Naučnici rešavaju tajnu univerzuma: Kako nastaju kosmičke niti /foto/
CC0 / Pixabay /
Pratite nas
Naučnici decenijama pokušavaju da pruže osnovne odgovore na pojavu kosmičkih niti unutar Mlečnog puta, čija dužina neretko dostiže i 150 svetlosnih godina.
Pošto su uz pomoć radio-talasa uspeli da otkriju te namagnetisane svetleće filamente i u dugim galaksijama, mišljenja su da će im one pružiti ključne odgovore za razrešenje još jedne kosmičke tajne.
Astrofizičar Farhad Jusuf-Zade sa američkog Univerziteta Nortvestern je početkom 80-ih godina prošlog veka, prvi put zabeležio ovu pojavu i od tada on i njegove kolege neumorno rade na tome da otkriju šta stoji iza njihovog nastanka.
Prema njegovom mišljenju, moguća su dva objašnjenja — da nastaju interakcijom vetrova i velikih oblaka prašine ili da na njih možda utiču turbulencije unutar slabih magnetnih polja, navodi „Sajens alert“.
Mlečni put i kosmičke niti
Unutar Mlečnog puta do sada je otkriveno oko 1.000 svetlećih niti, a interesantno je da su poređane u pravilnim razmacima, poput žica na harfi. Izučavanjem njihovih svojstava otkriveno je da sadrže elektrone koji se okreću u magnetnom polju brzinom sličnom brzini svetlosti.
Close-up radio images of the magnetic filaments. The filament at the far left is from an outside galaxy. At 100 kiloparsecs in length, it towers over the three other filaments from the Milky Way galaxy, which measure 28 parsecs, 12 parsecs and 6 parsecs in length. pic.twitter.com/M61vxvULEm
— Der Kleine Vampir (@KleineVampir) November 20, 2022
Ipak, ovo nije bilo dovoljno da se otkrije zašto se nalaze i kako nastaju u galaktičkim središtima.
Stoga je pretpostavka da će novootkrivene niti izvan Mlečnog puta — koje se razlikuju se od onih u našoj galaksiji na nekoliko načina — pružiti određene odgovore. Naime, uočeno je da su one povezane sa mlaznicama i režnjevima radiogalaksija, tj. ogromnim strukturama koje izbijaju iz galaktičkih središta. Odatle se pružaju do oba kraja galaktičkih ravni, što sugeriše da su neuporedivo veće od onih koje se nalaze u središtu naše galaksije.
„Neke niti su jako dugačke, i to oko četiri ili pet puta duže od cele naše galaksije. Ono što začuđuje je da se njihovi elektroni drže zajedno na tako velikim udaljenostima. Kada bi elektron putovao brzinom svetlosti duž cele niti, trebalo bi mu 700.000 godina da pređe put“, tvrdi Jusuf-Zade.
Njihova druga značajna karakteristika je da su one starije od niti iz naše galaksije, kao i da su njihova magnetna polja dosta slabija. Ipak, kako naučnici tvrde, postoje i sličnosti — na isti način prenose kosmičke zrake, zbog čega veruju da funkcionišu na slične načine.
„Ove niti izvan naše galaksije su vrlo stare, gotovo da pripadaju drugoj eri univerzuma. S druge strane, one ukazuju na to da najverovatnije imaju zajedničko poreklo koje je odgovorno za formiranje obe vrste“, kazao je Jusuf-Zade, prenela je „Nacionalna geografija“.
