Ljudi su se setili 90-ih godina prošlog veka, kada smo zbog međunarodnih sankcija bili suočeni sa nestašicom naftnih derivata, što su koristili šverceri, prodajući gorivo po astronomskim cenama – često u plastičnim flašama.
Baš taj šverc goriva bio je prva asocijacija mnogim građanima, koji se u geopolitička dešavanja u svetu i potencilanu ulogu akcionara NIS-a – Gaspromnjefta i Gasproma u dešavanjima u Ukrajini baš ne razumeju. Nije običnog građanina Srbije umirilo ni nemušto pojašnjenje američkog ambasadora u Beogradu, Kristofera Hila, da sankcije nisu uperene protiv srpske privrede već protiv Rusa, koji profit iz NIS-a koriste za finansiranej rata u Ukrajini.
Zvanični papir sa najavljenim sankcijama iz Vašingtona još nije stigao u Beograd. Najavljeno je da će sankcije podržati i Velika Britanija. Videćemo hoće li i Brisel. A za Srbiju i NIS je posebno bitno hoće li Hrvatska obustaviti transport nafte za NIS iako JANAF sa našom naftnom kompanijom ima ugovor koji važi do 31. decembra 2025. godine (10 miliona tona, plus – minus 10%, sa klauzulom da NIS plaća „puno za prazno“).
Pitanje je, dakle, hoće li EU da prihvati i podrži američke sankcije. U 15. paketu briselskih sankcija protiv Rusije ne pominje se NIS. A pitanje je i hoće li Hrvatska, ako EU ne podrži ove američke sankcije morati / hteti da ih poštuje. Odnosno, kako će JANAF da se ponaša prema američkim sankcijama. Jer, ova hrvatska firma oko 80% posla obavlja sa NIS-om. I tako knjiži popriličnu zaradu. Ako obustave tranzit nafte ka pančevačkoj rafineriji i JANAF, pa time i budžet hrvatske bili bi u minusu.
Prepustiti rafineirju u Pančevu bio bi, naravno, problem za NIS iz više razloga. Jer, u sklopu NIS-a je pored Rafinerije nafte u Pančevu i benzinskih pumpi i HIP Petrohemija, jedan od najvećih izvoznika iz Srbije. A Petrohemija se mnogim sirovinama snabdeva baš iz rafinerije.
Srpska privreda, takođe, koristi mnoge derivate koji se proizvode u pančevačkoj rafineriji. Tako da eventualni problem da li će biti benzina i dizela iz NIS-a na srpskim pumpama nije jedini problem. Motorna goriva se, doduše, mogu uvesti. Iz okoolnih zemalja.
O svim tim potencijalnim problemima i mogućnostima za njihovo prevazilaženje u današnjoj „Energiji Sputnjika“ Jelica Putniković razgovara sa koleginicom, novinarkom koja već dugo godina prati energetski sektor Jasnom Petrović Stojanović, urednicom ekonomske rubrike u dnevnom listu „Politika“.
O emisiji „Energija Sputnjika“
„Energija Sputnjika“ je emisija portala i radija Sputnjik koju vodi Jelica Putniković, stručnjak za energetiku.
Teme su mahom vezane za energetiku i ekonomiju, lokalnog i globalnog karaktera, a gosti su stručnjaci u svojim poljima. Emituje se svakog utorka u 21.00.