Preko određenih medija i nevladinih organizacija, koji nezvanično važe za „rezervnu ekipu NATO-a“, plasira se, naime, teza da litije nisu rešenje, te da je neophodan dogovor Mitropolije crnogorsko-primorske i države, ali takav koji podrazumijeva veći stepen autonomije crkve u Crnoj Gori.
Plan po obličju NATO-a
Kriza zbog zakona o slobodi vjeroispovjesti je, naime, podsjetila da u Crnoj Gori postoje dva stuba politike NATO-a, preko kojih se odvijaju i kontrolišu svi društveni procesi. Prvi je oličen u eliti na vlasti, koju u najkraćem reprezentuju predsjednik DPS-a Milo Đukanović i partija kojom rukovodi skoro 30 godina. Drugi je takozvana grupa „nezavisnih intelektulaca“ i „emancipatora“ okupljenih oko nekih medija i prozapadnih NVO-a, koji godinama predstavljaju neku vrstu sigurnosnog osigurača i korektiva za politike Zapada – kako da DPS nikada ne bi skrenuo sa zadate putanje, tako i da slučajno u Crnoj Gori ne bi došla na vlast opozicija koja nije dovoljno prozapadna.
I dok je DPS sada otvorio pitanje otimanja crkvene imovine, proizvevši najveću društveno-političku krizu u zemlji u poslednjih 20 godina, veoma je zanimljivo i držanje i sugestije rezervne ekipe NATO-a.
Predlozi da SPC u Crnoj Gori dobije veću autonomiju
Prva je da litije ne mogu biti put do kojih se dolazi do promjena u Crnoj Gori, a oslanja se na tvrdnje pojedinih američkih generala da je SPC samo produžena ruka Kremlja na Balkanu, a druga da se crkvena kriza zatvori tako što će Mitropolija crnogorsko-primorska i država sjesti za sto i postići dogovor. A tu se prije svega misli na takav dogovor koji će podrzumijevati da Pravoslavna crkva u Crnoj Gori dobije što veći stepen „autonomije“ u okviru SPC, neki bi rekli i autokefaliju...
Ili kako to navode neki prozapadni mediji – „ako Amfilohije relativno brzo završi pregovore sa Vladom oko statusa Crkve, onda je pod stare dane učinio nešto značajno za Crnu Goru“.
I u jednom i u drugom scenariju misli se na postepeno preuzimanje već postojeće Pravoslavne crkve u Crnoj Gori, koje sada sačinjavaju četiri eparhije SPC i njihovo buduće prevođenje u (državnu) crnogorsku pravoslavnu crkvu.
O propalom projektu CPC na čelu sa Mirašem Dedeićem više niko ozbiljno i ne razmišlja, dok vlast za početak ozbiljno shvata i detalj oko oficijelnog imena crkve u Crnoj Gori, za koje se posebno zalaže da se iz njenog naziva izbriše pridev „srpska“.
Svi lajt-motivi struktura NATO-a
Analitičar Boško Vukićević razloge za ovakvo držanje „rezervnog ešalona NATO-a“, oličenog u prozapadnim NVO i uticajnim medijima, koji „dobronamjerno savjetuju“ mitropolita Amfilohija da „učini nešto istorijsko za Crnu Goru”, vidi kao njihovo očigledno pružanje boce sa kiseonikom režimu u agoniji, i to sa jednim ciljem – da ni po koju cijenu ne smije biti doveden u pitanje kurs NATO-a ka Crnoj Gori.
Naš sagovornik nema dilemu da pomenute strukture mogu čak i da prihvate eventualnu smjenu vlasti samo pod uslovom da se time ne ugrozi projekat Crne Gore, koji su osmislili evroatlantski čelnici.
„U tom smislu oni poput režima žele da i domaća Crkva bude po `obličju NATO-a`, tj. ona bi se morala distancirati od SPC koju su neki zapadni generali već označili kao eksponenta ruske politike i strateškog neprijatelja. Nekada je lajt-motiv pomenute ekipe bio `država pa demokratija`, potom `NATO pa demokratija`, dok bi sada on bio predstavljen u paroli `crkva pa demokratija`“, kaže Vukićević za Sputnjik.
Ovaj analitičar je ipak uvjeren da ne postoji ni teoretska mogućnost da Crkva u Crnoj Gori udovolji potajnim željama drugog ešalona NATO-a o autonomiji ili autokefaliji.
„Prije svega, treba istaći da je društveni i politički značaj eksponenata rezervnog NATO ešalona rapidno opao, i njihovi predlozi nemaju pretjeranu važnost za bilo koga. S druge strane, Crkva veoma mudro vodi čitav ovaj proces; ona svima stavlja do znanja da nije pod uticajem stranih faktora, ali i da neće dozvoljavati bilo kome da utiče na pitanja njenog unutrašnjeg ustrojstva“, kaže Vukićević.
„Crkveni velikodostojnici iz Crne Gore ni u jednom trenutku nijesu doveli u pitanje pripadnost njihovih eparhija Srpskoj pravoslavnoj crkvi, već su uporno isticali slogu i jedinstvo u okviru SPC. Takvo mudro i principijelno držanje Crkve u ovim vremenima je zaslužno za ogromno povjerenje, podršku i popularnost koju ona ima kod vjernika u Crnoj Gori“, kategoričan je Vukićević.
SPC pažljivo odmjeravaju poteze
Podsjetimo, Srpska pravoslavna crkva u Crnoj Gori pažljivo odmjerava svaki potez. Litije su sve masovnije i protiču bez incidenata. U međuvremenu, eparhije SPC u Crnoj Gori su već dobile podršku od glavnih adresa pravoslavlja – Jerusalima, Carigrada i Moskve, ali i od rimskog pape. Na Cetinju su takođe pravilno razumjeli i da se glavni svjetovni gospodari Crne Gore nalaze na zapadnim adresama, pa su posjete delegacije Mitropolije Vašingtonu, kao i sastanak mitropolita Amfilohija sa britanskom ambasadorkom u Podgorici urodili plodom, nakon čega je Đukanoviću momentalno poslat signal da tokom litija ne smije da povuče policiju sa crnogorskih ulica.
Istovremeno, SPC u Crnoj Gori je više puta ponovila da litije nisu inspirisane i ni na koji način povezane sa Beogradom, odakle stižu poruke da Srbija ne želi da se meša u unutrašnja pitanja Crne Gore, ali traži da se poštuju prava Srba.
Pogledajte još:
