Poslanica Demokratske partije socijalista (DPS) u Skupštini Crne Gore i predsjednica opštinskog odbora DPS-a u Tivtu Jovanka Laličić je najavila da će članovi DPS-a koji učestvuju u litijama Mitropolije crnogorsko-primorske protiv Zakona o slobodi vjeroispovjesti — biti izbačeni iz članstva u partiji Mila Đukanovića.
Ona je konstatovala da su litije za odbranu svetinja „politički skupovi upereni protiv ove države i njenog rukovodstva“, ponavljajući tako stav predsjednika DPS-a, koji je ocijenio da su litije usmjerene na „rušenje Crne Gore“, pozivajući istovremeno članove i simpatizere svoje partije da „ne učestvuju u tom ludačkom pokretu“.
DPS sprema sankcije i čistku za neposlušne članove
Po svemu sudeći — već je u toku kampanja kojom se pravoslavni vjernici u DPS-u primoravaju da izaberu između Boga i partije, dok je javna tajna da su za neposlušne u stranci predviđene prijetnje i sankcije. S obzirom da će januar 2020. godine biti upamćen kao mjesec u kom je ubjedljivo najviše crnogorskog naroda u istoriji izašlo na ulicu, nad vladajućom partijom sada lebdi pitanje — u kojoj mjeri može da očuva sopstveno biračko tijelo.
Pred toga, u Crnoj Gori je takođe u toku i svojevrsni eksperiment uživo, koji će na koncu neminovno pokazati šta je građanima svetije — partije ili vjera.
Intelektualna agresija
Sociolog Ilija Malović ukazuje da masovne litije koje se odvijaju po Crnoj Gori ovih dana najpre podsjećaju na sociološki zakon koji tvrdi da se identitet najsnažnije izražava tamo gdje je najviše ugrožen.
„Posle dvije decenije trajanja dukljanskog eksperimenta koji se ogleda u stvaranju ’novog čovjeka‘ koji bi trebao da bude negacija starog Crnogorca, građani počinju da odbacuju tu ekstremističku oblandu. Ovdje je najprimjetnija nervoza kod novocrnogorskih intelektualaca kojima je za ovu svrhu stavljeno na raspolaganje sve što su poželjeli — monopol u sferi informisanja, moć i uticaj na Univerzitetu, kontrola nad izdavaštvom i javnim govorom. Odavno je sve u sferi kulture počelo da liči na intelektualnu agresiju. Građani su litijama rekli da žele svoju zemlju nazad, prestanak kampanje mržnje, pomirenje i slobodu“, ocjenjuje Malović za Sputnjik.
Upravo zbog toga je, kako kaže, odgovor vladajuće partije zastrašivanje, i to posebno prema sopstvenim članovima koji su izrazili solidarnost sa Crkvom.
„Svi smo znali, ali smo toga sada i svjedoci, da je jača solidarnost među građanima, bez obzira izjašnjavaju li se kao Srbi ili Crnogorci. Zajednički ekonomski problemi, zajednička osuda korupcije i kriminala i zajednička osuda pravnog nasilja — stvorila je ovu narodnu slogu. Ovo odbacivanje nametnutih podjela najbolji je način za društveni oporavak Crne Gore“, kaže Malović.
Vlast nema rešenje za krizu
Ovaj sociolog nema dilemu da poslednjim javnim prijetnjama DPS-a isključivanjem članova koji idu na litije, vlast u Crnoj Gori zapravo pokazuje da nema rešenje za trenutnu krizu.
„Ovo je i prvi korak ka značajnijem gubitku rejtinga, pošto je isključivanje članova i međusobno sumnjičenje pokazatelj slabosti i nesigurnosti. Slična stvar se desila i Demokratskoj stranci u Srbiji, dok je bila na vlasti. Čim krenu spiskovi izbačenih članova i kada se više ne zna ko je sledeći — partija kreće da se osipa. Danas je Demokratska stranka ispod cenzusa, po poslednjim istraživanjima javnog mjenja. Naravno, crnogorska vladajuća partija je još daleko od tog statusa, ali je svima jasno da, čim izgubi klijentelistički potencijal, DPS prestaje da bude snažna partija na političkoj sceni“, tvrdi Malović.
Naš sagovornik zato zaključuje da poslednji događaji snažno pokazuju da „aktuelna vlast u Crnoj Gori više nema šta da ponudi sem mržnje“, te da je „to jasno čak i onima koji je glasaju“.
„Crnoj Gori je, umjesto nacionalnih tenzija, državne crkve i podešenih rezultata popisa, neophodnija društvena revitalizacija, pomirenje i rad. Političke promjene su nasušna potreba, a kolektivno i lično osvešćivanje, razvoj ličnog integriteta i nepotkupljivosti, tolerancija i dogovor — jedini putevi ka boljitku“, jasan je Malović.
