Oslobođenje Beograda dalo je jedan veliki moralni podstrek Srbiji, Srbima i Jugoslovenima da nastave sa daljim oslobođenjem svoje zemlje, ocenio je Đukić na naučnoj konferenciji povodom 80 godina od oslobođenja Beograda i Srbije u Drugom svetskom ratu – „Kultura sećanja i negovanje istorijske istine“ održanoj u Ruskom domu.
Crvena armija – zamajac oslobođenja Jugoslavije
„Ja bih hteo da kažem da je nakon oslobođenja Beograda nastao taj glavni proces oslobođenja Jugoslavije jer je Crvena armija po dogovoru iz Moskve trebalo da obezbedi partizanima opremu za formiranje 12 divizija i dve eskadrile aviona. A partizani će kasnije kroz Jugoslovensku armiju svu svoju snagu pokazati probojem Sremskog fronta 12. aprila 1945. godine“.
Đukić je istakao da je pre oslobođenja Beograda napravljen jedan važan politički potez kad je Josip Broz Tito sa Visa odleteo za Moskvu gde je sa Staljinom sklopio sporazum vezan za ulazak Crvene armije u Jugoslaviju.
Važno je što je pre početka Beogradske operacije napravljen politički sporazum koji je praktično davao legalitet jedinicama Crvene armije na teritoriji Jugoslavije i definisao saradnju sa jedinicama Narodnooslobodilačke vojske, dodao je Đukić.
Tri crvenoarmejca na jednog partizana
Đukić je naveo da su Sovjetske snage u Beogradskoj operaciji angažovale 300.000 vojnika, a snage Narodnooslobodilačke vojske 100.000 boraca.
Pukovnik Slobodan Đukić
© Sputnik / Lola Đorđević
„Ono što je veoma važno je da su jedinice Crvene armije bile regularne snage sa borbenim iskustvom i borbenom tehnikom. Jedinice Crvene armije su imale lovačke avione JAK 3 i Jak 9, jurišne avione 'iljušin' i bile su naoružane tenkovima T 34. Znači, to je bila jedna regularna vojska i ne samo da je bila ustrojena onako kako treba za vođenje frontalnih borbi, nego je ta vojska imala i veliko ratno iskustvo.“
Prelazak partizana iz gerilske u regularnu vojsku
S druge strane, partizani su bili naoružani samo lakim streljačkim naoružanjem i po ulasku sovjetskih snaga u zemlju imali su samo 40 minobacača i lakših artiljerijskih oruđa, dodao je Đukić.
U operaciji oslobađanja Beograda kompletnu tehniku davala Crvena armija, pa bi se moglo reći da su partizani do tada vodili romantični period rata, naglasio je Đukić.
„Partizani su mogli da napadaju, da se povuku kad su hteli, nisu branili određenu teritoriju i nisu učestvovali u osvajanju većih gradova. Znate da partizanske snage tokom 1941. godine nisu uspele da oslobode ni Kraljevo, ni Valjevo, ni Šabac a da ne govorim o Bosni gde nisu uspeli da oslobode Banjaluku, Mostar ili druge veće gradove. Znači partizanske snage nisu bile sposobne za osvajanje većih gradova dobro branjenih od nemačkih snaga. Tako da je Beogradska operacija imala za partizane vrlo veliki značaj. Ona je značila prekretnicu – prelazak jedne vojske iz gerilske u regularnu vojsku“, zaključio je Đukić.
Pogledajte i:
Pogledajte i: