Godine 1905. arheolozi su pronašli neobične mumije babuna u Dolini majmuna, arheološkom nalazištu na zapadnoj obali Nila poznatom po prikazima ovih životinja na zidovima grobnica. Životinjama su nedostajali očnjaci i, za razliku od drugih mumificiranih primeraka majmuna iz istog perioda, nisu sahranjene s plemićima niti su pronađeni u grupnim katakombama.
Više od stotinu godina stručnjaci se pitaju kako su majmuni tamo dospeli, odakle su doneti i iz kog razloga. Naučnici su zato testirali deset različitih uzoraka i uspeli da izvuku DNK iz jednog od njih. Biolog Gisel Kop sa Univerziteta Konstanc u Nemačkoj je, koristeći novu metodu genetske analize DNK, otkrila poreklo davno mrtvih babuna, piše „Biznis insajder“.
Priča o dva drevna grada ili samo jednom
Procenjuje se da mumija babuna iz koje je dobijen DNK datira između 800. i 500. godine pre nove ere. Nalazi pokazuju da je stigla s područja Roga Afrike. Naučnici su uporedili genetski profil mumije s drugim uzorkom iz obalnog područja u Eritreji, gde se u davnim vremenima verovatno nalazila luka Adulis, i pronašli su podudaranje.
Međutim, ovaj pavijan je mumificiran mnogo pre nego što je drevni grad Adulis procvetao u važan trgovački centar i luku, gde se često trgovalo životinjama kao što su pavijani i leopardi. Drevni tekstovi iz istog perioda ukazuju da je verovatno došao iz grada Punta.
Tačna lokacija Punta dugo je zbunjivala naučnike jer se grad pominje u važnim tekstovima, ali se ne nalazi na postojećim mapama.
„Uzorak koji smo proučavali odgovara hronološki lokaciji Punta, ali geografski odgovara Adulisu. Stoga pretpostavljamo da su Punt i Adulis dva različita imena za isto mesto, koja su korišćena u različitim vremenskim periodima“, napisala je Gisel Kop.
Ona je rekla da još nije sasvim jasno kako su drevni narodi prenosili babune u Egipat, tako daleko od njihovog prirodnog staništa.
„Sudeći po načinu na koji su stari Egipćani predstavljali babune u svojoj umetnosti, čini se kao da su ih posmatrali u njihovom prirodnom okruženju“, rekla je ona.
Otelotvorenje najvažnijih božanstava
Antropolog Natanijel Domini sa koledža Univerziteta Dartmut u SAD navodi da se u istom periodu babuni nisu mnogo prikazivali na afričkim umetninama jer su smatrani štetočinama.
„U Africi ćete videti mnogo slonova i žirafa i raznih figura koje predstavljaju životinje, ali veoma retko babune. Nisu ih mnogo voleli. Babuni su im krali useve i hranu, širili bolesti“, rekao je Domini.
„Sećam se da sam prilikom prve posete Egiptu bio zadivljen brojem pavijana prikazanih na zidovima hramova ili u grobnicama plemića. U raznim hramovima su bile velike statue pavijana. Stari Egipćani su ih čak mumificirali“, dodao je on.
Domini objašnjava da su babuni verovatno imali dvostruku duhovnu važnost za Egipćane. Ova stvorenja su često prikazivana s podignutim rukama prema Suncu, odnosno prema egipatskom Bogu Sunca (Ra).
„Pavijani su se možda okretali prema izlazećem suncu i oglašavali, a Egipćani su tada njihovo ponašanje povezali sa svojim verskim uverenjima“, rekao je on.
Stari Egipćani su prikazivali babune kao fizičko otelotvorenje Tota, egipatskog božanstva meseca i boga povezanog sa mudrošću i ratom.
„Dakle, ove životinje bi mogle predstavljati boga Meseca i boga mudrosti, ali i odanost bogu Sunca. Zbog toga su babuni možda bili toliko važni, jer su povezivali Sunce i Mesec; dva najveća važna nebeska tela za Egipćane“, smatra Domini.