https://lat.sputnikportal.rs/20220517/istorijska-odluka-spc-uloga-carigradskog-patrijarha-mogla-bi-da-bude-potpuno-razoblicena-1137463033.html
Istorijska odluka SPC: Uloga carigradskog patrijarha mogla bi da bude potpuno razobličena
Istorijska odluka SPC: Uloga carigradskog patrijarha mogla bi da bude potpuno razobličena
Sputnik Srbija
Odluka srpskih arhijereja da prihvati odluku Sinoda tzv. Makedonske pravoslavne crkve da se vrati u okrilje SPC, veliki je i značajan događaj ne samo za SPC... 17.05.2022, Sputnik Srbija
2022-05-17T20:31+0200
2022-05-17T20:31+0200
2022-05-17T20:31+0200
srbija
srbija – društvo
spc
makedonska pravoslavna crkva
carigradska patrijaršija
analize i mišljenja
https://cdn1.img.sputnikportal.rs/img/07e6/04/16/1136714872_0:0:3127:1759_1920x0_80_0_0_612f90ca8ee3e483b025e059b742bd71.jpg
Da je raskol prevaziđen, na simboličkom i suštinskom planu govori činjenica da će liturgiju pomirenja 19. maja u Hramu svetog Save u Beogradu služiti patrijarh srpski Porfirije i arhiepiskop makedonski Stefan. Ako krenemo od teze svetih otaca da je raskol najteža rana na telu crkve onda je, kaže pravni istoričar Zoran Čvorović, jasno da prevazilaženje makedonskog raskola - najbolnijeg posle američkog koji je prevaziđen u vreme patrijarha Pavla - veliki događaj u istoriji SPC.Ozbiljan udarac CarigraduOvom odlukom Sabora SPC potpuno su, kaže, anulirane sve posledice nekanonskog akta Sinoda Carigradske patrijaršije koji je donet 9. maja. Fanar je, kaže, polazeći od iskrivljenog tumačenja tri kanona Četvrtog vaseljenskog sabora pokušao da u makedonskom, kao i u slučaju ukrajinskih raskolnika, prisvoji najvišu sudsku vlast u Pravoslavnoj Crkvi i da se predstavi kao apelaciona sudska instanca iznad drugih pomesnih crkava. Otuda je odluka SPC, ocenjuje Čvorović, ozbiljan udar na papističke pretenzije Carigradske patrijaršije, koja je došla do izražaja prilikom nekanonskog osnivanja tzv. Pravoslavne crkve Ukrajine.Sloga među slovenskim crkvamaOdluka Sabora SPC važna je, ukazuje Čvorović, i sa aspekta jedinstva pravoslavnih Slovena, jer je na ovaj način pružen otpor panehelinističkim ambicijama Carigrada.Prema odluci Svetog Arhijerejskog Sabora SPC ime autonomne MPC će se, objašnjava Čvorović, odrediti i kroz dijalog ne samo sa helenofonim crkvama, već sa i drugim pomesnim crkvama, kako bi se saborno našlo odgovarajuće rešenje.Dijasporom do asimilacijePolazeći od papističkih ambicija, akt Carigradske patrijaršije od 9. maja nalagao je tzv. MPC da se odrekne svojih eparhija u dijaspori koje su istovremeno i najbogatije, što bi otvorilo put asimilacije Makedonaca, jer grčko sveštenstvo ne bi služilo na crkvenoslovenskom ili makedonskom liturgiju, već bi služilo ako ne na grčkom onda na jeziku domicilne države.Usaglašavanje sa Ustavom SPCKada je reč o implementaciji odluke Sabora SPC neophodno je, ukazuje Čvorović, da se postojeći Ustav tzv. MPC koji polazi od nekanonske odluke MPC iz 1967. o proglašenju autokefalnosti, koju nije priznala nijedna pomesna pravoslavna crkva, usaglasi sa Ustavom SPC i odlukom o autonomnom statusu MPC iz1959.Prvojerarh može nositi samo titulu mitropolitaNa pitanje šta razlikuje autonomnu crkvu od nezavisne autokefalne crkve Čvorović kaže da prvojerarha autonomne Crkve ne postavljaju episkopi autonomne Crkve, već njegov izbor potvrđuje i hirotniše ga prvojerarh majke-Crkve, u ovom slučaju srpski patrijarh.Takođe, u SPC, za razliku od RPC, titulu arhiepiskopa može da nosi samo srpski patrijarh, dok bi provojerarh autonomne MPC mogao da nosi titulu mitropolita.Pitanje bogoslužbenog jezikaNije bez značaja i pitanje bogoslužbenog jezika posebno sa aspekta poslednjeg popisa stanovništva koji pokazuje zabrinjavajući pad broja Srba u Makedoniji.Obim autonomijePredstoji, ukazuje Čvorović, da se konkretno definiše obim autonomije MPC u okviru autokefalne Srpske crkve.
