Proboj Solunskog fronta rezultat je velike savezničke ovanzive, što je ujedno bila i jedna od najvažnijih, i za Srbiju svakako ključnih operacija za vreme Prvog svetskog rata.
Srpska vojska je, probojem Solunskog fronta, trajno zaposela teritoriju okupirane zemlje, konačno je oslobodivši od okupatora. Nedugo zatim usledio je potpuni slom bloka Centralnih sila (Nemačka, Austrougarska i Bugarska) na Balkanu, prelazak srpske vojske u prekodrinske krajeve i stvaranje Kraljevine Srba Hrvata i Slovenaca – zajedničke države južnih Slovena, koja je proglašena u Beogradu 1. decembra 1918.
Jedna je od najvećih pobeda srpske vojske u istoriji srpskog naroda
Na Solunski front, čija je dužina bila nekoliko stotina kilometara i koji se, preko Albanije na zapadu, prostirao sve do Jadranskog mora, srpska vojska je stigla već na proleće 1916. godine, odmah posle oporavka na Krfu.
Sa jedne strane fronta bili su francuski, britanski i srpski vojnici, kojima se kasnije priključio i jedan broj Grka i Italijana, dok su ih sa druge linije, dobro ukopani u rovove, vrebali nemački i bugarski vojnici.
„Svi komandanti, komandiri i vojnici treba da budu nošeni idejom – od brzine prodiranja zavisi ceo uspeh ofanzive. Treba drsko prodirati – bez počinka do krajnjih granica mogućnosti ljudske i konjske snage. Sa nepokolebivom voljom i nadom u boga – junaci, napred u otadžbinu”, glasila je naredba srpske Vrhovne komande izdata uoči proboja Solunskog fronta.
Trodnevna ofanziva
Posle trodnevne ofanzive Prva i Druga srpska armija su, uz pomoć dve francuske divizije, probile Solunski front, a Nemci i Bugari su bili primorani da se povuku. Nakon nedelju dana trupe su prešle Vardar, čime je put ka Srbiji otvoren.
Iako su snage bile ravnopravne, i iako je front probijen na jednom malom odseku koji su držale srpske trupe, trebalo je svega nekoliko sedmica da srpska vojska uđe u drugi po značaju grad zemlje – Skoplje, a već 1. novembra srpske trupe ušle su u Beograd.
Posle proboja Solunskog fronta iz rata je izbačena vojska od 700.000 vojnika, a Nemačka je naredila opšte povlačenje.
Car Vilhelm je, ogorčen, poslao telegram bugarskom caru: "62.000 srpskih vojnika odlučilo je rat. Sramota!"
Pročitajte još:
