Kako je reč o vrlo složenom poslu, Gornji grad Beogradske tvrđave biće zatvoren za posetioce do 13 časova.
Direktorka zavoda za zaštitu spomenika kulture grada Beograda Olivera Vučković kaže za Tanjug da je 3D skeniranjem spomenika na njemu uočeno čak 30 rupa od metaka.
„Iako prolaznicima, koje gleda sa visine od 17 metara, deluje nedodirljivo, ’Pobednik‘ na sebi nosi tragove burne istorije. Na stubu visine 13 metara već dugi niz godina od pogleda šetača krije svoje zubom vremena nagriženo postolje“, kazala je Vučkovićeva i dodala da je Zavod još 2. septembra počeo sa restauracijom, a urađena je potpuna restauracija temeljnih zona.
„Pobednik“ je danas uz pomoć posebnih mašina i sajli spušten sa postolja.
„Simbol Beograda odlazi u Smederevo, u atelje vajara Zorana Kuzmanovića, gde će provesti oko tri meseca, a kompletni radovi na njegovoj restauracije biće završeni u februaru 2020. godine“, kazala je Vučkovićeva i dodala da građani ne treba da brinu, jer ceo projekat vodi institucija koja se već 60 godina bavi zaštitom spomenika u Beogradu.
Današnja operacija spuštanja „Pobednika“ sa postolja trajala je nešto duže nego što je planirano, jer su četiri sajle, koje su bile provučene kroz noge statue, bile prekinute usled korodiranja.
„Jako pažljivo smo uklonili beton koji se nalazi ispod kružne bronzane plinte na kojoj stoji spomenik. Srećni smo što je sve ispalo dobro“, kazala je Nevenka Novaković, koja vodi projekat restauracije „Pobednika“.
Zanimljiv je podatak da će skulptura „Pobednik“ prvi put biti privremeno skinuta i ponovo vraćena kada se završi njena sanacija u ateljeu vajara Zorana Kuzmanovića.
Spomenik „Pobedniku“ podignut je 1928. godine na Gornjem gradu Beogradske tvrđave povodom proslave desetogodišnjice proboja Solunskog fronta.
Spomenik čine bronzana muška figura, rad vajara Ivana Meštrovića i postament koji je koncipiran u vidu dorskog stuba sa kanelurama na visokoj kockastoj bazi, autorsko delo arhitekte Petra Bajalovića.
Istorijat izrade i podizanja spomenika trajao je u periodu od 1913. do 1928. godine, mada prve ideje potiču iz 1912. godine, kada se pobedom u Prvom balkanskom ratu u javnosti počinju iznositi predlozi za podizanje spomenika u Beogradu, u slavu konačne pobede Srba nad Turcima.
Statua „Pobednika“, po umetnikovoj zamisli, trebalo je da predstavlja centralnu figuru monumentalne kompozicije sa fontanom.
Predviđeno je da fontana bude izrađena od kamena, sa postamentom koji su činile četiri lavlje figure, na čijim leđima je počivao ovalni bazen. Iz središta fontane uzdizao bi se mermerni stub, na čijem vrhu je predviđena figura „Pobednika“.
Početak Prvog svetskog rata prekida radove na fontani.
Kao austrougarski državljanin, Meštrović koji je radio na fontani, bio je primoran da napusti Srbiju i odlazi u Prag, gde ostaje do kraja rata.
Nakon završetka Prvog svetskog rata, Meštrović se vraća u Beograd sa namerom da završi započet rad.
S obzirom da su se prilike promenile i da finansijska sredstva u tom trenutku nisu mogla biti obezbeđena, Opština Beogradska je želela da prekine saradnju sa Meštrovićem i privremeno obustavi dalje radove na izradi spomenika.
Iz toga se rađa spor između Beogradske opštine i Meštrovića.
U proleće 1927. godine pitanje ovog spomenika ponovo postaje aktuelna.
Opština odlučuje da skulpturu „Pobednika“ postavi na Terazijama.
Međutim, nakon što su počeli pripremni radovi na kopanju temelja za postavljanje spomenika, beogradska javnost se usprotivila ideji postavljanja spomenika na Terazijama sa moralnog, ali i umetničkog aspekta.
Jednima je smetalo što je izliven nag muškarac, drugima to što ne predstavlja junaka Balkanskih ratova, a trećima to što nema nacionalnih obeležja i što podseća na starogrčke modele.
Nakon dugih polemika, rasprava i kritika, odlučeno je da skulptura dobija svoje mesto na platou Gornjeg grada Beogradske tvrđave.