Sputnik Srbija
feedback.rs@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
2022
Nataša Jovanović
https://cdn1.img.sputnikportal.rs/img/07e6/0c/09/1147606577_76:0:987:911_100x100_80_0_0_0fa3fabfa341ef8db3bf3895e3ed6f4d.jpg
Nataša Jovanović
https://cdn1.img.sputnikportal.rs/img/07e6/0c/09/1147606577_76:0:987:911_100x100_80_0_0_0fa3fabfa341ef8db3bf3895e3ed6f4d.jpg
Vesti
sr_RS
Sputnik Srbija
feedback.rs@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
Sputnik Srbija
feedback.rs@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
Nataša Jovanović
https://cdn1.img.sputnikportal.rs/img/07e6/0c/09/1147606577_76:0:987:911_100x100_80_0_0_0fa3fabfa341ef8db3bf3895e3ed6f4d.jpg
srbija – društvo, spc, makedonska pravoslavna crkva, carigradska patrijaršija, analize i mišljenja
srbija – društvo, spc, makedonska pravoslavna crkva, carigradska patrijaršija, analize i mišljenja
Istorijska odluka SPC: Uloga carigradskog patrijarha mogla bi da bude potpuno razobličena
Odluka srpskih arhijereja da prihvati odluku Sinoda tzv. Makedonske pravoslavne crkve da se vrati u okrilje SPC, veliki je i značajan događaj ne samo za SPC, već i za vaseljensko pravoslavlje uopšte. Njome je sačuvano jedinstvo pravoslavnih Slovena.
Da je raskol prevaziđen, na simboličkom i suštinskom planu govori činjenica da će liturgiju pomirenja 19. maja u Hramu svetog Save u Beogradu služiti patrijarh srpski Porfirije i arhiepiskop makedonski Stefan.
Ako krenemo od teze svetih otaca da je raskol najteža rana na telu crkve onda je, kaže pravni istoričar Zoran Čvorović, jasno da prevazilaženje makedonskog raskola - najbolnijeg posle američkog koji je prevaziđen u vreme patrijarha Pavla - veliki događaj u istoriji SPC.
Ozbiljan udarac Carigradu
Ovom odlukom Sabora SPC potpuno su, kaže, anulirane sve posledice nekanonskog akta Sinoda Carigradske patrijaršije koji je donet 9. maja.
Fanar je, kaže, polazeći od iskrivljenog tumačenja tri kanona Četvrtog vaseljenskog sabora pokušao da u makedonskom, kao i u slučaju ukrajinskih raskolnika, prisvoji najvišu sudsku vlast u Pravoslavnoj Crkvi i da se predstavi kao apelaciona sudska instanca iznad drugih pomesnih crkava.
Otuda je odluka SPC, ocenjuje Čvorović, ozbiljan udar na papističke pretenzije Carigradske patrijaršije, koja je došla do izražaja prilikom nekanonskog osnivanja tzv. Pravoslavne crkve Ukrajine.
„SPC je ovakvim aktom dovela Carigradsku patrijaršiju u kanonski tešku poziciju, jer ukoliko patrijarh Vartolomej ne bude prihvatio ovaj akt SPC pravoslavnoj javnosti biće belodano jasno da carigradski patrijarh otvoreno krši kanone Crkve kako bi se domogao papske vlasti. Ni jednim valjanim argumentom se ne može osporiti akt SA Sabora SPC"
Sloga među slovenskim crkvama
Odluka Sabora SPC važna je, ukazuje Čvorović, i sa aspekta jedinstva pravoslavnih Slovena, jer je na ovaj način pružen otpor panehelinističkim ambicijama Carigrada.
