Delegaciju Vlade Srbije predvodi je državni sekretar Ministarstva za rad zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja Zoran Antić koji je položio venac na spomen obeležje.
Vence su položili i predstavnici Ministarstva Odbrane i Vojske Srbije, ambasade Srbije, grada Krfa, udruženja potomaka učesnika Prvog svetskog rata i Društva za negovanje tradicije oslobodilačkih ratova od 1918. godine, veterani 63. padobranske brigade, učesnici bitke na Košarama...
Polaganjem venaca kod Spomen ploče na plaži u luci Guvija
© Sputnik / Lola Đorđević
Polaganju venaca prethodio je pomen srpskim ratnicima, koji su zajedno služili srpski i grčki sveštenik, dok su na počasnoj straži oko spomen obeležja stajali kadeti Kriminalističko-policijske akademije i Vojne akademije.
Spomen obeležje u luci Guvija, u slavu svojih palih saboraca i u ime preživelih, svečano je 1975. godine otkrio Solunac Milan Gvozdenović. Na spomen ploči je na srpskom, grčkom i francuskom ispisano:
"U ovoj luci ostrva Krfa saveznička srpska vojska dolazeći iz Albanije iskrcavala se od 6. januara do 5. aprila 1916.
Grčkom narodu - zahvalni srpski ratnici."
Prvo odredište
Luka Guvija bila je prvo odredište iznemoglih srpskih ratnika, koji su nakon albanske golgote spas pronašli na grčkom ostrvu Krf, koje je od ostrva spasa postalo mesto vaskrsnuća srpske vojske i Srbije.
Golgota i stradanje srpske vojske i naroda počela je oktobra 1915. godine, kada je nakon više od mesec dana pružanja otpora daleko nadmoćnijem neprijatelju, srpski vojni i državni vrh doneo odluku o povlačenju prema Jadranskom moru. Procenjuje se da je te hladne i kišovete jeseni u povlačenje krenulo više od 400.000 ljudi. Zaleđenim putevima ka vratima spasa, zajedno sa vojskom i velikim brojem izbeglica, povlačio se i sam kralj Petar.
Glad, zima, napadi albanskih plemena iz zaseda, učinili su da mnogi od, slavnim pobedama na Ceru i Kolubari ovenčanih srpskih vojnika, zauvek ostanu u bespućima albanskih planina. Pretpostavlja se, da je od početka povlačenja, život izgubilo više od 70. 000 vojnika i civila.
Kadeti Kriminalističko-policijske akademije i Vojne akademije na počasnoj straži pored spomen ploče
© Sputnik / Lola Đorđević
Posle više od mesec dana teških marševa, srpska vojska se okupila kod Skadra, Drača i Valone, ali dolazak na obalu nije značio i konačan spas. Velike sile nisu mogle da se dogovore o načinu i mestu prihvata gladnih, promrzlih i iscrpljenih srpskih ratnika (prema podacima srpske Vrhovne komande, na albansku obalu je stiglo oko 110.000 vojnika i 2.350 oficira).
Kao i uvek u teškim vremenima, Srbija se za pomoć obratila Rusiji. Odgovarajući na molbu srpskog državnog vrha, car Nikolaj Drugi upućuje telegram saveznicima u kome zahteva da srpska vojska bude spasena ili će se u protivnom Rusija povući iz saveza.
Posle energične reakcije ruskog cara počela je evakuacija srpske vojske sa obala Albanije.
Prvi konvoji sa srpskim vojnicima, sa albanske obale nisu krenuli put Grčke, već Afrike, tačnije put Tunisa u mesto Bizertu gde su se nalazile savezničke bolnice. Nakon zauzimanja ostrva Krf od strane jednog odreda francuske vojske (6 Alpski lovački pešadijski bataljon) saveznici donose odluku da ostrvo bude baza, mesto oporavka i reorganizacije srpske vojske.
Ostrvo spasa i vaskrsnuća
Od početka janura 1916. godine kada su se prvi srpski vojnici iskrcali u luci Guvija do kraja februara te iste godine, na Kerkiru (kako Grci zovu ostrvo) ukrcano je i evakuisano (pomoću 43 saveznička broda) oko 113.000 vojnika i starešina i oko 15.000 izbeglica odnosno civila.
Njihovo prvo iskrcavanje na ostrvo car Nikolaj Drugi pozdravio u telegramu upućenom prestolonasledniku Aleksandru Karađorđeviću
"Saznao sam s radošću da su janačke srpske trupe, posle slavne borbe, transportovane na Krf. Ubeđen sam da će ona kroz kratko vreme, posle odmora, tako zasluženog, opet uzeti učešće zajedno sa saveznicima u borbi protiv opšteg neprijatelja. Predvođena Vašim Kraljevskim Visočanstvom ona će produžiti put slave i približiti se času obnavljanja i uskrsnuća Velike Srbije.“
Od momenta kada je noga prvog srpskog vojnika kročila na obalu Krfa, ovo prelepo mitsko ostrvo za nas Srbe će zauvek postati ostrvo spasa, nade, stradanja ali i vaskrsnuća srpske vojske i Srbije.
Pogledajte i: