Pod naslovom „Posledice rata — dugotrajno ćutanje, bivša SR Jugoslavija 20 godina posle NATO napada“, berlinski list donosi opširan izveštaj i prenosi utiske sa nedavno održanog međunarodnog simpozijuma u Nišu o posledicama upotrebe municije sa osiromašenim uranijumom.
Nemački dnevnik iznosi podatke da je u Srbiji u toku NATO bombardovanja, koje je trajalo 78 dana, upotrebljeno 15 tona osiromašenog uranijuma i 289.536 klaster bombi na 333 mesta širom zemlje, te da je u tim napadima stradalo 3.500, a ranjeno 10.000 ljudi, da je znatno devastirana infrastruktura zemlje, razrušena hemijska industrija u Pančevu i zavod Zastava u Kragujevcu.
Ogromne posledice razaranja
Autor teksta Gerd Šuman, dugogodišnji poznavalac prilika na Balkanu, konstatuje da su posledice rata još velike, a da značajnih poboljšanja nema na vidiku, te dodaje da su i u Republici Srpskoj 1995. godine izvedeni slični napadi uz razaranje infrastrukture i da ozbiljne procene govore da se time ukupan obim negativnih posledica znatno uvećava.
„Junge velt“ piše da opštu situaciju u Srbiji ilustruju podaci da se godišnje iseli između 50.000 i 70.000 uglavnom stručnih ljudi i podseća da je hamburški „Di velt“ 5. februara ocenio da je stanje takvo da „Srbija krvari, a Nemačka od toga profitira“.
O posledicama upotrebe uranijumske municije na simpozijumu su raspravljali pravni, medicinski i drugi eksperti iz Srbije, Italije, Bugarske, Rusije, Grčke, Malte, Nemačke i Švajcarske, a zajednička misao svih izlaganja je bila da se konačno nešto čini i pokreće, prenosi berlinski list, prenela je Srna.
Napadači da snose troškove
„Junge velt“ pita koje konsekvence mogu da se izvuku u vezi sa upotrebom osiromašenog uranijuma, za ljude i okolinu od upotrebe tako opasnog oružja, koja je usledila u ratovima u Jugoslaviji i Iraku uz kršenje međunarodnog prava.
„Šta ako je pravo još i nakon 20 godina pravo pobednika? Zar napadači ne bi morali da snose troškove za obnovu hemijske industrije u Pančevu i zavoda Zastava u Kragujevcu? Isto tako za razorene ciljeve u BiH. Prema sadašnjim okolnostima, ova pitanja još ostaju otvorena, ali se ipak moraju postaviti zato što su to egzistencijalna pitanja“, navodi nemački dnevnik.
List citira nemačkog medicinskog stručnjaka profesora Klausa Ditera Kolendu da iza proizvodnje i upotrebe osiromašenog uranijuma stoje SAD i Velika Britanija, te da je, osim Balkana, municija sa osiromašenim uranijumom upotrebljavana u Avganistanu, Iraku, Somaliji, verovatno u Libiji i na kraju u Siriji sa ukupno oko 2.500 tona bačenog uranijuma.
Radi poređenja, list navodi procene da je za sanaciju posledica probnih gađanja u američkoj saveznoj državi Indijani sa 77 tona utrošenog osiromašenog uranijuma potrebno 7,8 milijardi dolara, što je i za moćni Pentagon bila previsoka cena.
„Plemeniti nakovanj“
U izveštaju se ističe da je Niš, jedan od najstarijih gradova Balkana, sa 6.000 godina dugom istorijom, često bio poprište borbi sa stranim zavojevačima od Osmanlija (1474-1877), preko Habzburgovaca (1914), do nemačkih fašista (1941-1944. godine), koji su bili najbrutalniji, jer su samo u logoru „Crveni krst“ držali 30.000 ljudi, od kojih je ubijeno njih oko 12.000.
„Opet se na kraju drugog milenijuma Nemačka vraća ovamo, gde je ranije prolila toliko krvi, ovaj put u savezu sa SAD u napadu pod nazivom ’Plemeniti nakovanj‘, koji nije bio ni malo plemenit, jer je u centru Niša podignut još jedan spomenik sa imenima gotovo 200 osoba stradalih od NATO napada“, ističe se u izveštaju.
„Junge velt“ piše da je i posle završetka rata umiranje nastavljeno i povećano, a da se u zemlji o temi uranijuma nije govorilo ili osiromašeni uranijum nije dovođen u vezu sa znatno povećanom stopom rasta broja obolelih i umrlih od malignih obolenja.
List ukazuje da NATO osporava navode nekih medicinskih stručnjaka, dok advokat Srđan Aleksić, nakon smrti majke od teške bolesti, značajnog povećanja broja obolelih i saznanja da je u Italiji vođeno i dobijeno više sudskih procesa u kojima je utvrđeno da se umiranje italijanskih vojnika dovodi u vezu sa njihovim boravkom na kontaminiranim područjima na području Kosova i Metohije, pokreće inicijativu da se ta tema otvori i traže načini kako da se ugroženima pomogne.
Prema Aleksićevom istraživanju, koji je i profesor, u Srbiji je između 2000. i 2019. od raka umrlo 18.000, a obolelo 30.000 ljudi, a mnogi medicinski stručnjaci uzroke povećanja broja obolelih dovode u vezu sa upotrebom municije sa osiromašenim uranijumom, piše nemački dnevnik, prenosi Tanjug.
