Pisma Save Šumanovića koja otkrivaju drugu stranu umetnikove bolesti izložena u Adligatu
14:05 17.02.2022 (Osveženo: 14:06 17.02.2022)
© Foto : AdligatPisma Save Šumanovića
© Foto : Adligat
Pratite nas
Pisma Save Šumanovića upućena Rastku Petroviću pružaju uvid ne samo u prijateljstvo dva srpska velikana, već slikovito govore o ličnosti Save Šumanovića, njegovim uzletima ali i dubokoj patnji u trenucima duševne slabosti.
Originalni rukopisi – pisma slikara Save Šumanovića i dopisnice iz lične arhive Uroša Predića ispisane rukama Laze Kostića, Paje Jovanovića, Stevana Mokranjca, Bogdana Dunđerskog, Bete Vukanović, samog Predića i mnogih drugih velikana, izloženi su na stalnoj postavci Doma legata Udruženja za kulturu, umetnost i međunarodnu saradnju Adligat.
Druga strana Šumanovićevog stvaralaštva
Među njima se nalazi zbirka sa 20 pisama i više od 50 stranica rukopisa Save Šumanovića upućenih Rastku Petroviću, a na nekima postoje i Šumanovićevi crteži. Ona govore o ličnosti velikog srpskog slikara i pružaju drugačiji uvid u njegovu bolest.
„Manje su poznata pisma koje je Šumanović pisao u najtežim trenucima svog života, u momentima duševne slabosti, a neka od njih bila su zloupotrebljena i Sava je prikazivan u lošem svetlu, kao umetnik kojem je duševna slabost bila preokupacija, što uopšte nije tačno“, kaže za Spunjik predsednik Adligata Viktor Lazić.
© Foto : AdligatPisma Save Šumanovića Rastku Petroviću
Pisma Save Šumanovića Rastku Petroviću
© Foto : Adligat
Kada se sagleda prepiska kao celina, do izražaja dolazi slikareva topla duša, njegova lična patnja i upinjanje da duševnu bolest koju ima kontroliše.
„Mi smo, naravno, izabrali pisma koja prikazuju suštinu Savinog karaktera, kao biće koje sa puno topline, sa puno brige govori o svojoj porodici. Na nekim od tih pisama se nalaze i njegovi crteži koji daju posebnu vrednost ovim dokumentima. Pisma su inače donacija Danice Leko čiji se porodični legat nalazi u našem udruženju Adligat“.
Predić oslikao ikonu Lazi Kostiću
Zbirku Uroša Predića u Adligatu čini čak 1700 arhivskih dokumenata, od kojih je izbor pedesetak najzanimljivijih prikazan na izložbi. Glavni deo postavke čine dopisnice i pisma slikara svojoj porodici u Orlovat, ali i dopisnice i razglednice koje je Predić razmenio za znamenitim ličnostima svoga doba, prijateljima i poznanicima.
„Za mene su posebno otkriće bile razglednice Bete Vukanović koje je ona slala Prediću i sama ih oslikala i potpisala. Tu se nalazi i velika Morkanjčeva zbirka sa više od dvadeset razglednica“, ističe predsednik Adligata.
© Foto : AdligatRazglednica koju je Prediću poslala Beta Vukanović
Razglednica koju je Prediću poslala Beta Vukanović
© Foto : Adligat
On kaže da su, ovom prilikom, prvi put izložene dve dopisnice Bogdana Dunđerskog, velikog srpskog dobrotvora i pisma velikog slikara Paje Jovanovića upućenih Prediću.
© Foto : AdligatBogdan Dunđerski piše Urošu Prediću najpre iz nemačke banje, potom iz Napulja
Bogdan Dunđerski piše Urošu Prediću najpre iz nemačke banje, potom iz Napulja
© Foto : Adligat
„Zanimljiva je dopisnica Laze Kostića u kojoj slavni pesnik pominje slavsku ikonu, koju mu je Predić naslikao. Međutim meni je posebno važno pismo koje su Prediću poslala 22 slikara. Naime, reč je o izložbi u Ljubljani na kojoj se Uroš Predić nije pojavio, a 22 slikara koja su učestvovala na toj izložbi zajedno su mu poslali jednu dopisnicu i svi se potpisali. To je zaista posebna stvar“, smatra Lazić.
© Foto : AdligatLaza Kostić piše Urošu Prediću iz Beča
Laza Kostić piše Urošu Prediću iz Beča
© Foto : Adligat
Pored izdvojene zbirke Uroša Predića, u okviru drugih zbirki Adligata mogu se pronaći dodatni materijali o slikaru. U Zbirci Joce Vujića nalazi se Predićevo pismo ovom veleposedniku i jednom od najvećih srpskih kolekcionara.