„Krunisanje cara Dušana“: Narodni muzej predstavio monumentalno delo Paje Jovanovića /foto/

Na svečanosti u Narodnom muzeju, pred brojni novinarima i zvanicama, ponovo je predstavljena Jovanovićeva kompoziciju veličine preko 20 kvadratnih metara koja prikazuje čin krunisanja cara Dušana u Skoplju 1346. godine, a naslikana je kao porudžbina Kraljevine Srbije za potrebe učešća na Svetskoj izložbi u Parizu 1900. godine.

U obraćanju ispred konzervatorskog tima, Nataša Ilić je istakla da su ponosni što su dugotrajnim i odgovornim poslom bili u prilici da doprinesu trajanju remek-dela koje je jedno od simbola naše nacionalne umetnosti i muzeja.

Iz Narodnog muzeja je ranije navedeno da su na dugotrajnost restauratorskog procesa uticale pre svega dimenzije slike, ali i sveobuhvatne analize tehnike i slikarskog postupka, koje su mu prethodile.

U saradnji sa Tehnološko-metalurškim i Hemijskim fakultetima u Beogradu, stručnjaci Narodnog muzeja su ispitali mehanička svojstva platna i način pripreme za slikanje, kako bi precizno bio proračunat inovativan način zatezanja slike, prvi put primenjen u Srbiji.

Ilićeva se, između ostalih, zahvalila inženjerima Stanku Rodiću i Milovanu Bijelcu što su sa njenim timom dizajnirali i konstruisali novi inovativni nosilac koji je kod nas prvi put primenjen kao podrška jednom monumentalnom delu.

Iz Muzeja je navedeno da je i analitički pristup konzervatora otkrio sasvim originalan, bez primera za poređenje, postupak prepariranja platna koji nam je dopunio znanje o Jovanoviću kao slikarskom tehnologu koji je vešto manipulisao materijalima kako bi postigao likovne vrednosti prema svojoj umetničkoj zamisli i želji naručioca kralja Milana Obrenovića.

Predsednik Upravnog odbora Narodnog muzeja Darko Tanasković je istakao je da je ponovnim predstavljanjem jedne od, kako je ukazao, najznačajnijih slika koje se nalaze u fondovima muzeja dat najbolji i najprimereniji doprinos obeležavanju Dana državnosti Srbije.

„Tematski, sadržinski, kulturno-istorijski ova slika doprinosi uspostavljanju jednog ozbiljno poremećenog kontinuiteta u srpskoj kulturi nacionalnog i istorijskog pamćenja, koje je i danas pod ozbiljnim udarcima, i koje se povija pod nekim događajima koji nemaju nikakve veze sa umetnošću, kulturom i istorijom“, naveo je Tanasković.

Prema njegovim rečima, višestruka simbolika današnjeg čina će najbolje doprineti razumevanju veličine naše kulturno-istorijske tradicije i njene stalne savremenosti u svim istorijskim trenucima.

„Dušanov zakonik je bio izraz pravne misli i prakse koja je u 14. veka prepoznavala ono što je najbolje za državu i narod, a danas imamo praznik Sretenje gde se sećamo da smo 1835. godine bili u duhu moderna evropska država iako nam neki to osporavaju“, naglasio je Tanasković.

Paja Jovanović (1859-1957) je s velikom studioznošću na slici prikazao 31 istorijsku ličnost, pristupivši vizuelnoj rekonstrukciji istorijskog događaja analitično i marljivo, prikupljajući podatke u Beču, Veneciji, Carigradu, Skoplju, Prizrenu i srednjovekovnim manastirima proučavajući odežde, kraljevske ornate i istorijske ličnosti.

Tanasković je podsetio da je slikar radio dve do tri godine na prikupljanju građe iz istorije tog vremena, odlazeći u manastir Gračanica, tada u sastavu Turske, da snima freske fotoaparatom.

„On se naučno-istraživački pripremao za izradu slike. Naravno, ne bi vredelo da nije bio veliki umetnik, ali govori u kojoj meri je na najsavremeniji način radio na pripremi za ovu sliku. Danas na najsavremeniji i najstručniji način naši restauratori su sledili put Paje Jovanovića“, rekao je Tanasković, preneo je Tanjug.