„Nikad više 1918!“, „Kome se ne sviđa Crna Gora, marš u Srbiju!“, „U Crnoj Gori nema mjesta za one koji rade protiv države“, samo su neke od tipičnih poruka na portalima i društvenim mrežama. Tako jedan te isti narod, iako malobrojan i na malom prostoru, poslednjih decenija sve više biva bremenit podjelama koje indukuje nova crnogorska državna ideologija.
Sociolog Ilija Malović objašnjava da su ovakvi fenomeni sve više prisutni jer vlast u Crnoj Gori svjesno ulaže ogroman napor da ohrabri prizemne stereotipe i predrasude o Srbima.
Etnički stereotipi, kako dodaje Malović, uvijek predstavljaju važan dio ideološke svijesti, kojoj je svojstvena težnja ka iskrivljavanju stvarnosti, kao i težnja da se izvrši mobilizacija pristalica da djeluju protiv određene zajednice. U Crnoj Gori je više nego jasno, ističe ovaj sociolog, da netolerancija prema građanima koji baštine tradicionalne vrijednosti Crne Gore, a koje podrazumijevaju pripadnost srpskoj naciji, pripadnost Mitropoliji crnogorsko-primorskoj, korišćenje srpskog jezika i ćiriličnog pisma, ima prije svega političku funkciju.
Iako ima dublje istorijske korijene, pokret organizovanog širenja panike i straha od Srba, njihove kulture, jezika, crkve i tradicije, prema Malovićevoj ocjeni, kreće od 1997. godine, kada dolazi do političkog razlaza dva krila vladajuće Demokratske partije socijalista.
Otvorena diskriminacija Srba
„Odmah po preuzimanju apsolutne vlasti, krilo Mila Đukanovića kreće u potragu za idejnim opravdanjem svog političkog kursa koji karakterišu neoliberalne reforme u oblasti ekonomije, kumovsko-burazerska privatizacija državnih resursa, nekritičko prihvatanje američkih i NATO spoljnopolitičkih dogmi, surova kontrola u oblasti medija, oslanjanje na aparate sile.
Da bi ubijedio građane da je ovaj politički paket neophodan i da bi smanjio otpor javnosti prema svom načinu vladanja, Đukanović kreće u širenje panike i straha uperene protiv Crnogoraca koji su se osjećali dijelom srpskog kulturnog i vjerskog kruga“, obrazlaže Malović za Sputnjik.
Oslanjajući se sa jedne strane na tradicije desnog krila crnogorskih indipendentista, a sa druge na izgrađene slike o Srbima u stranim medijima, naš sagovornik ističe da je danas zasigurno najveći problem Crne Gore taj što „DPS počinje da se pretvara u šovinističku organizaciju koja ne preza od otvorenih prijetnji, diskriminacije i marginalizacije sopstvenih građana isključivo na osnovu njihovog nacionalnog i vjerskog osjećanja“.
„Za ovu svrhu vlast okuplja oko sebe jedan specifičan sloj ljudi željnih medijske pažnje i javnih priznanja, ali i vrhunskih pozicija u hijerarhijskom aparatu. Za ovo su postavljeni jasni kriterijumi: što više neistina, laži i napada na Srbe, to će viša i obilnija biti politička nagrada“, uvjeren je Malović, dodajući da je ovako u Crnoj Gori uspostavljena atmosfera u kojoj je antisrpstvo postalo kanal društvene pokretljivosti koji vas najbrže može odvesti do nezaslužene nagrade.
Nažalost, ono što sagovornik Sputnjika primjećuje, jeste da „antisrpstvo, takođe, postaje i tačka spajanja između DPS-a i tzv. građanske opozicije u Crnoj Gori“, a da se pritom ne shvata da se vlast može suštinski promijeniti samo onda kada njeno cjelokupno nasleđe bude posmatrano kao jedinstven paket.
Kako je pacifikovana opozicija
„Sam termin ’građanska opozicija‘ trebao bi da označava partije koje su se obavezale da, u slučaju pobjede na izborima, ne dovode u pitanje osnovne tekovine aktuelne vlasti, od kulturno-identitetskog nasleđa do društvene strukture gde su montenegrinski prvoborci — ekonomska elita. O političkoj eliti može da se razgovara, tu je konkurs, navodno, otvoren. Na ovaj način je opozicija u Crnoj Gori pacifikovana, a potpuno su nestali ’moralni konsenzusi‘, kako bi rekao sociolog Emil Dirkem, oko toga šta je okupacija, šta herojstvo, šta izdaja“, jasan je Malović, uz opasku da se u Crnoj Gori neće moći dalje bez jasnog demokratskog kompromisa oko lažiranog referenduma, višedecenijske krađe izbora, ali i oko pokušaja da se izbriše jedno istorijsko (srpsko) nasleđe uz pomoć političkog i pravnog nasilja.
Na kraju razgovora za Sputnjik, naš sagovornik podsjeća na poznatu misao Karla Marksa, koja se, kako kaže, očigledno odlično potvrđuje na primjeru Crne Gore i njene nove istorije i politike.
„Naime, Marksova osnovna teza je da materijalna baza određuje duhovnu sferu društva: način proizvodnje materijalnog života uslovljava društveni, politički i duhovni proces života uopšte. Ne određuje svijest ljudi njihovo biće, već obrnuto. Ako je način proizvodnje materijalnog života trenutne Crne Gore šverc, kriminal, falsifikovanje, dilovanje, krijumčarenje, onda se isto tako dobija i falsifikovana i krijumčarena istorija, politika, religija, medijska slika... Nažalost, neminovno je da iz takvog intelektualnog kruga izlaze i uvrede na račun Srba, njihove kulture i tradicije, te klevete na račun crnogorskih vladara, velikih istorijskih datuma i starih prijateljstava i savezništava“, zaključuje Malović.
