„Sjedinjene Američke Države i druge zemlje razvijale su scenarije mogućeg oružanog sukoba. Međutim, proračun je pokazao da bi američka strana u potencijalnom sukobu mogla da pretrpi iste gubitke kao tokom Drugog svetskog rata na Tihom okeanu, zato sada Vašington pokušava da proširi vojno-politički sistem saveza od Japana do Indije, koji bi trebalo da izoluje Kinu“, izjavio je šef Centra za vojno-političke studije Instituta SAD i Kanade Ruske akademije nauka Vladimira Batjuk.
On je dodao da se „Americi i njenim vojno-političkim saveznicima u regionu ne dopada to što Peking kontroliše saobraćajne trase“, izdvajajući posebno jednu od glavnih trgovinskih ruta na planeti koja prolazi Južnim kineskim morem i povezuje Japan i Južnu Koreju sa zemaljama zemljama Indo-pacifičkog basena i Bliskog i Srednjeg istoka.
Teritorijalni spor prerasta u oružani sukob?
Kina već decenijama vodi sporove sa nekoliko zemalja u azijsko-pacifičkom regionu oko teritorijalne pripadnosti niza ostrva u Južnom kineskom moru, gde su pronađene značajne rezerve ugljovodonika. Radi se, prvenstveno, o arhipelagu Siša (Paraselska ostrva), ostrvima Nanša (Spratli) i Huanjan (greben Skarboro). U ovaj spor su u većoj ili manjoj meri uključeni Vijetnam, Bruneji, Malezija i Filipini.
Prema rečima Batjuka, mešanje Amerike u taj teritorijalni spor na strani kineskih protivnika preti da spor pretvori u prilično ozbiljan oružani sukob.
„Američka politika ima za cilj stvaranje sanitarnog kordona oko Kine, vojno-političkog saveza, koji izoluje tu zemlju“, izjavio je politikolog za televiziju RT.
Sa stavom Batjuka složio se i kongresmen-republikanac Ted Joho, koji je u intervjuu za „Vašington Egzaminer“ rekao da misli da će u narednih tri do šest meseci doći do sukoba.
Istovremeno, direktor Instituta Dalekog istoka Ruske akademije nauka Aleksej Maslov kaže da Sjedinjene Američke Države očigledno stvaraju „antikineski front“ u regionu.
„Sada Sjedinjene Američke Države pokušavaju da ujedine zemlje koje imaju teritorijalni sukob sa Kinom. Istovremeno, uprkos sukobu, Kina je najveći investitor u tim zemljama“, rekao je politolog.
„Jači“ nije uvek u pravu
Američki državni sekretar Majk Pompeo izjavio je ranije da se ne sme dozvoliti da Južno Kinesko more postane deo kineske „imperije“. Osim toga, Pompeo je naglasio da „SAD pozdravljaju čvrste namere lidera država Asocijacije nacija jugoistočne Azije (ASEAN) da reše sporove u Južnom Kineskom moru u skladu sa međunarodnim pravom.
„Podržavamo međunarodnu zajednicu u zaštiti slobode mora i poštovanju suvereniteta, takođe odbacujemo svaki pokušaj uspostavljanja principa da je 'jači uvek u pravu', bilo da je to u Južnom kineskom moru ili celom regionu“, izjavio je Pompeo.
Podsetio je i da je 2016. godine Pomorski arbitražni sud odbacio pomorske pretenzije Kine i stao na stranu Filipina. Prema tome, kako tvrdi Vašington, Peking nema pravnu osnovu da pretenduje na područja tog mora.
Stav Vašingtona već je podržao Tokio. Šef japanske diplomatije Tošimicu Motegi je tokom konferencije za novinare rekao da reči šefa američkog Stejt Departmenta „svedoče o nepokolebljivoj privrženosti Amerike miru i stabilnosti u regionu“.
Kina za Ameriku ─ rak-rana
Dekan na Fakultetu svetske politike Moskovskog državnog univerziteta „Lomonosov“ Andrej Sidorov smatra da se takva politika Stejt departmenta, uzimajući u obzir i američke sankcije protiv Kine uvedene zbog Hongkonga, može razmatrati i kao politički pritisak na Peking.
„Kina je za Sjedinjene Američke Države otvorena rana, koju američka strana redovno posipa solju. Vašington sebe smatra jednim od glavnih zaštitnika principa slobode mora, tako da Peking, prema njegovoj logici, ne bi trebalo da preteneduje na dominaciju u ovom regionu“, rekao je ekspert.