Prema rečima Milana Vukelića, doktoranda Fakulteta političkih nauka specijalizovanog za pitanja religijskog ekstremizma, 11. septembar 2001. godine bez sumnje je jedan od najcrnjih datuma u američkoj istoriji, ali i događaj koji je poremetio odnose na svetskoj političkoj pozornici.
Amerika napravila pun krug
On podseća da je, prema zvaničnom izveštaju FBI-ja, tog dana 19 terorista, pripadnika Al Kaide, sa četiri aviona uletelo u zgrade Svetskog trgovinskog centra i Pentagona i usmrtilo više od 3000 Amerikanaca. To je, kako dodaje, bio tipičan oblik džihada islamskih ekstremista, usmeren ne samo protiv Sjedinjenih Američkih Država, već i protiv celokupne zapadne civilizacije.
Ubrzo je usledio američki odgovor – SAD su, pod zastavom takozvane „borbe protiv terorizma“, krenule u odmazdu zasnovanu na iscrpljujućim vojnim operacijama, u kojima ne samo da je život izgubilo mnogo američkih vojnika, već su izazvale i ozbiljnu destabilizaciju Bliskog istoka.
„Tim operacijama probuđen je osećaj „antiamerikanizma“ u regionu, što je opet izazvalo jačanje brojnih terorističkih organizacija, među kojima je svakako najznačajnija Islamska država. Nedavna dešavanja u Avganistanu su još jedan dokaz pogrešnog vođenja američke spoljne politike, pre svega prema islamskom svetu. Naime, sa povlačenjem američkih trupa ti isti talibani, koji su od nekadašnjih američkih saveznika u borbi protiv Sovjeta, komunista i ateista, pre dve decenije postali neprijatelji SAD, videli su svoju šansu da preuzmu kontrolu nad Avganistanom. U tom smislu upravo novonastali događaji mogu predstavljati podstrek brojnim islamskim grupama u regionu koje bi potencijalno, po modelu talibana, mogle da krenu u borbu protiv zapadnog uticaja, stvarajući i nekog novog Bin Ladena ili Al Bagdadija“, upozorava Vukelić.
Neki novi Bin Laden pretnja za SAD i Zapadnu Evropu
Ti neki novi teroristi, napominje naš sagovornik, mogli bi se usuditi da napadnu SAD, čak i u njihovom dvorištu, a napredak modernih tehnologija u odnosu na period od pre dve decenije pruža i nove mogućnosti za planiranje i izvođenje akcija.
„To su ljudi koji su vođeni apsolutno istom ideologijom kao i nekadašnji pripadnici terorističkih organizacija, koja se zasniva na džihadu protiv zapadne civilizacije, ali i muslimana takfira, koji ne praktikuju njihovo viđenje vere. Međutim, današnji pripadnici terorističkih organizacija su tehnološki na mnogo višem nivou, što se ogleda i u njihovoj sposobnosti da putem modernih platformi regrutuju veći broj članova. Tipičan primer je takozvana Islamska država koja je, dok je bila na svom vrhuncu, u svojim redovima imala više hiljada pripadnika školovanih po zapadnim zemljama, čiji je jedini zadatak bio medijska kampanja”, ocenjuje Vukelić.
Međutim, kako kaže, čini se da su Sjedinjene Države previše koncentrisane na borbu protiv desničarskog esktremizma, te da je upravo ta promena prioriteta Vašingtona razlog povlačenja američkih trupa iz Avganistana, što je izazvalo aktuelne nemire u zemlji. Iako je mišljenja da desničarski ekstremizam ne treba zanemariti, Vukelić veruje da ne treba zanemariti ni uvek prisutnu džihadističku pretnju, koja i dalje predstavlja opasnost pre svega za Ameriku, ali i za Zapadnu Evropu.
„U tom smislu treba imati na umu da su napadi 11. septembra bili, na neki način, posledica i činjenice da sekularizovano američko javno mnjenje, baš kao i političke elite opijene pojmom političke korektnosti, nisu želeli da čuju vapaje američkih stručnjaka za terorizam poput Stivena Emersona, Roberta Spensera i mnogih drugih. Ti ljudi su godinama upozoravali na to da je potencijalni napad islamskih ekstremista na SAD moguć. Bojim se da je situacija i dalje nepromenjena, a na to svakako utiču i brojni lobiji u Americi koji svakom ko se usudi da islam stavi u isti kontekst sa terorizmom, dodeljuju etiketu islamofoba i mrzitelja muslimana. Zahvaljujući njima u Sjedinjenim Državama neki i danas zastupaju mišljenje da je napad 11. septembra bio hir grupe terorista i ekstremista koji nema nikakve veze sa religijom, što je apsolutno netačno“, kategoričan je Milan Vukelić.
Talibani (organizacija zabranjena u Rusiji) približili su se prestonici Avganistana na 50 kilometara, pre toga osvojivši glavne gradove nekoliko provincija, a tim povodom sazvan je hitan sastanak NATO-a.