„Vilinskim krugovima“ nazivaju se pravilne, okrugle, gole površine tla okružene plohama pokrivenim uniformnim, travnatim raslinjem. Prečnik im se uglavnom kreće od dva do 15 metara. Čudnovati beživotni krugovi nestaju nakon nekoliko decenija. Manji krugovi traju u proseku 24 godine, dok veći mogu postojati čak i do 75 godina.
Njihovo postojanje u Namibiji naučnicima je poznato još od 1970-ih, kada ih je većina teoretičara zavere povezala s NLO, ali naučnici su predstavili nekoliko ozbiljnih hipoteza o njihovim mogućim uzrocima. Iako su viđeni i u Australiji, oni u Namibiji su daleko najveći, okruženi visokom travom i rašireni u jednakim razmacima.
Trenutno zapaljenje
Najpoznatija legenda domorodačkih plemena Afrike kaže kako krugove pravi zmaj nastanjen ispod zemljine kore. Naime, njegov vatreni dah stvara mehuriće i spaljuje svu vegetaciju na površini, a to je objašnjenje zbog čega praznoverno lokalno stanovništvo ne želi ni da priđe „vilinskim krugovima“ — jer veruju kako bi mogli trenutno da izgore pri njihovom nastanku.
Oni s optimističnijim verovanjima tvrde kako su to otisci bogova koji ih čuvaju, prenosi hrvatski „Ekspres“
Naučnici i laici su spekulisali da su to ostaci udara meteora, mesta gde se zebre bacaju po zemlji, toksini iz biljke euphorbia, gljivice ili bakterije, magnetizam ili druga energetska polja ili čak lokalizovana radioaktivna mesta.
Rezultat termita?
Donedavno se smatralo kako je misterija rešena kad je nemački biolog Norbert Juergens sa Univerziteta u Hamburgu objavio istraživanja u kojima navodi da je ova neobična pojava rezultat „ekoinženjeringa“, tj. termita psammotermes allocerus. Tokom studije, on je pronašao ovu vrstu termita u više od 80 odsto krugova, kao i u svim krugovima nastalim u novije vreme.
Pretpostavio je da nastaju kada se termiti hrane travom s površine i da kako zajednica u ovom izoliranom ekosistemu raste, tako se i broj krugova povećava.
Iako teza deluje racionalno, njegov rad su osporili mnogi naučnici koji se takođe bave fenomenom „vilinskih krugova“.
Prema njima, Juergens je pomešao uzrok i posledicu, da su termiti naselili krugove kasnije, videvši ih kao pogodno okruženje za život svojih zajednica.
„Pojava takvih uzoraka u prirodi je veoma neobična. Ovde su na snazi jake sile, ističe Stefan Getzin iz Istraživačkog centra za životnu sredinu iz Lajpciga.
Nema dokaza
Getzin i njegove kolege poručuju da su termiti inače raspoređeni u nepravilnim rojevima u divljini i da nikako ne bi bili u stanju da formiraju ovako pravilne oblike, dodajući kako dosad nije pronađen nijedan dokaz da su termiti „krivci“ za krugove.
Za njega je logično objašnjenje da trava raste u samoregulišućim uzorcima zbog ograničenih zaliha vode. Uporedili su situaciju s rastom biljaka u šumama, na primer, u mladoj šumi biljke rastu relativno blizu jedna drugoj, ali tokom godina se vegetacija proredi kako bi stara drveća imala dovoljno prostora i izvora hrane. Upravo bi takvo „takmičenje za resurse“ moglo biti uzrok formiranja krugova.
I pored svih pokušaja i različitih teorija, do danas niko ne može sa sigurnošću da objasni milione ovih misterioznih krugova koji se pojavljuju u najstarijoj pustinji sveta.
