Naučnici iz Laboratorija za geomagnetizam Univerziteta u Liverpulu otkrili su da je Južnoatlantska anomalija - područje između Južne Amerike i Južne Afrike gde je magnetno polje znatno slabije nego bilo gde na planeti – verovatno takvo već milionima godina i zato ne ukazuje na znak nadolazećeg preokreta magnetnih polova planete.
U članku jednog naučnog časopisa, istraživači su proučavali vulkanske stene sa ostrva Svete Jelene – udaljenog ostrva u južnom Atlantiku koje u centru geološke anomalije. Ostrvo je najpoznatije kao mesto na koje je prognan Napoleon Bonaparte 1815. godine nakon bitke kod Vaterloa.
Geološka anomalija je ispod Svete Jelene je mnogo duže nego mi
Proučavajući uzorke jezgara vulkanskih stena sa ostrva, koji su sačuvali zrna magnetizovanog gvožđe-oksida koji su pokazali pravac i jačinu Zemljinog magnetnog polja u vreme njihovog formiranja, istraživači su zaključili da ovaj određeni region planete ima nestabilno magnetno polje milionima godina, a ne samo vekovima, što bi ukazivalo na mogući početak magnetnog preokreta.
Otkrića istraživača iz Liverpula su značajna, jer bi preokret magnetnih polova – koji se najverovatnije dešava na svakih nekoliko stotina milenijuma tokom poslednjih 20 miliona godina, i koji se poslednji put dogodio pre oko 780.000 godina – moglo da ima velike posledice po ljudsku civilizaciju. Mogao bi da oslabi prirodni magnetni štit i ostavi čovekove elektro-elektroenergetske mreže osetljive na solarne oluje i druge svemirske pojave. Da ne govorimo o štetnosti po same ljude.
Prvi put otkrivena 1958. godine, Južnoatlantska anomalija dugo je viđena kao potencijalno problematično područje za infrastrukturu koju stvara čovek, a utiče i na satelite i drugu svemirsku opremu koji su bombardovani jakim dozama zračenja, što dovodi do problema i prevremenog habanja opreme. Takozvana preokretna struja na granici plašta u južnom Atlantiku, koja vodi do nepravilnih spoljnih magnetnih polja, porasla je u poslednja dva i po veka.
Šta uzrokuje anomaliju?
Kako stručnjaci objašnjavaju, postoje dva moguća uzroka za južnoatlantsku anomaliju.
„U donjem plaštu plaštu ispod Afike postoji mesto gde se talasi kreću veoma sporo kroz Zemlju – što znači da postoji neobično topla oblast najnižeg plašta. Ovo verovatno uzrokuje drugačiju interakciju sa spoljnim jezgrom na toj specifičnoj lokaciji, što bi moglo objasniti čudno ponašanje magnetnog polja u južnom Atlantiku“, napominju istraživači.
Ali postoji i drugi mogući krivac – unutrašnjost Zemljine kore.
„Tvrdoća Zemljine kore se pojačava, ali ne svuda istom brzinom. Postoji mogućnost da raste brže s jedne strane, što izaziva protok unutar spoljnog jezgra koji doseže do spoljne granice sa stenovitim plaštom odmah ispod atlantske hemisfere. To možda uzrokuje dugotrajno nepravilno ponašanje magnetnog polja na Svetoj Jeleni“, objašnjavaju naučnici.
Otkrića naučnika sa Univerziteta Liverpulu dobra su vest za one koji se plaše skorašnjeg obrtanja magnetnih polova. Prošle godine si istraživači iz američke Nacionalne uprave za okeane i atmosferu i Britanskog geološkog zavoda ažurirali koordinate magnetnog severnog pola godinu dana unapred, nakon što su otkrili da ono napušta Kanadski Arktik i kreće se ka ruskom Sibiru brzinom preko 55 km godišnje, što je porast od manje od 15 km godišnje. Naučnici pokušavaju da smire strahove, uveravajući da se okretanje polova uskoro neće dogoditi i da će trebati hiljadu godina da se taj proces završi.
Pročitajte i:
