Kao i obično u sličnim prilikama, pale su teške riječi, a argumenti su otišli tokom potpuno nevezanim od povoda. Pored izjava članova same „porodice“, svih onih koji osvjedočeno žele da se problem Kosova i Metohije rješava u državnom interesu Srbije, u javnosti su se čuli i glasovi onih koji godinama ne dijele ovu brigu i „Kosovo“ tretiraju kao realnost na koju Srbija više nema nikakvog uticaja. Oni su malo povećali smutnju, ali istovremeno i razbistrili sliku. Ne govoreći dalje o njima, stiče se utisak da će sve, ipak, ostati u okvirima male porodične svađe.
Smirivanju i trezvenosti su najviše doprinijeli sami glavni akteri. Misli se, prije svih, na promišljeni i očinski istup patrijarha srpskog gospodina Irineja, kao i na mudru uzdržanost predsjednika Aleksandra Vučića, koji je branio svoju političku poziciju na način da nije uzvratio na kritike, iako ih je, kako je sam javno izrekao, doživio kao nezaslužena osporavanja i ličnu uvredu. Naknadnim pojašnjenjima svoje sporne izjave i sam mitropolit Amfilohije (koji je bio u epicentru ovog političkog zemljotresa) dao je doprinos željenom i racionalnom ishodu.
No, čini se da ovaj (nadati se) srećni kraj ne bi smio da zasijeni neke od važnih pouka koje je Apel donio sa sobom. Bez obzira na poštovanje koje zaslužuju njegovi potpisnici, izgleda da je većini promakla činjenica da on, već u svojoj prvoj rečenici, sadrži dvije krupne greške.
Prva je da se povodom politike oko Kosova i Metohije, implicitno, ukazuje na veleizdaju od strane aktuelnih predstavnika državne vlasti Srbije. U svakoj državi i u svim vremenima takva mogućnost postoji, ali zbog težine takve ocjene, ona ne bi smjela biti bazirana na „strahu“ i „predosjećaju“. Tim prije što konačni stav državnog vrha Srbije još nije saopšten.
Drugi krucijalni propust je ocjena: „Prvi put u srpskoj istoriji nadvila se opasnost da srpska ruka potpiše predaju Kosova i Metohije u tuđe ruke“.
Samo u istorijskim zbivanjima koja su pratila nasilnu razgradnju SFR Jugoslavije i SR Jugoslavije, kao njene pravne nasljednice, bilo je tri takve prilike.
Prva je bila u Londonu na Konferenciji o bivšoj SFRJ (septembar 1991. godine) kada je na Srbiju i Crnu Goru vršen ogroman pritisak da se „Kosovo“ stavi u paket rješenja i time, defakto, otvori put ka njegovoj punoj državnoj nezavisnosti. Kasnije je SR Jugoslavija stavljena pod sankcije (kakve nisu bile poznate u dotadašnjim međudržavnim odnosima) i to ne samo zbog pomoći koju su pružale srpskim krajinama u Hrvatskoj i BIH, nego i zbog stalnog odbijanja da se pitanje Kosova tretira na bilo koji drugi način, osim kao unutrašnje pitanje uređenja vlasti u Republici Srbiji.
Drugi put se to desilo u mirovnim pregovorima krunisanim sporazumom u Dejtonu, u Ohaju. Rješenje za mirovni sporazum o BiH je vezivano uz saglasnost srpske strane da se otvore razgovori o budućnosti „Kosova“ uz međunarodno posredovanje, sa ciljem dobijanja nezavisnosti od Srbije. Po cijenu nastavka rata u Bosni i Hercegovini i izložen ličnim ucjenama i prijetnjama, Slobodan Milošević, šef ondašnje zajedničke delegacije, nije pristao ni na taj ultimatum.
Treća prilika je poznata pod imenom — pregovori u Rambujeu. Pod prijetnjom oružane agresije i obećanjem totalnog uništenja države, traženo je da se stavi potpis na dokument koji bi, bez ikakve sumnje, predstavljao izdaju. Sličnu onoj koje se boje potpisnici aktuelnog Apela. Sjećamo se? Nije bilo potpisa, ali je bilo bombardovanja.
U plemenitoj i hvale vrijednoj težnji da se Kosovo i Metohija održe u okviru ustavnog poretka Srbije, svi koji nabrajaju istorijske razloge u prilog tome ne bi smjeli da previđaju one istorijske činjenice koje su se dešavale tokom njihovih života i karijera. Ako ni zbog čega drugog, ono što smo porodica, čak i kad se malo posvađamo.
