizgled različita umetnika – jednog iz Beča, drugog iz Vršca, spojile su tri muzeja u jednom izložbenom prostoru. U prostoru Galerije Matice srpske prvi put se spajaju stvaralaštvo Paje Jovanovića i Gustava Klimta, pokreću se dijalozi o njihovom umetničkom razvojnom putu, ali i o vezama srpske i austrijske kulture u godini koja prethodi obeležavanju 150 godina diplomatskih odnosa između Srbije i Austrije.
Izložbu ,,Paja Jovanović i Gustav Klimt. Jedna epoha, dva umetnika, tri muzeja" prati istoimeni trojezični katalog u čijem sadržaju su uvodni tekstovi Maje Gojković i dr Tijane Palkovljević Bugarski, raspravni tekst dr Snežane Mišić, muzejske savetnice, uz „Povremeno istinite priče“ iz teksta „U salonu šešira Oskara Hutera“ koji je napisao Nikola Ivanović, kustos. Ivanovićev tekst pored umetničkog prožimanja govori i šire, o društvenom kontekstu u kom su umetnici stvarali i dela nastajala.
Nesvakidašnja izložba
Izložba je nesvakidašnja ne samo po svom formatu, budući da prikazuje samo tri slike, već i iz razloga što prvi put spaja dva velika nacionalna i evropska umetnika. Umetnička dela izložena u Novom Sadu stižu iz Galerije Matice srpske, Umetničko-istorijskog muzeja u Beču i Galerije Belvedere.
Ova izložba nastala je na temeljima dugogodišnje saradnje galerije Matice srpske i Umetničko-istorisjkog muzeja u Beču. Dosadašnja saradnja uglavnom se odvijala u oblasti muzejske edukacije ili konzervacije, ali nikada do sad nismo imali priliku da zajednički realizujemo izložbu, govori za Sputnjik u Orbiti kulture Tijana Palkovljević, upravnica Galerije Matice srpske.
Ideja je nastala prošle godine u želji da se Gustav Klimt predstavi u Srbiji, ali i da se predstavi zajedno, odnosno paralelno, sa Pajom Jovanovićem. Oni nisu samo živeli u isto vreme i na istom mestu, govori Palkovljević, već su pripadali i jednom jedinstvenom umetničkom okviru.
"Stražar" - Paja Jovanović
© Foto : Sputnjiku ustupila Uprava carina
Ta dva umetnika jesu delila mesto i vreme ali su delila i zajedničko interesovanje za umetnički pokret koji je obeležio umetnost u Beču na prelazu vekova - secesiju. Paja Jovanović je bio tradicionalno i konzervativno školovan na Bečkoj akademiji, ali je kao neko ko se kretao po Beču i učestvovao na umetničkim izložbama i te kako bio svestan tog novog pokreta i novih ideja, odnosno jedne mnogo slobodnije umetnosti. Ta umetnost je u sebi spajala sve druge – arhitekturu, skulpturu, dizajn, likovnu umetnost, ističe Palkovljević.
Sličnosti između Klimta i Jovanovića
Sputnjikova sagovornica i gošća Orbite kulture smatra da su vidljive i jasne sličnosti između Klimta koji je nosilac pokreta secesionizma , čoveka koji je prvi uneo zlatnu boju u slike, i Jovanovića, koji se u portretu „Bečlijka“ jasno upustio u secesionistički stil.
Te sličnosti su veoma jasno vidljive i one će veoma jasno pokazati sličnost među njima i pripadanje jednom umetničkom prostoru, jednoj epohi i jednoj vrsti ideja koje su ova dva umetnika delila 06:43 Svako od njih je kasnije krenuo svojim putem, svojim daljim likovnim razvojem, ali mi se čini da je veoma važno sagledati koliko je jedan od naših najznačajnijih nacionalnih umetnika bio blizak po izrazu i atmosferi velikom Gustavu Klimtu.
Napravljen je i kratki dokumentarni film o izložbi koja čitavu priču stavlja u širi kontekst. Film je sniman u Beču u druga dva muzeja i sa izjavama njihovih direktora i kustosa.
Palkovljević podseća da je saradnja među muzejima važna ne samo iz umetničkih razloga, već i zato što doprinosi uspostavljanju dobrih odnosa među državama, odnosno razvoju kulturne diplomatije.
