Kuća Jevrema Grujića, mesto na kome je srpska elita odlučivala o sudbini države
© Foto : Sputnjiku ustupio Etnografski muzejIzložba „Pogled iza čipkane zavese“ u Etnografskom muzeju u Beogradu
© Foto : Sputnjiku ustupio Etnografski muzej
Pratite nas
Zahvaljujući visprenim i mudrim potezima svojih narodnih prvaka, Srbija je u prvim decenija 19. veka, nakon sticanja nezavisnosti, doživljavala procvat. Jedan od onih koji je zaslužan za taj napredak bio je i srpski državnik i diplomata Jevrem Grujić.
Njemu u čast u Etnografskom muzeju otvorena je izložba „Pogled iza čipkane zavese“ koja kroz različite segmente privatnog života porodice Jevrema Grujića i njegovih potomaka, predstavlja procese evropeizacije srpskog društva.
Kroz izložene predmete moguće je stvoriti sliku otmenog života beogradskih porodica i na taj način pratiti formiranje i razvijanje društvenih elita u periodu od 1850. do 1950. godine.
Otmen život beogradskih porodica
Veoma jasno ustanovljeni običaji i maniri na svojevrstan način određivali su život viših slojeva stanovništva Beograda. Deo tog načina života bilo je i opremanje i ulepšavanja kuća i stanova, dekorisanje po ugledu na elegantne zapadnoevropske ambijente.
Tako je i Jevrem Grujić 1896. godine za svoju porodicu podigao velelepnu vilu u Svetogorskoj ulici broj 17. Arhitekta Milan Kapetanović je zdanje projektovao u duhu francuskog neobaroka i neorenesanse, dok je dekoraciju na fasadi izveo poznati italijanski umetnik Domeniko d’Andrea u stilu zgrafita, što je redak slučaj u Beogradu.
Tokom 19. i 20. veka, u prostranim salonima ovog zdanja, organizovani su gradski balovi na kojima se okupljala društvena elita Srbije i diplomatski skupovi na kojima su politički i intelektualni prvaci tog vremena odlučivali o budućnosti mlade srpske države.
Mesto početka stvaranja Balkanskog saveza
Tu je potpisan tajni ugovor Srbije i Bugarske za oslobođenje Južnih Slovena 1912. godine, na kome je kasnije zasnovan Balkanski savez.
Dom porodice Grujić posećivale su mnoge značajne ličnosti, među kojima je i kraljica Marija Karađorđević, koja je dolazila nenajavljena i bez protokola.
© Foto : Sputnjiku ustupio Etnografski muzej/Ivana Masniković-AntićŠoljica i tacnica kraljice Natalije
Šoljica i tacnica kraljice Natalije
© Foto : Sputnjiku ustupio Etnografski muzej/Ivana Masniković-Antić
Pola veka kasnije, 1967. godine, u podrumu porodične kuće, otvorena je prva diskoteka u Beogradu, što je predstavljalo sociološki „bum“ u savremenoj istoriji grada.
Način života uglednih beogradskih porodica oslikavao je atmosferu takoreći idiličnog društva, punog harmonije i čovekoljublja.
Velika pažnja posvećivana je obrazovanju i kulturnom uzdizanju mladeži. Kućno vaspitanje i školski sistem imali su za cilj stvaranje sloja stanovništva koje će aktivno učestvovati u razvoju društveno-političke scene Srbije.
Svaki segment života imao je svoja prihvaćena, ali ne nužno i rigidna pravila - kako se organizovala čajanka, kako gala večera, na koji način se oblačilo, kako se ponašalo u društvu, koji su se kulturni događaji pratili i naravno iznad svega, kako se vodila briljantna konverzacija.
© Foto : Sputnjiku ustupio Etnografski muzejMilica Milojević u salonu rezidencije Kraljevine Jugoslavije pred svoj prvi bal na Belgijskom dvoru 1931. godine
Milica Milojević u salonu rezidencije Kraljevine Jugoslavije pred svoj prvi bal na Belgijskom dvoru 1931. godine
© Foto : Sputnjiku ustupio Etnografski muzej
Težnja srpskog društva ka prosperitetu
Upoznajući različite generacije ženskih članova porodice Grujić kroz njihove aktivnosti, od uređenja porodičnog doma po evropskom ukusu do rada u ženskim patriotskim društvima, saznajemo više o vrednostima jedne sredine i jednog vremena, kao i o položaju žena iz višeg društvenog sloja.
Društveni život prestonice, sagledan kroz lične predmete, odnosno kroz kulturno nasleđe porodice Grujić i njihovih naslednika, omogućava uvid u težnje srpskog društva ka novim pogledima na život, novim perspektivama i izazovima.
Potomci Jevrema Grujića - porodice Šećerović, Naumović i Conić, danas aktivno učestvuju u kulturnom životu Srbije kroz aktivnosti u porodičnom muzeju i brojne kulturne projekte u zemlji i inostranstvu.
© Foto : Sputnjiku ustupio Etnografski muzejMilica Ćurčić i Jelena Milojević na plaži u Ševeningenu 1918.godine
Milica Ćurčić i Jelena Milojević na plaži u Ševeningenu 1918.godine
© Foto : Sputnjiku ustupio Etnografski muzej
Najstarija sačuvana venčanica u Srbiji
Dom Jevrema Grujića - Zbirka Šećerović Conić prepoznatljiv je simbol porodičnog kontinuiteta, tradicije srpskog nasleđa i mesto susreta prošlosti i budućnosti.
Preko 600 umetničkih predmeta krase enterijer ovog doma, među kojima se nalaze dela najvećih srpskih slikara, staro i retko oružje iz Prvog i Drugog srpskog ustanka, nameštaj iz 18. i 19. veka, darovi članova kraljevskih porodica, diplomatska prepiska, predmeti od srebra, porcelana i fajansa visoke zanatske izrade.
Otmenošću plene portreti velikana s potpisima Paje Jovanovića, Uroša Predića, Steve Todorovića, Miloša Tenkovića, Zore Petrović, kao i najstarija sačuvana venčanica u Srbiji iz 1850. godine, koja se sastoji iz nekoliko stotina hiljada srebrnih niti.