Da nova vlast raspolaže takvim saznanjima indirektno je potvrdio lider koalicije „Za budućnost Crne Gore“ profesor Zdravko Krivokapić, koji je u jednoj TV emisiji saopštio da se „u ministarstvima uništavaju dokumenta“, te da se zato „neće čekati 90 dana za formiranje nove vlade“.
Indikativan je i detalj da je odlazeća Vlada prije dva dana saopštila da je šef izbornog štaba koalicije „Za budućnost Crne Gore“ - Andrija Mandić, tražio da mu se u dva primjerka dostave sve baze podataka iz crnogorskih institucija, a što oni ne žele da učine.
Zakon predviđa i krivičnu odgovornost za uništenje dokumenata
Govoreći o hipotetičkoj mogućnosti da se ovako nešto zaista dešava u crnogorskim institucijama, ugledni advokat Velibor Marković naglašava da pod pretpostavkom da je to tačno, postavilo bi se pitanje odgovornosti kako onih koji to čine, tako i onih koji im u tome pomažu ili ih podstrekavaju.
„Prije svega treba voditi računa o kojoj se vrsti dokumentacije radi jer ta pitanja reguliše Zakon o arhivskoj djelatnosti i Pravilnik o kancelarijskom i arhivskom poslovanju. Postoje različiti rokovi u pogledu obaveze čuvanja dokumentacije od 60 godina pa naviše. Naravno da ukoliko dolazi do prisvajanja, prikrivanja ili uništenja te građe i sve one građe koja se po različitim propisima ima arhivirati bez obzira o kojim se rokovima radi, onda mogu da postoje elementi krivičnog djela i to više njih u zavisnosti o kojoj se dokumentaciji radi i u kojem se vremenskom periodu ona prikriva ili uništava“, objašnjava Marković za Sputnjik.
Takođe, ukoliko se radi o organizovanoj grupi više lica, naš sagovornik pojašnjava da je onda lako moguće da ta lica odgovaraju i za krivična djela - stvaranja kriminalne organizacije ili kriminalnog udruživanja iz člana 401 krivičnog zakonika Crne Gore.
„Svakako, osnovno krivično djelo koje reguliše ovu materiju je krivično djelo prisvajanje, prikrivanje ili uništenje arhivske građe iz odredbe člana 256 krivičnog zakonika, kojim je propisano da ko prisvoji, prikrije, u većoj mjeri ošteti ili na drugi način učini neupotrebivim registarski materijal ili arhivsku građu, ili je iznese u drugu državu bez prethodnog odobrenja nadležnog organa, ili omogući drugom da to učini - kazniće se zatvorom od 3 mjeseca do 3 godine“, precizira Marković.
Kazna i do 10 godina zatvora
Osim ovog osnovnog oblika pomenutog krivičnog djela, advokat kaže da postoji i onaj teži, a koji se odnosi na materijal ili arhivsku građu od velikog značaja.
„U tom slučaju izvršilac će se kazniti zatvorom od jedne do deset godina. Dakle, radi se o registratorskom materijalu ili arhivskoj građi od velikog značaja“, podvlači Marković.
Kada je u pitanju uklanjanje ili uništavanje važne dokumentacije, naš sagovornik posebno ističe da se u tom smislu određene radnje mogu podvesti i pod krivično djelo sprečavanja dokazivanja iz člana 390 krivičnog zakonika.
„Pa je tako propisano da onaj ko želi da spriječi ili oteža dokazivanje, dakle, uništi, ošteti ili potpuno učini neupotrebljivom tuđu ispravu – kazniće se novčano ili kaznom (zatvora) do jedne godine“, kaže Marković.
Na kraju razgovora za Sputnjik, naš sagovornik napominje da je za razliku od građanske, krivična odgovornost kao u pomenutim hipotetičkim primjerima -isključivo subjektivna odgovornost, te da se u takvim slučajevima mora tačno utvrditi koje je lice odgovorno za prikrivanje, skrivanje ili uništenje arhivske građe, a zbog čega u prvom redu odgovara ono (odgovorno) lice koje je konkretnu arhivsku građu bilo dužno da obezbijedi od uništenja ili otuđenja.
„To bi lice moglo isključivo da bude izvršilac tog krivičnog djela. Ukoliko bi neko lice hipotetički uticalo na ovo lice da to učini (što je teško dokazivo osim ako glavno odgovorno lice ne kaže po čijem je nalogu to uradilo), onda bi naravno odgovarao i onaj iz državnog organa koji je podstrekavao na vršenje tog krivičnog djela – s tim što bi ukoliko se radi o grupi – odgovarali za krivično djelo ili kriminalno udruživanje ili stvaranje kriminalne organizacije“, upozorava Marković.
Pročitajte još:
