Na crno-beloj fotografiji je mladić visoko podignutih ruku i stisnutih šaka, a na beloj podlozi vidi se tanki komad konopca oko njegovog vrata. Ta fotografija nalazi se na ulazu u sedište Ujedinjenih nacija i na njoj je Stjepan Steva Filipović, piše „Indeks“.
Filipović je Hrvat iz Opuzena, koji se spletom životnih okolnosti još kao dete s roditeljima odselio u Srbiju u Valjevo, gde je nastala ta fotografija, svega nekoliko minuta pre nego što će Stevo ili Stjepan biti obešen. A obešen baš na današnji dan, 22. maja 1942. godine.
Index Vijesti: Na jednoj od najslavnijih fotografija iz Drugog svjetskog rata nalazi se Hrvat.
— Index.hr (@indexhr) 22. maj 2018.
Hrvat kojeg se Hrvatska srami. Zašto? https://t.co/S3xj1ISbzC
U Valjevu su Filipovića zvali Stevan, pa je tokom svog kratkog života on bio i Stjepan i Stevan. U predratno vreme bio je član lokalnog ogranka tada zabranjene Komunističke partije, a nakon nacističke okupacije, on je bio jedan od organizatora ustanka u valjevskom kraju. Na Badnje veče 1942. zarobili su ga četnici i nakon mučenja izručili Gestapou. Nacisti su ga, nakon višemesečne torture, pogubili pred okupljenim mnoštvom, kao upozorenje drugima.
Ali istorija je, kako ocenjuje „Indeks“, napravila jednu zanimljivu slučajnost. Naime, Filipović je ubijen na isti dan kada je u Šibeniku streljan Rade Končar. Hrvata Filipovića uhvatili su četnici i predali na nemilost Nemcima, a hrvatskog Srbina Radu Končara uhvatile su ustaše i predale Italijanima.
Filipoviću je spomenik podignut iu Valjevu i u rodnom Opuzenu. Onaj u Opuzenu je razvaljen 1991, a onaj u Valjevu je išaran i zapušten, ali se još nekako drži.
Stjepan Filipović u Hrvatskoj je vremenom zaboravljen. U revizionističkom ludilu, koje traje do danas, antifašisti su maknuti sa strane jer nisu poželjni, a Filipović još manje jer se odazivao na ime Stevan.
S druge strane u Ujedinjenim nacijama je Filipović neko čije ime vredi istaći. Slika tog mladića na pragu života kako s prkosno uzdignutim šakama pred fašističkim vešalima prkosi smrti ostaje tako kao jedna od najupečatljivijih uspomena na antifašizam. Hrvatske vlasti ga se stide, verovatno iz istog razloga, ocenio je „Indeks“.
