Podgorička Skupština zasijedala je od 24. do 29. novembra, a najvažnija sjednica održana je 26. novembra, kada je donijeta odluka o ujedinjenju Kraljevine Crne Gore i Kraljevine Srbije, kao i odluka o detronizaciji dinastije Petrović Njegoš.
Ciljajući na simboliku stogodišnjice od 26. novembra 1918. godine, nepoznati počinioci su tačno vijek kasnije, na današnji dan — 26. novembra 2018. godine Podgoricu kao i većinu crnogorskih gradova ponovo oblijepili bizarnim plakatima sa porukom „Nikad više 1918“.
Svjetla ispred upravne zgrade Glavnog grada Podgorice takođe su ugašena sinoć i tako će, kako je saopšteno, ostati do narednog četvrtka.
„Na simboličan način želimo jasno da iskažemo odnos prema Podgoričkoj skupštini, događaju koji zasigurno predstavlja mračnu stranu crnogorske istorije. Podsjećamo, 24–29. novembra 1918. godine, odlukama Velike narodne skupštine, Crna Gora je izgubila svoju državnost. Pripajanjem Crne Gore Srbiji, svrgavanjem dinastije Petrović–Njegoš, kao i pripremom gašenja autokefalne Crnogorske pravoslavne crkve, ime države Crne Gore nestalo je sa mape evropskih zemalja“, obrazlaže se na zvaničnoj stranici Fejsbuka Opštine Podgorica.
Događajima od prije 100 i više godina ovih dana baviće se i Skupština Crne Gore. Za 29. novembar na plenumu je zakazana rasprava o rezoluciji vladajuće Demokratske patrije socijalista(DPS) takođe sa lajt-motivom „Nikad više 1918“.
DPS, naime, traži da parlament izglasa rezoluciju o poništenju odluka Podgoričke skupštine iz 1918. godine, te da se taj događaj proglasi za „državni prevrat“, na šta je reagovao jedan dio crnogoske opozicije, odnosno Demokratski front (DF), koji je najavio svoju kontra rezoluciju „Nikad više 1916“, kojom žele da se van snage stavi, kako poručuju, „sramni čin kapitulacije Crne Gore iz 1916. godine“.
Građani i analitičari se pitaju čemu vodi agresivno potenciranje prošlosti i događaja od prije sto i više godina? Da li se istorija rezolucijama i proglasima može mijenjati? Kao i da li to danas ičim doprinosi rešavanju brojnih nagomilanih problema?
Analitičar i publicista Ratimir Vujačić za Sputnjik kaže da slučaj Crne Gore suprotno filozofskim mišljenjima potvrđuje paradoks da „ne određuje prošlost budućnost nego obrnuto“, te da se istorija može lako mijenjati samo ako je to u interesu vladajućih elita.
„Prošlost se da podesiti, podvesti interesu i biznis planu partije na vlasti. Nepoželjni događaji se retroaktivno ukidaju, do daljnjeg ne važe i imaju se smatrati nepostojećima. Bilo koji istoričar može za čanak sočiva, ili 120 kvadrata stambene površine, preokrenuti vremenski kontinuitet, zaploviti u prošlost, i podvrgnuti ono što se faktički dogodilo snazi političke odluke. Prošlost se po želji mijenja, dovoljno je samo da se promijene ciljevi partije na vlasti“, kaže Vujačić.
„Dušmani čak raznose glas da partija na vlasti ništa drugo i ne radi osim što ukida i dijeli po kapama prošlost, njene materijalne i nematerijalne vrijednosti. Nije tu samo pitanje kome prodati obalu, more i podmorje, naftne rezerve i slično, nego baciti na tender i odluke AVNOJ-a, Podgoričke skupštine, Rezoluciju Informbiroa…“, dodaje naš sagovornik.
U tom smislu Vujačić ironično primjećuje da je kada smo već u Crnoj Gori obnovili državnost i krenuli u sveopštu reviziju istorije, sada čak i „preskromno ukidati samo odluke Podgoričke skupštine od prije sto godina“.
„Ako se već došlo u posjed države i odgovarajućeg oruđa, bolje je npr. ukinuti Prvi svjetski rat, i onu gladnu godinu, jer je pomenuta skupština njegova posledica. Tada bismo imali samo Drugi svjetski rat, koji je mnogo bolje odrađen i čije smo posljedice uspješno ukinuli“, navodi Vujačić.
Naš sagovornik zaključuje da slučaj Crne Gore po svemu jasno poručuje da je „pogrešno je misliti da se prošlost ne može mijenjati“, te da „samo naivan ne uočava njenu upotrebnu vrijednost i oblast primjene“.
„Prošlost se može valorizovati na način kako se to inače čini i sa ostalom državnom imovinom. Poznato je npr. da DPS-ov državotvorni program nije u raskoraku sa ličnim profitom i trgovinom. Štaviše, iz male izmjene prošlosti moguće je izvući veliku korist“, primjećuje Vujačić.
