Ovako Duško Čelić, profesor Pravnog fakulteta Univerziteta u Kosovskoj Mitrovici, tumači postavljanje spomenika albanskom političaru Ademu Demaćiju. Kad god je reč o slučajevima iz bliže ili dalje prošlosti, kako u ovom, tako i u mnogobrojnim drugim situacijama, Čelić tvrdi da Priština pribegava falsifikovanju, a ne konsultaciji činjenica.
Lažni disident
Demaći je pripadao grupi albanskih političara koje su nazivali enveristima, odnosno onima koji su baštinili ideologiju Envera Hodže. Pored toga, dodaje Čelić, politika sa one strane Prokletija bila je zasnovana na albanskim aspiracijama prema južnom delu Srbije, odnosno Kosovu i Metohiji, dok je na Kosovu i Metohiji svoje obličije imala u albanskom separatizmu, čiji je jedan od najistaknutijih onovremenih protagonista bio upravo Demaći.
Adem Demaći je bio dugogodišnji politički zatvorenik u bivšoj Socijalističkoj Federativnoj Republici Jugoslaviji i sa dolaskom višepartijskog sistema 1990. godine on je pušten iz zatvora. Međutim, taj „oreol disidenta“ on je nezasluženo nosio tokom devedesetih godina zbog toga što je njegova politika, u ono vreme, bila zapravo marksističko-lenjinistička i separatistička, govori Čelić za Sputnjik.
Sa prelaskom na oružani separatizam, a ne na mirnu političku borbu, ako se tako može nazvati zalaganje za otcepljenje Kosova i Metohije od Srbije, Adem Demaći je postao neka vrsta glasnogovornika tzv. Oslobodilačke Vojske Kosova (OVK) i njen portparol.
Pripadnici teroritičke organizacije OVK ispred spomenika Adema Jašarija
© AP Photo / Visar Kryeziu
Veoma je interesantna činjenica da je sve vreme pred kraj devedesetih godina, dok se bavio takvom vrstom političke delatnošću, on bio na slobodi. Taj „represivni“ Miloševićev režim bio je takav da je Demaći mogao da radi sve što radi, a da ne bude uhapšen. Dakle, imao je slobodu da bude glasnogovornik i, najverovatnije, veza oružanog krila OVK sa međunarodnim misijama i drugim stranim faktorima koji su se tada nalazili u Prištini. Tu pre svega mislim na OEBS i na kancelariju američke ambasade u Prištini.
Vilijam Voker na Kosovu
© AP Photo / Visar Kryeziu
Politički sin Aljbin Kurti
U drugoj polovini devedesetih godina, Ademu Demaćiju je politički prišao Aljbin Kurti i od njega je počeo da uči „politički zanat“. Najverovatnije je i on bio direktno umešan u aktivnosti koje je Demaći obavljao u drugoj polovini devedesetih godina, smatra Čelić. Pod ovim se misli na vezu sa oružanim krilom OVK i stranim diplomatskim misijama u prištini.
Čini mi se da je ovo još jedna od onih priča i igara iz Prištine koje imaju više dnevnopolitičku, nego neku taktičku, ili bar istorijsku svrhu. Aljbin Kurti sebe predstavlja kao „mladog Demaćija“, a uz to i kao nekoga ko ostvaruje politički san njegovog političkog oca – Adema, a to je san o ujedinjenju Kosova i Metohije sa Albanijom. Ja duboko verujem da tu svoju ideju on neće moći da realizuje, zaključuje Čelić.
Aljbin Kurti
© AP Photo / Visar Kryeziu