Ustav Republike Srpske, koji je uz određene amandmane i danas na snazi, donesen je pre izbijanja tragičnih sukoba i jednostranog bošnjačkog i hrvatskog proglašenja nezavisnosti BiH nakon referenduma koji je održan 1. marta i na kojem nisu učestvovali Srbi.
Prvi korak srpskih poslanika u Sarajevu i njihova istorijska odluka da osnuju Skupštinu srpskog naroda u BiH označili su stvaranje Republike Srpske.
Skupština srpskog naroda u BiH osnovana je 24. oktobra 1991. godine, nakon što su 14. oktobra srpski poslanici preglasani u tadašnjoj Skupštini SR BiH.
Skupština je raspisala plebiscit o ostanku srpskog naroda u zajedničkoj državi Jugoslaviji na kojem su se Srbi u BiH gotovo 100 odsto izjasnili za tu opciju.
Muslimani i Hrvati nisu priznali rezultat plebiscita, nakon čega su svi srpski poslanici iz svih stranaka u Skupštini SR BiH nastavili rad u Skupštini srpskog naroda u BiH i počeli donošenje akata kojima je konstituisana Republika Srpska.
Od desetak konstitutivnih akata koji su ustavnopravna osnova za stvaranje Republike Srpske, dva su najznačajnija - Deklaracija o proglašenju Republike Srpske i Ustav Republike Srpske.
Skupština srpskog naroda u BiH donela je Deklaraciju 9. januara, a Ustav 28. februara 1992. godine.
Pravnik Milan Petković rekao je Srni da je Ustav po samoj definiciji najviši politički i pravni akt, temelj postojanja Republike Srpske, čijim je donošenjem uspostavljen kompletan politički i pravni sistem koji je Srpskoj dao sve elemente državnosti.
Petković je istakao da je na jednoj strani ono što je odbranjeno u ratu kao teritorija Republike Srpske, a na drugoj strani je Ustav kao temelj postojanja i funkcionisanja u pravnom i političkom smislu jedne zemlje, odnosno države kakva je de fakto Srpska.
On je naveo da je Ustav Republike Srpske definisao Srpsku kao Republiku sa širokim ovlašćenjima, koja ima svoju teritoriju, vlast i narod, odnosno ima sve elemente državnosti i koja je u potpunosti funkcionalna i funkcioniše na principu parlamentarne Republike sa jasnom podelom vlasti na izvršnu, sudsku i zakonodavnu.
„Ustav Republike Srpske je doživeo određene izmene nekada voljom naroda, a nekada nametanjem visokih predstavnika, jednom vrstom pravnog nasilja koji je samo delimično derogirao taj pravni akt i narušio jedan odličan koncept koji je uspostavljen pre 32 godine“, naveo je Petković.
Pogledajte i: