Kako je izgledao udar asteroida koji je ubio dinosauruse

Čiksulub krater u Meksičkom zalivu, na poluostrvu Jukatan mesto je za koje se pretpostavlja da je bilo epicentar udara asteroida.

Izučavajući njegovu geologiju, kao i geologiju na drugim krajevima planete, naučnici su napravili najverovatniji scenario šta se dogodilo tokom samog udara, ali i u godinama koje su sledile.

Asteroid koji je tada udario u Zemlju imao je prečnik od oko 12 kilometara i kretao se brzinom od 43.000 kilometara na sat, a zemlju je, kako su utvrdili naučnici, pogodio pod najgorim mogućim uglom, kaže Šon Gulik, profesor Instituta za geofiziku Univerziteta u Teksasu.

Udar asteroida napravio je krater prečnika 200 kilometara.

Ugao od 60 stepeni u odnosu na horizont, pod kojim je asteroid udario u našu planetu, bio je najdestruktivniji mogući, jer je omogućio izbacivanje velikih količina prašine i aerosola u atmosferu, navodi Gulik, prenosi „Lajvsajens“.

Naučnici su do tih saznanja došli proučavajući asimetričnu strukturu kratera, poziciju izbačenih stena, jedinstvene sekvence sedimenata, kao i nedostatak posebne vrste stenja, poznate kao evaporati, kao što su halit i gips.

Prema njihovom zaključku, udar asteroida doveo je do toga da evaporati ispare, i poslaop je 325 gigatona sumpora, u vidu sumpornih aerosola i 435 gigatona ugljen-dioksida u atmosferu.

Materijal izbačen u atmosferu sastojao se uglavnom od stena koje su isparile i kapljica sumporne kiseline, koja je nastala otapanjem sulfatnih morskih stena poznatih kao anhidriti, navode naučnici.

To je stvorilo „pokrov“ koji je prekrio celu planetu, smanjujući ulazak Sunčeve toplote i svetla, što je dovelo do dugoročnog hlađenja Zemlje.

Prema nalazima naučnika, prosečna temperatura u tropskom delu pala je sa 27 na samo pet stepeni Celzijusa.

Zbog prigušene Sunčeve svetlosti otežana je bila i fotosinteza, pa je kolabirao lanac ishrane na kopnu i u okeanima, zbog čega je izumro veliki broj životinjskih vrsta.

Osim toga, došlo je do smrtonosnih kiselih kiša koje su padale danima posle udara asteroida. Te kisele kiše uništavale su morske životinje koje su živele u gornjim slojevima okeana, jezera i reka.

Udar je izazvao i velike cunamije, a prvi udar imao je visinu od čak kilometar i po i kretao se brzinom od 143 kilometra na sat. I na udaljenim delovima svetskih okeana zabeleženi su cunamiji koji su imali visinu od četiri do 15 metara. Naučnici su do ovog saznanja došli proučavajući sedimentne stene u američkoj državi Luizijani.

Užareno stenje koje je izbačeno u atmosferu, a potom je padalo na tlo, dovelo je do serije šumskih požara, čiji su dim i pepeo dodatno doprineli zatamnjivanju Sunčeve svetlosti.

Da se ovaj udar asteroida dogodio pre 66 miliona godina, naučnici su utvrdili na osnovu sedimenata iz tog perioda, koji sadrže naslage iridijuma, elementa veoma retkog na Zemlji, ali čestog u asteroidima.

Profesor Šon Gulik navodi da su promene u Zemljinoj atmosferi drastično uticale na celu planetu i da je hlađenje trajalo duže od decenije, te je zbog toga došlo do masovnog izumiranja vrsta.