Prete i doživotne kazne: Sputnjik istražuje – mogu li ubice Srba da završe na sudskoj klupi

Ovo za Sputnjik govori advokat krivičnog prava Predrag Savić povodom mogućnosti pravnog gonjenja albanskih napadača koji su, kako pokazuju poslednji dokazi zvaničnog Beograda, otvorili vatru na nenaoružane Srbe u mestu Banjska.

Prema njegovom objašnjenju, do istine o načinu pogibije trojice Srba na Kosovu i Metohiji može se doći jedino reobdukcijom uz prateća forenzičko-balistička ispitivanja, a njihove porodice imaju pravo da pokrenu zahtev za tu vrstu istrage. Pravni metodi za pokretanje postupka i naučne tehnike za otkrivanje načina ubistva postoje, ali je upitno da li će one biti pokrenute.

Svedok koji se zatekao na licu mesta prilikom krvavog okršaja i koji je i sam ranjen, opisuje detaljno kako su pripadnici albanskih specijalaca pucali sa razdaljine od samo dva metra na ranjenog i nenaoružanog Bojana Mijailovića, koji je u trenutku ubistva ležao na zemlji.

Međunarodne konvencije zabranjuju da se čovek koji je lišen slobode ili koji je povređen na bilo koji način zlostavlja, odnosno da se prema njemu primenjuje bilo kakva tortura, bilo koji vid nasilja i, naravno, u krajnjem slučaju - ubistvo.

Uslovi za krivično gonjenje počinilaca postoje, naglašava Savić, budući da i ustav Republike Srbije i ustav tzv. Kosova priznaju pravo na život kao neprikosnoveno i apsolutno pravo, a u ovom konkretnom slučaju, gde bi se motiv ubistva mogao tumačiti kao osveta, verska ili nacionalna mržnja, predviđena je kazna doživotnog zatvora. Srbija, naglašava Savić, ima pravo da procesuira ovaj slučaj, iako je Kosovo teritorija pod upravom međunarodne zajednice.

Advokat Toma Fila naglašava da postoje jasna akta koja nalažu, kako u srpskom tako i u međunarodnom pravnom okviru, da se sa razoružanim čovekom koji se predao mora ljudski postupati i da svako odstupanje od toga povlači krivičnu odgovornost.

Fila smatra da istraga mora biti sprovedena, pogotovo imajući u vidu da se radi o „zločinu protiv čovečnosti“, ali je skeptičan po pitanju njenog ishoda. Najveći domet koji bi se dosegao eventualnom istragom koju bi sprovela država završio bi se izjavom kojom bi se srpska javnost upoznala sa detaljima gnusnog zločina, a istraga u nadležnosti nekog od međunarodnih tela bila bi, po mišljenju File, pristrasna jer bi „jedino mogli nama da sude“, a da „nikoga odgovornog neće procesuirati“.

S druge strane, advokat Predrag Savić apeluje da postoje dva međunarodna tela koja se bave upravo ovakvom tematikom i da u oba slučaja porodice nastradalih pokreću postupak. On smatra da bi vredelo pozvati se na ove međunarodne instance, a da bi trebalo sprovesti i „domaću“ istragu zasnovanu na forenzičkim dokazima.

Postoje dva komiteta koji bi se ovime mogla pozabaviti. Jedan od njih je pri Savetu Evrope i bavi se borbom protiv torture i maltretiranja nakon i u toku hapšenja, a drugi je pri UN. U oba slučaja porodice nastradalih imaju pravo da pokrenu postupak za pribavljanje dokaza o svemu, objašnjava Savić.

FARO softver se, objašnjava krivičar Savić, koristi u svim policijama sveta, a postoji i pri srpskoj policiji – Centar za forenzičko istraživanje u Novom Sadu ga koristi.

Ovim programom se precizno može izračunati tačna udaljenost sa koje je žrtva ubijena, odnosno razdaljina sa koje je pucano, koristeći podatke sa ulazno-izlaznih rana i položaja u kojem su akteri zatečeni u vreme ubistva. Nakon toga se vrši trodimenzionalno snimanje kamerom mesta ubistva, nakon čega se svi prikupljeni podaci ubacuju u kompjuter, koji zatim besprekorno izračunava način nastanka povreda, odnosno metod ubistva.