Ono što radije prećutkuju ili im je promaklo jeste da se iza kulisa odigrala mnogo veća igra i da je suštinski riječ o finansijskom ratu SAD protiv Rusije, čiji ceh već debelo plaćaju letonski građani.
Američko Ministarstvo finansija je, naime, početkom godine uz asistenciju Evropske centralne banke (ECB) i letonske vlade, pod izgovorom da treća po veličini letonska banka „ABLV“ „pere novac“ i tobože „krši sankcije prema Sjevernoj Koreji“, uspjelo da za samo deset dana nasilno likvidira pomenutu banku mimo svih važećih procedura, rokova i propisa.
To što je Vlada Letonije pristala da bez riječi po nalogu Vašingtona u samo nekoliko dana rasformira treću po veličini banku u zemlji i time izazove najtežu finansijsko-bankarsku krizu u Letoniji u poslednjoj deceniji sa teškim posledicama po stanovništvo, samo je jedna strana priče.
Takođe, činjenica da je Letonija uz to pristala da iz temelja promijeni koncept svog bankarskog sistema i da sa bankarskog poslovanja u švajcarskom stilu pređe na onaj koji je naložilo Ministarstvo finansija SAD, uz aminovanje Evropske centralne banke, možda najslikovitije govori o tome do koje mjere je Vašington zaista uticajan u evropskim poslovima. Ali šta je pozadina ovakvog poteza SAD?
Osoba koja je među prvima uočila stvarne namjere Vašingtona svakako je ugledni geopolitički analitičar Vilijam Engdal koji je još u svom članku od 3. marta pod nazivom „Ubistvo letonske banke — finansijski rat Vašingtona protiv Rusije“, ocijenio da je Vašington upravo otpočeo novu fazu u svom geopolitičkom finansijskom ratu sa Moskvom „u maloj baltičkoj zemlji — Letoniji“.
Kako Engdal u svojoj analizi pravilno primjećuje, pravo pitanje u konkretnom slučaju nije da li se „ABLV“ banka bavila pranjem novca ili ne, budući da su i mnogo prominentnije banke, poput „HSBC“, „JP Morgana“ ili visoko cijenjene „Dojče banke“, koje su optuživane za organizovani kriminal ili druge ilegalne radnje, za sve to dobijale samo malo više od „packe“.
Suštinska stvar je da je u čitavoj priči iza akcije američkog Trezora postojala dobro osmišljena politička agenda, a sve upućuje da je primarna meta bez dileme bila Moskva, jer svi dosadašnji indikatori potvrđuju da se zapravo radi o pokušaju da se nanese značajna šteta ruskoj finansijskoj aktivnosti u evrozoni, i to „ubistvom jedne od banaka evrozone“, kako Engdal primjećuje, „banke sa obimnim vezama sa ruskim i srednjoevropskim preduzećima“.
Naravno, treba li reći da čitava stvar neodoljivo podsjeća na napad EU na kiparske banke 2012. godine, kada je meta takođe bila Rusija.
Elem, ovih dana polako stiže i konačna potvrda da se u biti radilo o geopolitičkoj igri. Tako su na red da obave svoj dio posla došli i zapadni mediji, odnosno Rojters, koji je među prvima preuzeo medijsku štafetu ove operacije, pišući da vlasti Letonije sada istražuju da li se preko njenih banaka navodno „usmjeravao ruski novac za miješanje u izbore i politiku drugih država“, nakon što su ih upozorile SAD.
Ova britanska agencija takođe prenosi navode „anonimnih letonskih zvaničnika“ da je „novac koji je išao preko Letonije moguće korišten za finansiranje puča u Crnoj Gori“, dok je Rusija, po navici, ponovo optužena za standardno uplitanje u izbore, počev od Njemačke do SAD…
I dok je Kremlj odgovorio sa „ne“ na sva pitanja Rojtersa o korišćenju Letonije kao ruske ispostave za „političko miješanje u Evropi“, kao i o navodnom „pokušaju državnog udara u Crnoj Gori“, sam slučaj i odnos saveznika prema ovoj NATO članici vjerovatno daje najbolji odgovor na pitanje koliko strateško partnerstvo sa Amerikom može biti neugodno.
Nakon što je Vašington zbog svojih specifično geopolitičkih razloga prijateljski „zamolio“ letonsku vladu da zatvaranjem jedne od najvećih banaka u sistemu proizvede najveću krizu u zemlji u poslednjim decenijama, vladi te države je takođe očigledno objašnjeno da će na sopstvenu štetu morati da se suzdrži i od ozbiljnije ekonomske i trgovinske saradnje sa Moskvom, što je potvrdio i šef letonske diplomatije Edgars Rinkevičs.
„Postojao je koncept da Letonija može biti most između Istoka i Zapada. Treba da se oprostimo od cijelog tog koncepta sa mostom“, izjavio je Rinkevičs.
Ova konstatacija letonskog ministra spoljnih poslova, kao i događanja u proteklih nekoliko mjeseci u toj baltičkoj NATO članici, nedvosmisleno potvrđuju da u klubu koji predvode SAD trenutno prvenstvo ima isključivo princip beskompromisne konfrontacije sa Moskvom, što za američke protektorate najčešće znači i politiku direktno usmjerenu na štetu sopstvenih građana.
Tako će, po svemu sudeći, i siroti Letonci umjesto da rade na sanaciji štete u svom bankarskom sektoru čije će teške posledice po građane i privredu sigurno osjećati godinama, prvobitno morati da se pozabave kakvim lovom na vještice, a između ostalog izgleda i imaginarnim državnim udarom u Crnoj Gori. Nema sumnje da i letonski primjer snažno potvrđuje da gubitak suverenosti jedne male zemlje putem članstva u NATO-u očigledno ima paprenu cijenu. To se u konkretnom primjeru očitovalo kroz brutalni obračun sa sopstvenim bankarskim sistemom koji je proizveo tešku socijalnu krizu u zemlji, i to samo za ljubav „saveznika“.
