Nekadašnji komandant Ratnog vazduhoplovstva i protivvazdušne odbrane (RV i PVO) Vojske Republike Srpske Milan Torbica ističe da su pripadnici tog roda dali veliki doprinos u stvaranju i odbrani Srpske, te da je u odbrambeno-otadžbinskom ratu poginuo 61 borac te jedinice.
„Osnovni zadaci RV i PVO bili su borbena dejstva, odnosno odbrana i kontrola vazdušnog prostora Republike Srpske, kao i izviđanje, transport i koordinacija sa jedinicama kopnene vojske“, navodi Torbica u intervjuu Srni, povodom obeležavanja 27. maja, Dana RV i PVO Vojske Republike Srpske.
PVO je taktičkim postupcima i profesionalnim odnosom u odbrambeno-otadžbinskom ratu naneo velike gubitke neprijateljskim snagama.
„U kratkom vremenu, kada su snage NATO-a i Hrvatske izvršile dejstva po objektima i snagama Vojske Republike Srpske, oboreno je, prema našoj evidenciji, sedam aviona NATO-a i tri hrvatska aviona, po tri helikoptera i bespilotne letelice. NATO u svojim analizama tvrdi da su imali i veće gubitke“, navodi Torbica.
Osim borbenih dejstava avijacije i PVO, ističe on, ogroman doprinos sveukupnoj borbi dale su helikopterske jedinice — borbeni helikopteri u podršci snagama kopnene vojske, te transportni, u prevoženju ljudstva i materijalno-tehničkih sredstava.
Torbica podseća da je RV 1992. godine, odnosno od osnivanja, izvršilo 16 borbenih letova, među kojima su i dejstva u operaciji „Koridor“.
On napominje da je u ratu RV Vojske Republike Srpske izgubilo 12 aviona i sedam helikoptera, a da su sistemi PVO pretrpeli znatna oštećenja, posebno jedinice vazdušnog osmatranja, javljanja i navođenja.
„Tokom borbi za Koridor, uništen je jurišni dvosed ’jastreb“, dok su hrvatske snage kod Broda oborile avion ’orao‘“, navodi Torbica i naglašava da su RV i PVO odigrali značajnu ulogu u blokiranju i uništavanju oklopno-mehanizovanih jedinica hrvatskih snaga.
Borbeni letovi odvijali su se sa aerodroma Mahovljani i Zalužani kod Banjaluke, a početkom oktobra 1992. godine uvedena je zabrana letenja vazduhoplovstvu.
Torbica podseća da je 1994. godine NATO avijacija oborila pet „jastrebova“ Vojske Republike Srpske.
Torbica je naglasio da su pred početak hrvatske operacije „Oluja“ RV i PVO Srpske u više navrata napadali hrvatske snage u okolini Glamoča i Bosanskog Grahova, dok je za vreme te operacije zabeleženo 30 vatrenih dejstava na položaje hrvatskih snaga.
Za vreme hrvatsko-muslimanske ofanzive u Bosanskoj Krajini 1995. godine, RV i PVO su stalno učestvovali u borbama.
Torbica posebno ističe vatrena dejstva protiv hrvatskih snaga u operaciji „Una“.
„I pored gubitaka, RV i PVO su izašli iz rata sa 22 aviona i 33 helikoptera, devet raketnih sistema PVO, većim brojem radara i lakih prenosnih sistema PVO, što ih je činilo respektabilnim na prostoru bivše Jugoslavije, po snazi i vatrenoj moći odmah iza Srbije.
„Moramo biti ponosni na RV i PVO, odnosno na sve pripadnike tog roda Vojske Republike Srpske, jer su bili istinski heroji tog vremena koje ne smemo da zaboravimo“, rekao je Torbica za Srnu.
RV i PVO Vojske Republike Srpske formirani su 27. maja 1992. godine, od kada je izvršeno 16 borbenih letova za podršku kopnenim snagama, a komande su bile u Zalužanima i Mahovljanima u sklopu 874. Vazduhoplovne baze Vojske Republike Srpske.
Srna
