Prvi srpsko-ruski pokušaj da se osvetli opasan plan Zapada na prostoru bivšeg SSSR i SFRJ
© AFP 2023
Pratite nas
Ideja da ne postoji ništa stalno, počev od čoveka, zajednice, pa do nacije, savršeno odražava savremeno društvo nestabilnih identiteta. Ta ideologija odgovara geopolitičkim interesima zapadnih sila i interesima velikih korporacija, a njena primena se odražava na post-jugoslovenskom i post-sovjetskom prostoru prošaranom novonastalim nacijama.
To je jedan od markantnih zaključaka Internacionalne konferencije „Problemi konstrukcije identiteta u post-sovjetskom i post-jugoslovenskom prostoru“ koja se održava u Beogradu od 10. do 13. maja, a koja predstavlja prvi srpsko-ruski naučni pokušaj skretanja pažnje na namernu izgradnju sintetičkih naroda, nacija i vera, u cilju slabljenja protivnika.
Fondacija Aleksandar Gorčakov, Institut Evrope pri ruskoj akademiji nauka i srpski Institut za evropske studije pokušali su da po prvi put sjedine naučne zaključke i pronađu paralele u raspadu nekadašnjih SSSR i SFRJ, odnosno nasilnog stvaranja sintetičkih nacija i vera na njihovim nekadašnjim prostorima.
Zapadni kolonijalizam prema Slovenima
U nauci ima veoma malo analiza ovog tipa, iako se radi o više vekova sistematskog delovanja. Ovo je razumljivo jer se radi o nečemu što se danas tretira kao politička nekorektnost, i zato što zapadne fondacije i drugi koji dominiraju zapadnom naukom nemaju interes da se o tome govori i da se taj proces studira. Ovakve stvari su prihvatljive u okviru postkolonijalne teorije i kritičke teorije rase, ali ne kad su u pitanju Sloveni koji se i dalje tretiraju kao evropski treći svet ili „evropski crnci“ i tu se vidi sva neprekinuta koncentracija zapadnog kolonijalizma, navodi direktor Instituta za evropske studije (IES) Miša Đurković.
Srpsko-ruska konferencija u Institutu za evropske studije (IES)
© Foto : Sputnjiku ustupio IES / Srpsko-ruska konferencija u Institutu za evropske studije (IES)
On se u svom izlaganju osvrnuo na ulogu velikih sila, njihovu instrumentalizaciju ideologije i nastojanje da od regionalnih identiteta grade -kvazinacionalne. Izgradnja novopečenih identiteta vrši se, kako on obajšnjava, u cilju slabljenja određene etničke grupe, ali i slabljenja geopolitičkih interesa drugih država.
Iako se ovakvi primeri mogu naći kroz istoriju, komparativno istraživanje sudbine ruskog i srpskog etniciteta predstavlja vrlo zanimljiv i instruktivan zadatak. Oba naroda su velike zapadne države, društva i verske organizacije doživljavale (i još doživljavaju) kao neprijatelja koga treba suzbiti, oslabiti i u krajnjem slučaju razoriti.
Dakle zadatak namernog razaranja savremenih nacija služi svrsi stvaranja manjih nacionalnih oblika čime bi se oslabile postojeće nacije. Dosadašnji pokušaji fabrikacije identiteta kako na srpskom tako i na ruskom etničkom prostoru pokazali su se kao veoma uspešan metod njihovog slabljenja i Đurković smatra da je analiza tih pokušaja ključna ne samo iz razloga stvaranja adekvatne strategije odbrane, već i zbog zaustavljanja daljeg rasparčavanja srpskog i ruskog etnosa.
Balkan ilustracija
© Sputnik
Cepkanje država i identiteta – na kvarno
Osvešćivanjem ideje da je deo naroda nasilno ili „na kvarno“ ocepljen višegodišnjim radom stranih agentura i organizacija, ocenjuje Đurković, stvara se prostor za delovanje sa ocepljenim delom, poput formiranja višenacionalne zajednice, priznavanja dvojnog identiteta, a u cilju sprečavanja daljeg odrođavanja de fakto istog naroda:
Politička i geopolitička realnost jeste da velike sile već više od 150 godina preko obaveštajnog sistema, intelektualaca, propagande, a u novije vreme multinacionalnih korporacija i organizacija globalne elite, rade na podrivanju suverenih, politički nepodobnih nacija, promovisanju regionalnih i dvostrukih identiteta (npr. jugoslovenskog) i konstruisanju sintetičkih nacija.
Balkanska laboratorija
Balkan služi kao velika laboratorija u kojoj su ovi projekti aktuelni već oko 170 godina, a Đurković kao prvi metod „eksperimentisanja“ navodi afirmaciju verskih razlika i međusobno huškanje ljudi istog etničkog porekla i različitih vera. Kao primer ovoga navodi Srbe muslimane od kojih je nastala nova bošnjačka nacija i Srbe katolike, prevedene u Hrvate. Drugi metod kojim velike sile kontrolišu Balkan jeste „snažna intelektualna organizacija industrije“ poput one koja je sa Benjaminom Kalajem stigla u Bosnu 19. veka, a danas se ogleda u delovanju njegovih naslednika OHR-a.
Aktuelni pokušaji
Od aktuelnih ili pokušaja koji su još u povoju, Đurković ističe primer Vojvodine kojoj su još 1974. godine dodeljena određena kvazidržavna ovlašćenja.
Vojvodina jeste prošarana različitim nacinalnim manjinama, ali je nesporna činjenica da ogromnu većinu tamošnjeg stanovništva čine Srbi.
Međutim, navodi Đurković, kao što je to rađeno i dobrim delom uspešno urađeno u Crnoj Gori, tako se i u Vojvodini podstiče građenje novog, „sopstvenog“ identiteta. On napominje da je tu izrazito delovanje američkih, nemačkih i mađarskih nevladinih organizacija, fondacija i obaveštajnih struktura. Kao primer kolonizatorske osionosti ali i drskog neprikrivanja namera za daljom kolonizacijom on navodi otvorene pretnje nekadašnjeg ambasadora Nemačke izrečene još 2006. godine da će Srbija, ukoliko ne prizna Kosovo, ostati i bez Vojvodine i bez Raške oblasti.
Transparent na maršu solidarnosti sa Ukrajinom
© Sputnik / Lola Đorđević
Opasnost dvojnih identiteta – Ukrajina i Crna Gora
Pokušaji da se u deset do dvadeset godina sintetizuje „instant nacija“ i na osnovu nje regionalna kvazidržava donosi posledice po stabilnost, demokratiju i međunarodne odnose, opominje Đurković.
On je zaključio i da postoji opasnost dvojnih identiteta gde se na kraju situacija razrešava sa teškim posledicama, poput Crne Gore ili čak Ukrajine.
