Nakon odslužene večernje službe i molebnog kanona Presvetoj Bogorodici, „Dane Njegoševe“ je otvorio i učesnike manifestacije blagoslovio Visokopreosvećeni Mitropolit crnogorsko-primorski gospodin Joanikije.
Mitropolit Joanikije je rekao da dani od Njegoševog upokojenja (1. novembra) do njegovog rođenja (13. novembra) predstavljaju praznično vrijeme kada se spomen na Petra Drugog Petrovića Njegoša, Lovćenskog Tajnovidca, u Crnoj Gori obilježava na više strana mnogim kulturnim događanjima, kao i širom srpskih zemalja. Podsjetio je da je u Crkvi dan Njegoševog spomena proslavljen u prvi dan mjeseca novembra po novom kalendaru, jer se svetiteljski praznik najčešće ustanovljava na dan upokojenja, pa se smatra da je od 1. do 13. novembra, kada je Njegošev dan državni praznik, praznično vrijeme.
Ljudi se najviše bave Njegoševom poezijom
„Naravno, ljudi se najviše bave Njegoševom poezijom. On je pjesnik, on je istorijska ličnost par excellence, ali Njegoš nije samo u poeziji. Njegoš je prije svega mitropolit, arhijerej, duhovna ličnost i duhovni vođa – to je bio i za vrijeme svoga zemaljskoga života, ali to je i ostao možda danas još više nego u vrijeme svoga zemaljskoga života. Bio je kratko vođa u ovom zemaljskom smislu, ali ostaje trajno i vječito vođa u ovom drugom smislu i u drugom važnijem redu stvari i događaja“, naglasio je Vladika Joanikije.
Po njegovim riječima kad god se bavimo Njegošem, nećemo ga odbraniti. On ima tu moć i silu da se brani od svih stihija i pomračenja, iskušenja ovoga svijeta jer je u njegovom imenu i tajna njegove ličnosti i djela, njegove poezije, ali ako se bavimo Njegošem, onda on brani nas:
„Brani nas time što nas uvodi u smisao našeg zemaljskog života, ali i u smisao naše vječne sudbine. U tom kontekstu, on nam otkriva i smisao istorije, ne kao neki istoričar, jer istoričari obično ne mogu da dopru do dubljeg smisla istorije, a Njegoš otkriva svešteni smisao istorije, svjetske, ali naročito srpske istorije“.
Obrazlažući to Visokopreosvećeni Mitropolit je istakao da je Njegoš srpsku istoriju doživljavao, ronio po dubinama naših muka i lomova, istorijskih uzleta.
„Pa će njegovom Vladici Danilu, Vuk Mićunović, koji se užasavao od dubine njegovih misli, koji ne može da ih shvati i razumije, reći u jednom momentu: Ne, vladiko, ako Boga znadeš! Kakva te je spopala nesreća teno kukaš kano kukavica i topiš se u srpske nesreće? Međutim, on je roneći u dubine, dolazio do smisla“, poručio je mitropolit.
Posebno je istakao rad i doprinos Književnog društva „Njegoš“ koji sa svojim saradnicima već godinama organizuje književne susrete i značajne kulturne manifestacije, što predstavlja jedan kontinuitet koji ima duboki smisao.
„Vidimo da te svečanosti, koje organizuje Književno društvo Njegoš povodom Njegoševih dana, negdje od Lučindana pa do državnog praznika Njegoševog, rasvjetljavaju mnoge probleme, dileme u našim životima. Ono što je veoma dragocjeno ulazi u tajnu Njegoševog stvaralaštva, a samim tim i naši pisci, pisci srpskoga plemena i jezika, pokazuju se kao nastavljači Njegoševog djela“, rekao je vladika, objasnivši da ne govori o tome da je lako dostići Njegošev nivo i veličinu, niti misli da je ko dostigao, ali da su oni kao stvaraoci na Nejgoševom putu i pod Njegoševim nadahnućem.
Na kraju svog arhipastirskog slova izrazio je posebno zadovoljstvo što se ove svečanosti uvijek vezuju za Cetinje i Cetinjski manastir, za Njegošev Lovćen, za Njegoševu sveštenu goru, Njegošev Sinaj, koji je nekad pod oblacima, koga nekad pritisne tama, kao što je Njegoš prorekao, ali koga će sigurno obasjati sunce, kao što je to Njegoš naznačio na početku „Gorskog vijenca“.
Pisci dolaze po blagoslov
„Drago mi je što naši pisci, književnici, stvaraoci, mislioci – nastavljači Njegoševog djela, dolaze u ovu svetinju da uzmu blagoslov od Njegoševog prethodnika i duhovnog oca Svetoga Petra Cetinjskoga i što pod duhovnim okriljem ove svete dvojice, kojima kao trećega pribrajamo i našega blaženopočivšega Mitropolita Amfilohija, organizuju ove svečanosti. Ja im čestitam na dosadašnjem trudu, želim svaki uspjeh i stvaralačku radost i ovog puta, ali i u buduće vrijeme i za buduće i mnoge godine, ako Bog da. Svima na zdravlje i srećni Njegoševi dani od Cetinja do Nikšića i do svih gradova gdje se pominje Njegoš i njegovo djelo“, kazao je Njegovo visokopreosveštenstvo Mitropolit crnogorsko-primorski g. Joanikije.
Poslije večernjeg bogosluženja i svečanog otvaranja, u Njegoševoj svečanoj sali je promovisan zbornik „Dani Njegoševi 2023“, u izdanju Književnog društva „Njegoš“, kao i dva zbornika u izdanju Mitropolije crnogorsko-primorske, zbornik povodom 50 godina od rušenja Njegoševe kapele na Lovćenu, zbornik radova sa prošlogodišnjeg naučnog skupa i Njegoševa spomenica – reprint izdanje iz 1925. godine.
Prvog dana manifestacije, u okviru književne večeri, svoju poeziju su govorili članovi Udruženja književnika Crne Gore i Književnog društva „Njegoš“.
„Dani Njegoševi“ se nastavljaju danas u Narodnoj biblioteci „Radosav Ljumović“ u Podgorici (sala „Marko Miljanov“) kada će se održati Okrugli sto „Njegoš i crnogorske podjele“.
Manifestacija se završava u nedjelju, 12. novembra u 19 časova, svečanom akademijom u Parohijskom domu u Nikšiću, koju će blagosloviti Visokopreosvećeni Mitropolit crnogorsko-primorski g. Joanikije. Potom će se obratiti Marko Kovačević, predsjednik Opštine Nikšić. Na akademiji će učestvovati: predsjednik Srpskog pokreta „Njegoš“ Branislav Baćović, predsjednik Književnog društva „Njegoš“ Milutin Mićović, glumac Petar Božović, Crkveni hor „Sveti novomučenik Stanko“ i guslari Nikola Krivokapić i Radovan Suknović.
„Dani Njegoševi“ održavaju se u organizaciji Književnog društva „Njegoš“, Srpskog pokreta „Njegoš“ i Javne ustanove „Zahumlje“, pod pokroviteljstvom Opštine Nikšić, od 10. do 12. novembra u Cetinju, Podgorici i Nikšiću.