„Smatrajući da je vlastan da određuje da li je jedna crkva kanonska ili ne, Carigradska patrijašija i Sinod su odredili da se MPC ubuduće nazove Ohridskom arhiepiskopijom, što je, ukazuje Čvorović, tangiralo interese Bugarske pravoslavne crkve i pretilo da stvori izvor trajnih razmirica između pravoslavnih Makedonaca i Bugara, ali i Srba, pošto je u vreme Svetog Save Ohridska arhiepiskopija bila glavni panhelenistički instrument za sprečavanje formiranja Srpske autokefalne crkve.“
Prema odluci Svetog Arhijerejskog Sabora SPC ime autonomne MPC će se, objašnjava Čvorović, odrediti i kroz dijalog ne samo sa helenofonim crkvama, već sa i drugim pomesnim crkvama, kako bi se saborno našlo odgovarajuće rešenje.
Dijasporom do asimilacije
Polazeći od papističkih ambicija, akt Carigradske patrijaršije od 9. maja nalagao je tzv. MPC da se odrekne svojih eparhija u dijaspori koje su istovremeno i najbogatije, što bi otvorilo put asimilacije Makedonaca, jer grčko sveštenstvo ne bi služilo na crkvenoslovenskom ili makedonskom liturgiju, već bi služilo ako ne na grčkom onda na jeziku domicilne države.
Usaglašavanje sa Ustavom SPC
Kada je reč o implementaciji odluke Sabora SPC neophodno je, ukazuje Čvorović, da se postojeći Ustav tzv. MPC koji polazi od nekanonske odluke MPC iz 1967. o proglašenju autokefalnosti, koju nije priznala nijedna pomesna pravoslavna crkva, usaglasi sa Ustavom SPC i odlukom o autonomnom statusu MPC iz1959.
„MPC ne može po svom Ustavu da bude autokefalna, mora da bude definisna kao autonomna crkva što predviđa čitav niz stvarnih i simboličkih prava najviših organa SPC, njenog Sabora i patrijarha“.
Prvojerarh može nositi samo titulu mitropolita
Na pitanje šta razlikuje autonomnu crkvu od nezavisne autokefalne crkve Čvorović kaže da prvojerarha autonomne Crkve ne postavljaju episkopi autonomne Crkve, već njegov izbor potvrđuje i hirotniše ga prvojerarh majke-Crkve, u ovom slučaju srpski patrijarh.
Takođe, u SPC, za razliku od RPC, titulu arhiepiskopa može da nosi samo srpski patrijarh, dok bi provojerarh autonomne MPC mogao da nosi titulu mitropolita.
„Autonomna crkva podleže sudskoj vlasti majke-Crkve, a najviša sudska žalbena instanca u SPC je Sveti arhijerejski Sabor .
Pitanje bogoslužbenog jezika
Nije bez značaja i pitanje bogoslužbenog jezika posebno sa aspekta poslednjeg popisa stanovništva koji pokazuje zabrinjavajući pad broja Srba u Makedoniji.
„Ovo pitanje je važno jer je bogoslužbeni jezik jedan od elemenata za asimilaciju. Prilikom određivanja statusa i obima autonomije MPC trebalo bi obezbediti bogosluženja na srpskom jeziku, kao i Srbe sveštenike, u sredinama kao što je skopska Crna Gora ili pojedina mesta oko Kumanova, Valandova, u okolini Đevđelije, ali i u pojedinim gradovima, kao što je Skoplje i Kumanovo“.
Predstoji, ukazuje Čvorović, da se konkretno definiše obim autonomije MPC u okviru autokefalne Srpske crkve.
„Ostaje rešavanje pitanja da li učešće u radu Svetog arhijerejskog sabora SPC može uzeti samo mitropolit autonomne MPC ili svi episkopi. Takođe, zna se da će ozbiljno oboleli episkop Jovan biti penzionisan, a što se tiče ostalih episkopa autonomne Ohridske arhiepiskopije SPC videćemo kako će se rešiti njihov status.“
