https://lat.sputnikportal.rs/20211130/kako-su-ruski-umetnici-i-dostojevski-probudili-novi-duh-u-narodnom-pozoristu-u-beogradu-1132056774.html

Kako su ruski umetnici i Dostojevski probudili novi duh u Narodnom pozorištu u Beogradu

Kako su ruski umetnici i Dostojevski probudili novi duh u Narodnom pozorištu u Beogradu

Sputnik Srbija

Književno stvaralaštvo Fjodora Dostojevskog inspirisalo je još početkom 20. veka umetnike Narodnog pozorišta u Beogradu da njegova dela dramatizuju i ožive na... 30.11.2021, Sputnik Srbija

2021-11-30T19:14+0100

2021-11-30T19:14+0100

2021-11-30T19:14+0100

kultura

fjodor mihajlovič dostojevski

društvo

dostojevski – dva veka od rođenja

https://cdn1.img.sputnikportal.rs/img/07e5/0b/1e/1132052251_250:91:2844:1550_1920x0_80_0_0_a49376753e591e7fbe52671e7f846641.jpg

Dostojevski na sceni Narodnog pozorišta do 1941.Izložba „Dostojevski na sceni Narodnog pozorišta u Beogradu do 1941. godine“, koju je priredio Muzej pozorišne umetnosti, otvorena je danas u Ruskom domu u Beogradu, u sklopu naučne konferencije posvećene 200. godišnjici rođenja Fjodora Mihajloviča Dostojevskog.„Ova postavka je nastala spontano. Shvatili smo nakon nekoliko razgovora da možemo da se pridružimo obeležavanju velikog jubileja. Naš muzej baštini vrlo specifičnu građu, zahvaljujući kojoj je u prilici da ukaže na veze ruskog i srpskog naroda i na uticaj ruskih umetnika na stvaranje pozorišne umetnosti u Srbiji“, kaže u razgovoru za Sputnjik direktorka Muzeja pozorišne umetnosti Vesna Burojević.Jelica Stevanović, koja je zajedno s Mirjanom Odavić priredila ovu postavku, ističe da su u središtu njene pažnje pozorišne adaptacije dela Fjodora Dostojevskog u nacionalnom teatru u prvih nekoliko decenija 20. veka, do početka Drugog svetskog rata.„Reč je o pet predstava. Dela Dostojevskog su se u periodu pre Prvog svetskog rata i u međuratnom periodu pojavila pet puta na repertoaru na sceni Narodnog pozorišta. Dramatizacija romana 'Zločin i kazna' postavljena je 1907. godine, a pred sam rat izvedeni su 'Braća Karamazovi'. Potom je u periodu od 1920. do 1930. godine u Beogradu gostovala grupa koju su činili umetnici Moskovskog hudožestvenog teatra (MHAT). To su bili umetnici u emigraciji koji su doneli sasvim novi pogled i na glumu, i na stvaralaštvo Dostojevskog, a to se veoma dopalo i publici i kritici u Beogradu“, kaže Jelica Stevanović.„Braća Karamazovi“ u Beogradu – hrabar potez Narodnog pozorištaPrema njenim rečima, postavka komada „Braća Karamazovi“ je bio prilično hrabar potez Narodnog pozorišta, budući da je tadašnja publika u prestonici bila naklonjena pre svega komedijama.„To, naravno, nije bio jedinstven slučaj, pošto je Šekspir bio na sceni Narodnog pozorišta od prvih dana. Ipak, naša publika je uvek radije prihvatala komediju, tako da je prva postavka 'Braće Karamazovih' igrana svega dva puta. Beograd je bio još uvek relativno mali grad, a publika u pozorištu prilično malobrojna“, objašnjava Jelica Sretenović.Naša sagovornica ističe da je beogradska publika najbolje prihvatila predstavu „Ujkin san“, koju je 1930. godine postavio ruski reditelj Jurij Rakitin.„'Ujkin san' je dobro prošao i kod kritike, koja inače nije bila naklonjena pokušajima da se dela klasika, a posebno Dostojevskog, postavljaju na scenu. Potom je 1935. godine na sceni Narodnog pozorišta izvedena nova postavka 'Zločina i kazne', a 1937. godine premijerno je izveden 'Idiot'“, kaže Jelica Stevanović.Novi pozorišni duh koji je stigao iz RusijeKada je reč o ruskim umetnicima koji su ostavili značajan trag u radu Narodnog pozorišta u Beogradu, Jelica Stevanović pre svega izdvaja Aleksandra Ivanoviča Andrejeva, ruskog reditelja, nekadašnjeg člana Umetničkog pozorišta iz Moskve, koji je u nacionalni teatar u Beogradu stigao na poziv tadašnjeg upravnika Milana Grola da kao prvi školovani reditelj potpuno promeni pristup pozorišnoj režiji i da je uspostavi kao posebnu granu pozorišne umetnosti.„Do tada su kod nas predstave uvek režirali prvi glumci, što je bio običaj i u svetu. Tada se režija konačno izdvojila, ali je ubrzo počeo Prvi svetski rat i nastupio je jedini period kada je Narodno pozorište bilo potpuno zatvoreno. Po završetku rata došlo je i do novog društvenog uređenja u Sovjetskom Savezu, a mnogi umetnici koji su pobegli od boljševika u Evropu ostali su u Srbiji. Zahvaljujući njima Opera i balet Narodnog pozorišta osnovani su kao posebni ansambli“, navodi Jelica Stevanović.Na dramski repertoar Narodnog pozorišta u međuratnom periodu u velikoj meri su uticali glumci i reditelji MHAT-a, među kojima su Polikarp Pavlov i reditelj Jurij Rakitin, kao i brojni scenografi i kostimografi, poput Vladimira Žerdinskog i drugih.Dva veka Dostojevskog - Patnja, ljubav, izbavljenjeIzložba je priređena u sklopu naučne konferencije „Patnja, ljubav, izbavljenje“, posvećene 200. godišnjici rođenja Dostojevskog. Skup koji okuplja dvadesetak domaćih stručanjaka, organizovali su Centar za ruske studije Fakulteta političkih nauka Beogradskog univerziteta i Ruskog doma.Svoje radove o raznim aspektima stvaralaštva Dostojevskog na konferenciji izlažu Jovan Popov, Petar Jevremović, Edin Dobrić, Ana Jakovljević, Žarko Trebješanin, Milo Lompar, Jasmina Ahmetagić, Časlav D. Koprivica, Nikola Marojević i drugi.

2021

Vesti

sr_RS

kultura, fjodor mihajlovič dostojevski, društvo, dostojevski – dva veka od rođenja